تا به حال شده بخواهید خبر بدی را به کسی بدهید اما ندانید چطور آن را مطرح کنید؟ آیا تا به حال پیش آمده فردی به شما خبر بدی بدهد و شما از نوع گفتار او دچار تنش و استرس بیشتری بشوید؟ نحوه گفتن خبر بد بسیار اهمیت دارد چون خبرهای بد، میتوانند موجی از احساسات منفی را در فرد ایجاد کنند. برای برخی از افراد، شنیدن خبرهای بد و تحمل کردن این احساسات منفی، بسیار سخت است، مثل افراد سالمند یا کودکان خردسال. بنابراین نحوه گفتن خبر بد به این دو گروه خاص نسبت به سایر افراد، بسیار اهمیت دارد. در این مقاله، ابتدا درباره احساساتی که با شنیدن خبر بد در فرد میتواند ایجاد شود، توضیح میدهیم و سپس به نحوه گفتن خبر بد میپردازیم. هدف ما از این مقاله، این است که بتوانید اخبار بد را به افراد مختلف به بهترین و درستترین شکل ممکن برسانید.
احساسات طرف مقابل و میزان آسیبپذیریاش را در نظر داشته باشید
دلهره، نگرانی، استرس و گنگی، از جمله احساساتی است که ممکن است با شنیدن خبر بد در شخص به وجود بیاید. درجه این احساسات، بستگی به موضوع خبر و اهمیت آن برای شخص دارد. این احساسات منفی در افراد سالمند که وضعیت سلامتیشان خوب نیست و یا برای افراد خردسال و افراد آسیبپذیرتر، ممکن است باعث عوارض جسمانی مثل غش کردن، لرز و یا حتی سکته شود. بنابراین وقتی قرار است خبر بدی را منتقل کنیم باید به سن و سال طرف مقابل، آسیبپذیری و احساساتش توجه کنیم.
به شرایط طرف مقابل دقت کنید
قبل از اینکه خبر بد را بگویید، شرایط طرف مقابل را در نظر داشته باشید. به عنوان مثال اگر طرف مقابل بیمار است و حال خوبی ندارد، گفتن خبر را به روز دیگری موکول کنید. حتی میتوانید از طرف مقابل بپرسید که آیا آمادگی شنیدن خبر بد را دارد یا خیر و یا از او بپرسید که حال روانیاش امروز چطور است و بعد در صورتی که بازخورد مثبت دریافت کردید و مطمئن شدید، آن را بیان کنید یا با توجه به شرایطش مقدمات گفتن خبر بد را فراهم کنید.
او را برای خبر بد، آماده کنید
از جملاتی مانند «ببخشید، برات یک خبر بد دارم» یا «متاسفم که این خبر رو بهت میدم اما…» یا «یک خبر بد دارم برات و بابتش خیلی متاسفم» این جملات، یک مقدمهچینی برای گفتن خبر بد میتواند باشد.
زمان و مکان مناسب را در نظر داشته باشید
در نظر داشته باشید که شخص قرار است چه نوع واکنشی را بعد از شنیدن خبر نشان دهد. اگر او به تخلیه هیجانی نیاز دارد، شرایط را فراهم کنید، به عنوان مثال در یک اتاق که با آن شخص تنها هستید، خبر را به او بدهید تا او بتواند هیجاناتش را تخلیه کند و راحت باشد یا اگر احساس میکنید بعد از شنیدن خبر بد نمیتوانید او را به تنهایی کنترل کنید از دیگران کمک بخواهید. در هنگام گفتن خبر بد، عوامل مزاحم مثل موبایل و یا تلویزیون که حواس شخص را پرت میکنند، از فضا دور کنید و بهتر است در مکانی این خبر بد را بدهید که شلوغ و پر سر و صدا نباشد تا طرف مقابل بتواند راحت باشد، تمرکز داشته باشد و احساسات خود را راحتتر تخلیه کند.
بیش از حد طولانی و یا کوتاه صحبت نکنید
برخی افراد برای بیان خبر بد موضوع را بسیار طولانی و با مقدمهچینی بیش از حد مطرح میکنند. در این صورت، شاید طرف مقابل که در حال شنیدن این حرفها است، از زبان بدن، وضعیت چهره و اضطراب شخص گوینده در هنگام صحبت کردن، متوجه شود که قرار است خبر بدی به او داده شود و از این همه شاخ و برگ دادن به موضوع و طولانی صحبت کردن شخص گوینده خسته شود و بیشتر مضطرب شود که خبر بد چیست. در مقابل، افرادی هم هستند که معتقد هستند که خبر بد را باید فوری و بدون فوت وقت به طرف مقابل داد، به همین دلیل فورا به موضوع اصلی میپردازند و از اینکه بدون مقدمه، سریع آن را بیان میکنند، طرف مقابل را شوکه میکنند. پس به جای طولانی یا بسیار کوتاه و بیمقدمه صحبت کردن، بهتر است مقدمه درستی را مطرح کرده و بعد خبر بد را بدهید.
واضح بیان کنید
هرچقدر واضح و شفاف صحبت کنید، قطعا طرف مقابل بیشتر متوجه صحبتهایتان خواهد شد و استرس کمتری را تجربه میکند. از گفتن جزئیات زیاد در همان لحظه، خودداری کنید و اجازه دهید طرف مقابل آرامش خود را بدست بیاورد و بعد درباره جزئیات اگر نیاز بود، صحبت کنید.
مثبت رفتار کنید
به زبان بدنتان دقت کنید، سعی کنید با گارد باز بنشینید و بایستید و رفتار کنید تا حس خوبی را به طرف مقابل بدهید و نه اینکه با زبان بدنتان، به طرف مقابل استرس، اضطراب و غم بیشتری را القاء کنید. همچنین در چنین شرایطی، دلسوزی و همدردی کردن با آن شخص را فراموش نکنید. او را در آغوش بگیرید، نوازش کنید و ببوسید تا آثار این خبر بد در آن شخص کمی کاهش پیدا کند.
کسی را مقصر ندانید
در هنگام اطلاع دادن خبر بد به دیگری، شاید بخواهید افراد مقصر را هم تجزیه و تحلیل کنید. مثلا بگویید:«خالهات فوت کرد چون پزشکان اون بیمارستان، طوری که لازم بود، ازش مراقبت نکردن.» از مقصر دانستن دیگران جددا خودداری کنید چون طرف مقابل را تحریک میکند که بیشتر حالش بد شود و نسبت به برخی از افراد بیاعتماد شود یا کینه به دل بگیرد. نیاز نیست که در هنگام دادن خبر بد، به دنبال دلایل اتفاق افتادن آن باشید، فقط همین که خبر را به او بدهید کافی است. این نکته را بدانید که اگر مرگ یک عزیز یا جدایی در کار باشد، احتمالا شخص وارد دوران سوگواری خواهد شد که در یکی از مراحل خود، خشم را هم به دنبال دارد. بنابراین لازم نیست که شما خشم را بسیار زود تحریک کنید و طرف مقابل را نسبت به افرادی که در وقوع آن اتفاق نقش داشتند، بدبین کنید.
به او امید دهید و اگر نیاز است، راه حلی را ارائه کنید
اگر بعد از شنیدن خبر بد، حال طرف مقابل بسیار بد شد، به او امید دهید که با گذر زمان، بهتر خواهد شد و همچنین میتوانید راه حلی را ارائه کنید و سعی کنید راه حلهایتان غیرمنطقی و شعارگونه نباشد. به عنوان مثال به او بگویید که میتواند از مشاور برای بهبود حال و پذیرش آن اتفاق تلخ کمک بگیرد چون رسیدن به پذیرش و صلح درون، بسیار اهمیت دارد و مراحل و پروسه علمی دارد که ابتدا شخص باید دانش و آگاهی لازم درباره این مراحل را بدست بیاورد و بعد به کمک مشاور، گام به گام آن را طی کند. اگر خبر بدی را شنیدهاید که به دلیل آن، به شدت غمگین و افسرده هستید،
گوش شنوای خوبی باشید
بعد از دادن خبر بد، شاید طرف مقابل بخواهد با شما صحبت و درد و دل کند. گوش شنوای خوبی برای او باشید و سعی کنید با تکان دادن سر، همدردی و همدلی کردن با او و تایید کردن احساساتش، به حرفهایش گوش دهید و اجازه دهید که هیجاناتش تخلیه شود. به هیچ عنوان وارد نصیحت کردن و تحلیل نشوید، تنها بشنوید و اجازه دهید خودش را تخلیه کند. اگر برای آن اتفاق، خودش را سرزنش کرد و یا افرادی را مقصر میدانست، احساساتش را انکار نکنید و با او بحث نکنید چون بعد از شنیدن خبر بد، افراد معمولا احساساتش میشوند و آمادگی لازم برای شنیدن حرفهای منطقی و یا منطقی فکر یا رفتار کردن را ندارند. بنابراین در آن شرایط، انتظار نداشته باشید که شخص منطقی باشد. شاید بسیاری از حرفهای او اشتباه و از روی احساسات باشد، اما شما سعی کنید این حرفها را هم بدون هیچ واکنشی بشنوید و گوش شنوای خوبی برایش باشید.
با سکوت طرف مقابل، کنار بیایید
شاید بعد از شنیدن خبر بد، طرف مقابل مدتی از شوک، سکوت کند و چیزی نگوید. با سکوت او کنار بیایید و برای مدتی، اصرار نداشته باشید که با شما صحبت کند.
در آخر، حرف امیدوارانهای بزنید
بعد از منتقل کردن خبر بد، شنیدن حرفهای طرف مقابل و همدردی کردن با او، حرف امیدوارانهای بزنید. به عنوان مثال بگویید:«امیدوارم هر چه زودتر اوضاع بهتر بشه.» یا «من در کنارت هستم. اگه نیاز به کمک داشتی، حتما به من خبر بده.»
چگونه خبر بد را به کودکان و سالمندان بدهیم
شاید گمان کنید که کودکان و یا سالمندان نمیتوانند اخبار بد را بشنوند و یا نباید به آنها این اخبار را منتقل کرد. در صورتی که این تصور اشتباه است. اگر آن خبر به کودک و یا سالمند مربوط است و حتما باید بدانند، باید صادقانه و بدون هیچ دروغگویی و پنهانکاری به شخص این خبر بد داده شود، اما برای سالمندان و کودکان هم باید توصیهها و نکات فوق را رعایت کنید و بعد از دادن خبر هم مدتی در کنارشان باشید، با آنها همدردی و همدلی کنید تا این افراد زودتر بتوانند آن درد و غم را کاهش دهند. البته در نظر داشته باشید که اگر خبر بسیار بد و مهم باشد، شخص مدتی نیاز دارد تا بتواند این خبر را بپذیرد و به آرامش برسد، پس به شخص فرصت دهید و در کنارش باشید.
برایم سخت است که خبر بد را به عزیزانم بدهم
اگر اتفاق بدی افتاده است و شما مجبور هستید خبر بسیار بدی را به عزیزانتان بدهید اما میترسید که دیگران بسیار تحت تاثیر قرار بگیرند و یا میترسید که نتوانید به درستی این خبر را منتقل کنید