درد کبد می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد. درد گرفتن کبد معمولاً در قسمت بالای شکم، در شانه سمت راست احساس می‌شود. دردهای کبدی همچنین می‌تواند باعث تنگی نفس شوند و تنفس شما را دچار اختلال کند. بعضی اوقات این درد با تورم همراه است وگاهی اوقات افراد درد کبد را در پشت یا شانه راست خود حس می‌کنند.
کبد مهمترین عضو بدن است و در کنار سم زدایی، مواد مغذی موجود در غذاها را به محصولاتی که برای عملکرد مناسب بدن نیاز دارند، تبدیل می‌کند. هنگامی‌که احساس درد ناشی از کبد دارید، می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری جدی باشد، بنابراین ممکن است نیاز به مراقبت‌های پزشکی داشته باشد.
درد کبد چیست؟
اگر کبد نتواند وظایف خود را به درستی انجام دهد، می‌تواند منجر به بروز یک وضعیت جدی و خطرناک شود. یکی از این مشکلات، درد کبد است که در این مطلب توضیحاتی درباره این مشکل داده‌ایم.
درد کبد می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد. بیشتر افراد آن را به صورت احساس کسل کننده و ضربان دار در قسمت فوقانی شکم احساس می‌کنند. درد کبد می تواند به دلایل مختلف بوجود آید. درد کبد همچنین می‌تواند نشان دهنده سیروز کبدی، سندروم ری، سرطان کبد و هموکروماتوز باشد.
بیماری‌های کبدی یک بیماری غیرمعمول نیست. براساس مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، تخمین زده می‌شود 3.9 میلیون بزرگسال در ایالات متحده مبتلا به بیماری کبد هستند.
علل احتمالی درد کبد چیست؟
دلایل احتمالی بروز درد ناحیه کبد ممکن است به دلایل زیر باشد:
- مصرف بیش از حد الکل؛
- هپاتیت؛
- بیماری کبد چرب غیر الکلی؛
- سیروز کبدی؛
- سندروم ری؛
- هموکروماتوز؛
- سرطان کبد.
گاهی اوقات دردی که درهمان ناحیه کبد احساس می‌شود در واقع ناشی از مشکلاتی در کیسه صفرا، لوزالمعده یا کلیه است.
علائم و نشانههای درد کبد
اگر کبد در انجام وظایف خود مشکلاتی داشته باشد، علائم و نشانههای هشدار دهنده‌ای وجود دارد. علائم مرتبط با درد کبد ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خستگی؛
- زرد شدن پوست یا سفیدی چشم‌ها؛
- ادرار تیره؛
- تورم در مچ پا یا دیگر قسمتها؛
- خارش پوست؛
- از دست دادن اشتها؛
در کنار این علائم، بیش از ۱۰۰ نوع بیماری کبدی وجود دارد که موجب درد کبد می‌شوند. درادامه به برخی از این بیماری‌ها اشاره می‌کنیم:
- التهاب مجاری صفراوی (کلانژیت)؛
- هپاتیت و انواع آن؛
- آبسهٔ کبدی؛
- سیروز کبدی؛
- سندرم باد-کیاری.
عوامل خطرساز بیماری کبدی
عوامل مختلفی موجب بیماری‌های کبدی و درنهایت درد کبد می‌شوند. ازجملهٔ این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عفونت؛
- مشکلات سیستم ایمنی بدن؛
- عوامل ژنتیکی؛
- اثرات سمی داروهای درمانی؛
- سرطان؛
- سوء‌مصرف الکلی؛
- تجمع چربی در کبد.
عواملی که خطر ابتلا به بیماری‌های کبدی را افزایش می‌دهند یا بیماری کبدی را پیچیده‌تر می‌کنند:
- مصرف بسیار زیاد نوشیدنی الکلی؛
- تزریق دارو یا استفادهٔ مشترک از سرنگ؛
- رابطهٔ جنسی محافظت‌نشده؛
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا سموم؛
- دیابت؛
- چاقی.
تشخیص درد کبد
وقتی در مورد درد کبد به پزشک مراجعه می‌کنید، معاینه بصری از شکم انجام می‌دهند. التهاب در ناحیه کبد بررسی می‌شود و در مورد سبک زندگی و ماهیت درد سؤالاتی از شما خواهد شد. برای بررسی اینکه آیا کبد به درستی کار می‌کند، به آزمایش خون احتیاج دارید. سونوگرافی، MRI یا سی تی اسکن ممکن است برای بررسی تومور یا کیست روی کبد انجام شود.
همچنین ممکن است یک آزمایش به نام بیوپسی کلیوی استریوتاکتیک انجام دهید، در طی آن پزشک از یک سوزن بلند و نازک استفاده می‌کند تا یک قطعه کوچک از بافت از کبد را به کمک راهنمای تصویربرداری رادیوگرافی خارج کند.
الاستوگرافی گذرا نوعی خاص از تست سونوگرافی است که سفتی کبد را برای زخم یا فیبروز بررسی می‌کند. پزشک ممکن است برای ارزیابی بیشتر شما را به یک متخصص متخصص گوارش یا هپاتولوژیک ارجاع دهد.
اگر دردهای کبدی در اثر سرطان کبد ایجاد شود، پزشک می‌داند بهترین راه برای جلوگیری از گسترش سرطان چیست. به احتمال زیاد به یک متخصص انکولوژیست و سریع درمانی مراجعه خواهید کرد، زیرا بسته به نوع، سرطان در کبد می‌تواند به سرعت رشد کند.
درد کبد چطور درمان می‌شود؟
اگر صبح بعد از یک وعده غذایی سنگین یا یک شب نوشیدن الکل درد کبد را تجربه می‌کنید، مقدار زیادی آب بنوشید. سعی کنید چند روز از غذاهای چرب یا سنگین پرهیز کنید تا شرایط کبد بدتر نشود.
- اگر درد بیش از چند ساعت ادامه داشته باشد، باید با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید.
- اگر به همراه درد کبدی حالت تهوع، سرگیجه یا توهم هم دارید، ممکن است به مراقبت‌های اضطراری احتیاج داشته باشید.
برای درمان بیماری‌های کبدی به چند نکته توجه کنید:
- رژیم غذایی و سبک زندگی را تغییر دهید؛
- رژیم غذایی با پروتئین محدود داشته باشید؛
- کاهش وزن برای سلامت کبد مهم است؛
- سطح کلسترول خون را پایین بیاورید؛
- بصورت منظم و روزانه ورزش کنید.
داروهای مناسب برای درمان درد کبد
اگر درد کبد را تجربه می‌کنید، ممکن است وسوسه شوید که یک مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن بخورید. اما اینکار را نکنید. کار کبد فیلتر کردن سموم است و مصرف استامینوفن فقط سیستم را سردرگم می‌کند، زیرا استامینوفن می‌تواند به کبد آسیب برساند.
اگر مشکل کبد جدی است، مصرف مسکن‌هایی که در خانه دارید می‌تواند اوضاع را بدتر کند. پس از تشخیص وضعیت کبد توسط پزشک، احتمالاً برای مدیریت این بیماری و کاهش درد، داروهایی تجویز می‌شود. داروهای ضد ویروسی هپاتیت B برای معالجه بیماری مزمن مانند لامیوودین (اپیویر) و آدفوویر (هپسرا) وجود دارد.
در بعضی موارد، آسیب به کبد ناشی از هپاتیت، مصرف استامینوفن یا دیگرسموم، سرطان یا الکل غیرقابل جبران است. در این موارد، پزشک پیوند کبد را به عنوان بهترین گزینه درمانی توصیه می‌کند.
حرف پایانی
سالم نگه داشتن کبد بسیار مهم است و برای حفظ سلامت کبد باید غذاهای مناسب بخورید و به تغذیه خود اهمیت دهید، تحرک کافی داشته باشید و از بدن خودتان مراقبت کند.
درد کبد غالباً یک مشکل جدی را در بدن نشان می‌دهد که نباید نادیده گرفته شود یا منتظر بماند. اگر احساس درد در قسمت بالای شکم یا شانه سمت راست دارید برای بررسی به پزشک مراجعه کنید.
