بالارفتن سن ازدواج در ژاپن
سن ازدواج در ژاپن بالا رفته است و برخی از دلایل رویگردانی از ازدواج در ژاپن مشابه همان دلایلی است که در دیگر کشورهای ثروتمند دیده می شوند. زنان تحصیلات بهتری دارند، به دنبال شغل هستند، می توانند خود را از نظر مالی تامین کنند و خانواده سنتی را به عنوان تنها راه زندگی نمی بینند. اما برخی جزییات در ژاپن فرق می کنند. در ژاپن از زوج ها انتظار می رود تا زمان کوتاهی پس از ازدواج صاحب فرزند شوند بنابراین زنانی که تمایل دارند دیرتر بچه دار شوند انگیزه زیادی دارند که دیرتر ازدواج کنند. با این حال اکثر ژاپنی ها هنوز دوست دارند که در نهایت ازدواج کنند.
سیکو، خبرنگار 35 ساله ساکن توکیو نمونه بارزی از آن چیزی است که ژاپنی ها «نودل سال نو» می نامند. سال ژاپنی در 31 دسامبر به پایان می رسد و از دیدگاه ژاپنی ها پس از 31 سالگی دوران مطلوب ازدواج برای زنان تمام می شود. اوضاع می توانست از این هم بدتر باشد. این اصطلاح عامیانه در گذشته «کیک کریسمس» بود که بهترین زمان برای ازدواج زنان را قبل از 25 سالگی می دانست.
شاید به زودی به اصطلاح جدیدی نیاز باشد:زنان و مردان ژاپنی در سنین بالاتر ازدواج می کنند و شاید هم هرگز مزدوج نشوند. از سال 1970 میانگین سن ازدواج مردان و زنان به ترتیب 2 /4 و 2 /5 سال بالاتر رفته و به 1 /31 و 4 /29 سال رسیده است. نسبت ژاپنی هایی که تا سن 50سالگی ازدواج نکرده اند از پنج درصد در سال 1970 به 16 درصد در سال 2010 افزایش یافت.
روند مشابهی در سایر کشورهای ثروتمند در جریان است اما ژاپن پیشتاز آسیاست. به عنوان مثال نسبت مردم کره جنوبی که تا 50 سالگی ازدواج نکرده اند چهار درصد است. همچنین در غرب کاهش ازدواج با افزایش زندگی مشترک بدون ازدواج همراه بود در حالی که فقط 6 /1 درصد از زوج های ژاپنی به این سبک زندگی می کنند.
بنابراین در ژاپن ازدواج کمتر به معنای فرزندآوری کمتر است که برای کشور با جمعیت کهنسال و رو به کاهش یک نوع فاجعه به حساب می آید. در ژاپن فقط دو درصد از کودکان خارج از ازدواج متولد می شوند در حالی که این درصد در آمریکا و بریتانیا به 40 می رسد.
سن ازدواج در ژاپن بالا رفته است
برخی از دلایل رویگردانی از ازدواج در ژاپن مشابه همان دلایلی است که در دیگر کشورهای ثروتمند دیده می شوند. زنان تحصیلات بهتری دارند، به دنبال شغل هستند، می توانند خود را از نظر مالی تامین کنند و خانواده سنتی را به عنوان تنها راه زندگی نمی بینند. اما برخی جزییات در ژاپن فرق می کنند. در ژاپن از زوج ها انتظار می رود تا زمان کوتاهی پس از ازدواج صاحب فرزند شوند بنابراین زنانی که تمایل دارند دیرتر بچه دار شوند انگیزه زیادی دارند که دیرتر ازدواج کنند. با این حال اکثر ژاپنی ها هنوز دوست دارند که در نهایت ازدواج کنند.
موسسه ملی پژوهش های جمعیت و تامین اجتماعی که نهادی دولتی است در سال 2010 نتایج نظرسنجی خود را منتشر کرد:86 درصد از مردان و 89 درصد زنان به ازدواج تمایل دارند.
اقتصاد بخش بزرگی از مشکل را تشکیل می دهد. زنان به دنبال مردانی هستند که امنیت مالی دارند و مردان می خواهند تامین مالی را بر عهده گیرند. اما در دورانی که جوانان بیشتری درگیر کارهای موقت یا پاره وقت شده اند امنیت مالی دشوار است.
اقتصاد بخش بزرگی از مشکل را تشکیل می دهد. زنان به دنبال مردانی هستند که امنیت مالی دارند و مردان می خواهند تامین مالی را بر عهده گیرند. اما در دورانی که جوانان بیشتری درگیر کارهای موقت یا پاره وقت شده اند امنیت مالی دشوار است.
جانکی ایگاتا کارآموز 24 ساله ای که در یک بنگاه هتل های زنجیره ای کار می کند می گوید:«من دوست ندارم همسر و فرزندانم به خاطر ناتوانی مالی من از یکسری تجربیات زندگی محروم شوند.» او قصد دارد ازدواج را تا اواسط یا اواخر دهه 30 زندگی به تاخیر اندازد. احتمال ازدواج مردان دارای شغل پاره وقت در مقایسه با شاغلان تمام وقت کمتر است.
این وضعیت در میان زنان برعکس است. شاغلان زن تمام وقت در مقایسه با همتایان شاغل پاره وقت خود کمتر ازدواج می کنند. مشکل آنها تداوم دیدگاه سنتی به مسوولیت های زناشویی است که رسیدگی به کارهای تمام وقت را برای یک زن دارای فرزند بسیار دشوار می سازد. شوهران این زنان اغلب از آنها می خواهند که شغل خود را رها کنند.
بالا رفتن توقعات ژاپنی ها در ازدواج
نامزد سیکو درست سه ماه پس از آشنایی چنین درخواستی را مطرح کرد. درخواستی که او نپذیرفت. علاوه بر این تقسیم کار منزل در ژاپن عادلانه نیست. مردان فقط یک ساعت و هفت دقیقه از روز را به کار منزل و مراقبت از فرزندان اختصاص می دهند در حالی که این زمان برای مردان آمریکایی سه ساعت و برای مردان فرانسوی 5 /2 ساعت در روز است.
روزگار اومیایی (omiai) یا ازدواج های از قبل تنظیم شده سپری شده است. دانشجویان دانشگاهی بیشتر وقت خود را در گروه هایی می گذرانند که به تقویت رزومه آنها کمک می کند چرا که مشاغل خوب کمیاب هستند. کارگران ساعات طولانی به کار مشغول هستند. برخی عقیده دارند که مردان در مورد نزدیک شدن به شرکای بالقوه زندگی خود خجالتی تر یا تنبل تر شده اند.
مانع دیگر ازدواج در ژاپن انتظارات بالاست
تاکاکو اوکی کارمند شرکت همسریابی «پارتنر» می گوید مراجعان اغلب می گویند «من، من، من» آنها به دنبال یک شریک رویایی هستند. خانم اوکی می گوید 18 ماه طول می کشد تا بتوان خودپسندی را از ذهن آنها خارج کرد. در کمترین حالت آنها به دنبال چیزی هستند که ژاپنی ها سه گانه متوسط می خوانند:درآمد متوسط، زیبایی متوسط، تحصیلات متوسط. مشکل ازدواج جوانان ژاپنی عامل کاهش نرخ باروری است. در حال حاضر نرخ باروری زنان ژاپنی از 13 /2 در سال 1970 به 43 /1 نزول کرده است. بنابراین تعجبی ندارد که جمعیت رو به کاهش است.
برخی مردم از افزایش شمار افراد منزوی و «مجردان انگل» ابراز نگرانی می کنند. این گروه افرادی هستند که تا بزرگسالی همچنان نزد والدین زندگی می کنند. دولت می تواند حمایت های مالی فراهم سازد اما آن دسته از گروه ها و انجمن های مدنی که افراد را با جامعه پیوند می زدند در ژاپن و دیگر کشورها ضعیف شده اند. با کاهش مشاغل تمام وقت و دائمی، پیوند محکم بین کارکنان و شرکت ها نیز ضعیف شد.
آقای یامادا جامعه شناس دانشگاه چوا که اصطلاح مجردان انگل را ابداع کرده است می گوید:«من نمی دانم وقتی والدین این افراد فوت کنند چه اتفاقی برایشان روی خواهد داد.»
شینزو آبه نخست وزیر ژاپن نیز نگران است. دولت او از زنان می خواهد تا فرزندان بیشتری داشته باشند. دولت همچنین علاقه مند است تا ازدواج را به عنوان مبنای زندگی خانوادگی حفظ کند. دولت به شهرهایی که مراسم همسریابی برگزار می کنند یارانه می دهد، مهدکودک های بیشتری می سازد و مالیات بر درآمد زنانی را که سالانه بیش از یک میلیون ین درآمد داشتند حذف کرد.
شاید این گونه اصلاحات به ازدواج کمک کند. کاهش ساعات کاری نیز مفید خواهد بود. از همه مهم تر آنکه مردان ژاپنی باید درک کنند که نمی توانند با همان شرایطی ازدواج کنند که پدرانشان خانواده تشکیل دادند. دولت ها معمولاً در تغییر اینگونه عادات فرهنگی ناتوان هستند اما این زنان و مردان ژاپنی هستند که در نهایت باید تصمیم بگیرند آیا می خواهند با یکدیگر زندگی کنند یا برای همیشه تنها بمانند.
