استفاده از رژیم‌های کم کربوهیدرات مانند رژیم کتوژنیک برای کاهش وزن بسیار مورد توجه قرار گرفته است. اما در بین رژیم‌های غذایی با کربوهیدرات پایین، رژیم کتوژنیک محبوبیت بیشتری پیدا کرده و حتی افرادی که مبتلا به کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) هستند می‌خواهند از این رژیم غذایی استفاده کنند. اما آیا رژیم کم کربوهیدرات برای درمان کبد چرب مناسب است؟ در ادامه با ما همراه باشید.

درباره درمان کبدچرب با رژیم کم کربوهیدرات و ارتباط رژیم کتوژنیک با درمان کبد چرب سوالات زیادی وجود دارد، مانند:

• ارتباط رژیم کم کربوهیدرات با کبد چرب چیست؟
• آیا رژیم کتوژنیک به کبد چرب کمک می‌کند؟
• کبد چرب چطور با رژیم کم کربوهیدرات مانند کتوژنیک درمان می‌شود؟
• آیا کتوژنیک یک رژیم غذایی مناسب کبد چرب است؟
• چطور کبد چرب را با رژیم کتوژنیک درمان کنیم؟
• آیا با رژیم کتوژنیک می‌توانیم در کنار کاهش وزن، کبد چرب را نیز درمان کنیم؟

باتوجه به اینکه کبد عضو بسیار مهمی در بدن است، ما در این مطلب درباره تاثیرات مختلف رژیم‌های کم کربوهیدرات مثل کتوژنیک را بر کبد چرب غیر الکلی که شایع‌ترین نوع کبد چرب است توضیح دادیم، در ادامه با مجله هلث همراه باشید.

اهمیت رژیم غذایی مناسب در بهبود کبد چرب

غذاهایی که می‌خوریم و میزان فعالیتی که داریم در ابتلا به کبد چرب و یا درمان آن بسیار مهم است. در ادامه برای اینکه بدانیم چقدر رژیم غذایی برای کبد چرب مهم است، توضیح دادیم.

بیماری کبد چرب، یعنی مقدار زیادی چربی در کبدتان انباشته شده باشد. ذخیره کردن مقداری چربی برای کبد طبیعی است. کبد از چربی ذخیره شده هنگامی استفاده می‌کند که انرژی در بدنتان کم است. اما زمانی این بیماری خود را نشان می‌دهد که چربی بیش از ۵ درصد وزن کبد را به خود اختصاص دهد. این حالت کبد چرب در نظر گرفته می‌شود.

یکی از مهم‌ترین دلایل ذخیره شدن زیاد چربی و ایجاد کبد چرب مصرف زیاد کربوهیدرات و پروتئین است که باعث تجمع چربی نوع DNL در کبد می‌شود. زمانیکه قند زیادی وارد بدن و خون شود، بدن برای جبران این قند، انسولین بیشتری ترشح می‌کند. بنابراین گلیکوژن‌ها ساخته و به یک اندازه مشخصی ذخیره می‌شوند. زمانی که تولید گلیکوژن‌ها بیش از حد معمول شد، کبد مجبور می‌شود گلوکز اضافه را به چربی تبدیل کند.

برای کنترل میزان چربی ذخیره شده در کبد باید سبک زندگی خود را تغییر دهید. تغییر سبک زندگی کمک می‌کند کبد، چربی‌های ذخیره شده را بسوزاند و بیماری کبد چرب از بین ببرد.

توجه داشته باشید که درمان کبد چرب، تنها با آب کردن چربی‌ها نیست، بلکه چگونگی کاهش وزن نیز اهمیت دارد. رژیم غذایی مناسب و اصلاح سبک زندگی، مانند ورزش نقش مهمی در بالا رفتن شانس درمان کبد چرب دارند.

اگر نمی‌دانید برای لاغر شدن و مقابله با کبد چرب باید چه کار کنید، مطلب بهترین روش‌های کاهش وزن در خانه را بخوانید. حتی اگر در لاغر شدن تنبل هستید، مطلب دیگری را پیشنهاد می‌کنیم که با عنوان لاغر شدن افراد تنبل با 9 روش ساده منتشر کردیم و می‌تواند برای کاهش وزن به افراد تنبل کمک کند.

کدام رژیم غذایی برای کبد مناسب است؟

همانطور که گفتیم یکی از مهم‌ترین نکات برای کاهش وزن و درمان کبد چرب، تغییر برنامه غذایی است و باید رژیم غذایی را انتخاب کنید که به‌واسطه آن کربوهیدرات و انسولین کمتری مصرف کنید. درباره رژیم غذایی کبد چرب، در مطلب جداگانه‌ای بطور کامل توضیح دادیم. خواندن مطلب "رژیم غذایی مناسب کبد چرب" به شما کمک می‌کند تا سبک غذایی خود را برای درمان اصولی کبد چرب اصلاح کنید.

یک رژیم غذایی مناسب برای بیماری کبد چرب باید بر اعتدال و میانه‌روی تکیه داشته باشد و باید موادی با ارزش غذایی بالا را مصرف کنید و در مصرف هیچ ماده غذایی خاصی افراط نکنید.

آیا رژیم کم کربوهیدرات برای درمان کبد چرب مناسب است؟

رژیم کم کربوهیدرات به طور بالقوه برای افراد مبتلا به نافلد مفید هستند زیرا می توانند فواید زیر را به همراه داشته باشد:

• کاهش چربی کبد: از آنجایی که مصرف زیاد کربوهیدرات‌ها می‌تواند ذخیره چربی کبد را افزایش دهد، منطقی است که کاهش کربوهیدرات ها می تواند اثر معکوس داشته باشد. و مطالعات تأیید کرده اند که این دقیقاً همان چیزی است که رخ می دهد.
• کاهش سطح انسولین و مقاومت به انسولین: یک رژیم غذایی با کربوهیدرات بسیار کم می‌تواند به طور چشمگیری حساسیت به انسولین را در افراد مبتلا به کبدچرب غیرالکلی بهبود بخشد.
• ممکن است به معکوس کردن روند بیماری کمک کند: چندین مطالعه کوچک نشان داده‌اند که علاوه بر جلوگیری از پیشرفت کبد چرب غیرالکلی، داشتن رژیم کم کربوهیدرات ممکن است روند بیماری را معکوس کند.
• سرکوب اشتها، کاهش چربی شکمی و بهبود سلامت قلب: رژیم‌های کم کربوهیدرات مانند کتوژنیک نشان داده‌اند که در چندین مطالعه، از جمله متاآنالیز RCTs، که قوی‌ترین و با کیفیت‌ترین شواهد در نظر گرفته می‌شود، به کاهش اشتها کمک می‌کند.

در رژیم‌های کم کربوهیدرات، به دلیل مصرف بیشتری کالری، چربی و کاهش محسوس کربوهیدرات سرعت چربی سوزی افزایش پیدا می‌کند. همانطور که قبلا هم اشاره کردیم انسولین و کربوهیدرات در پیشرفت بیماری کبد چرب نقشی اساسی دارند. رژیم غذایی با کربوهیدرات بالا و چربی پایین می‌تواند کبد چرب را بدتر کند. به خصوص اگر مقدار زیادی قند بخورید.

بیماری کبد چرب به دلیل داشتن سبک زندگی نامناسب یا عوامل ژنتیکی رخ می‌دهد. اگر در مراحل اولیه کبد چرب درمان نشود، گاهی اوقات می‌تواند بیماری کبدی جدی‌تر شود. خبر خوب این است که با رژیم کم کربوهیدرات یا کتو می‌توانید شرایط کبد را بهبود دهید. در ادامه درباره ارتباط کتوژنیک با کبد چرب غیرالکلی توضیح داده‌ایم.

آیا رژیم کتوژنیک به درمان کبد چرب کمک می‌کند؟

در رژیم کتوژنیک مصرف کربوهیدرات به زیر 20 درصد کاهش پیدا می‌کند و حتی در بعضی مواقع ممکن است با نظر پزشک میزان مصرف کربوهیدرات پایین‌تر 15 هم برسد. وقتی شما قند و کربوهیدرات کمتری مصرف کنید، بدن و کبد از چربی‌های موجود برای سوخت و ساز استفاده می‌کنند و همین باعث کاهش وزن و بهبود شرایط کبد می‌شود (1).

در تحقیقی افرادی با کمک رژیم کتو 14 کیلوگرم طی 6 ماه کاهش وزن داشتند. آزمایشات انجام شده نشان داد که کاهش بسیار بالای التهاب کبد آن‌ها مشاهده شد. از سوی دیگر بر اساس پژوهشی دیگر مبتلایان بیماری کبد چرب غیرالکلی مورد آزمایش با دوهفته رعایت رژیم کتو، کاهش 42 درصدی چربی در کبد خود را داشتند (2).

نگرانی در مورد رژیم‌های کتو برای بیماری کبد چرب

اگرچه مطالعات متعددی وجود دارد که مزایای رژیم‌های کتو را برای افراد مبتلا به کبدچرب غیرالکلی نشان می‌دهد، اما نگرانی‌هایی نیز در پرتو مطالعات متعددی که گزارش می‌دهند رژیم‌های کتوژنیک طولانی‌مدت در واقع باعث ایجاد بیماری کبد چرب و استرس اکسیداتیو در موش‌ها می‌شوند، مطرح شده است (3).

مهمتر از همه، غذای کتو که در این مطالعات به موش‌ها داده شد، فاقد مواد مغذی خاصی از جمله کولین و اسید آمینه متیونین است. علاوه بر این، آنها همچنین پروتئین بسیار کمی داشتند.

این احتمال وجود دارد که یک رژیم کتوژنیک پرچرب و پر کالری برای افراد مبتلا به nafld ایده خوبی نباشد، زیرا برخی از کالری‌های اضافی به عنوان چربی کبد ذخیره می‌شود. یک مطالعه کوچک روی افراد مبتلا به nafld نشان داد که 14 مورد از چربی اضافی کبد آنها از چربی رژیم غذایی، 26 مورد از دریافت کربوهیدرات اضافی و بقیه از اسیدهای چرب آزاد شده توسط چربی بدن آنها ناشی می شود (4).

با این حال، علاوه بر نتایج چشمگیر مشاهده شده در مطالعات، بسیاری از افرادی که رژیم کتو را شروع کردند، نتایج مطلوبی را گزارش کرده اند. یک رژیم کم کربوهیدرات و پرچرب باعث سرکوب اشتها می‌شود و منجر به کاهش خود به خود در دریافت کالری می شود. بنابراین، پرخوری برای اکثر رژیم‌های کتو مشکلی ایجاد نمی‌کند.

به‌طور کلی، به نظر می‌رسد یک سبک زندگی متعادل و پر از مواد مغذی یا سبک زندگی کم کربوهیدرات برای مبتلایان به کبدچرب غیرالکلی ایمن و بسیار مؤثر است.

حرف پایانی

کبدچرب غیرالکلی با مقاومت به انسولین مشخص می‌شود و به شدت با سندرم متابولیک مرتبط است. اگرچه ممکن است ثابت بماند، اما می‌تواند به شکل‌های جدی‌تری از بیماری‌های کبدی مانند NASH، سیروز و حتی سرطان کبد پیشرفت کند.

از آنجایی که مصرف بیش از حد کربوهیدرات‌های تصفیه شده و به ویژه فروکتوز نقش مهمی در ایجاد ذخیره چربی کبد و مقاومت به انسولین ایفا می‌کند، به حداقل رساندن این غذاها یا بهتر است بگوییم، اجتناب از آنها بهترین گزینه است.

با این حال، به منظور جلوگیری از پیشرفت بیماری و به طور بالقوه معکوس کردن کبد چرب، سبک زندگی کم کربوهیدرات یا کتو را در نظر بگیرید که کالری کافی و نه بیش از حد، پروتئین با کیفیت بالا و چربی سالم را فراهم کند. علاوه بر این، سعی کنید به طور منظم غذاها و نوشیدنی‌های کم کربوهیدرات را که برای سلامت کبد مفید هستند در رژیم غذایی خود بگنجانید.

رژیم‌های کم کربوهیدرات مانند رژیم کتو می توانند در شرایط خاصی تحت نظر متخصص تغذیه منجر به کاهش چربی کبد شود به شرطی که در شرایط و با اصول مناسبی اجرا شود. به یاد داشته باشید که رژیم‌های کتو غیر اصولی به خودی خود می‌تواند باعث افزایش مشکلات کبدی شود.