تعریف استرس خانواده
استرس خانواده را می توان به عنوان عدم تعادل واقعی یا خیالی بین خواسته های خانواده و توانایی خانواده برای برآوردن این خواسته ها تعریف کرد. به عنوان مثال، اگر خانواده ای مجبور به مذاکره مجدد در مورد وام مسکن خانه از سود 30 درصد به نرخ فعلی بازار شود، این می تواند خانواده را تحت استرس قرار دهد. یک عدم تعادل واقعی بین تقاضا، نرخ فعلی بازار و کمبود منابع مالی برای پاسخگویی به این تقاضا وجود دارد. در تعریف استرس خانواده، معمولاً به خواسته های موجود در خانواده به عنوان عوامل استرس زا گفته می شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه کنترل استرس کلیک کنید.یک عامل استرس زا یک رویداد یا انتقال زندگی است که در خانواده اتفاق می افتد. می تواند مثبت یا منفی باشد و باعث تغییر در الگوی مقابله خانواده شود. نمونه هایی از عوامل استرس زا می تواند رویدادی مانند تولد فرزند، خشکسالی، مرگ یا طلاق باشد. سایر عوامل استرس زا می توانند سختی هایی مانند افزایش هزینه های پزشکی به دلیل یک کودک بیمار مزمن یا یک تغییر طبیعی در رشد یکی از اعضای خانواده، مانند نوجوان شدن یکی از اعضای خانواده یا رسیدن به 40 سالگی باشد.
عوامل استرس زا در خانواده
این که به چه مواردی می گویند عوامل استرس زا در خانواده متضمن کمی وقت گذاشتن و خواندن ادامه ی مطلب است.1-طلاق یا جدایی
زمینه را برای سازگاری طولانی مدت فرزندان با این رویداد یعنی جدایی باید فراهم کنید. با آن ها در مورد آن چه که در شرف اتفاق است صحبت کنید. آن هم نه غیرمستقیم و سربسته بلکه باید با آن ها صادق باشید. به تمام سوالاتشان پاسخ دهید. درک کنید که بچه ها ممکن است در چنین شرایطی خودشان را سرزنش کنند. به آن ها کمی زمان برای پذیرش چنین موضوعی بدهید اما نه آن قدرها که کم کم بر این باور باشند که چنین اتفاقی هرگز رخ نخواهد داد. برای دریافت مشاوره طلاق کلیک کنید.2-عوامل استرس زا در خانواده |بیماری و مشکلات مالی
بدون توجه به این که چه کسی را تحت تاثیر قرار می دهد به طور فوق العاده ای استرس زا است. بچه ها در چنین موقعیتی بیش از حد هراسان می شوند سعی کنید خانه و شرایط آن را درحالت عادی قبل از این که مشخص شود یک نفر در خانه بیماری سختی دارد نگه دارید. برنامه ی منظم خانوادگی از زمان خواب و بیداری، زمان ناهار و شام و عادات منظم مدرسه و مشق شب و سنت فیلم های شب جمعه و .. را حفظ کنید.سعی کنید مسئولیت های خود را به گردن بچه ها نیندازید شاید شرایط بسیار سختی باشد اما هرچقدر هم که سخت است و وسوسه انگیز اما از فرزندان خود طلب کمک نکنید و مطلقا با آن ها راجع فرد بیمار درد ودل نکنید. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه روانشناسی نوجوان کلیک کنید.
عدم اطمینان مالی می تواند یک خانواده را خصوصا در شرایط راجع جامعه به شدت تحت فشار قرار دهد. بچه ها نشانه هایی را از والدین خود دریافت می کنند که بله شرایط خانه تغییر کرده است. کودکان به راحتی می توانند مثل اسفنج تمام احساسات خانه و خانواده را به خود جذب کنند اگرچه اصلا درک نکنند که چه اتفاقی افتاده یا اتفاقی که افتاده دقیقا مگر چه تاثیری بر زندگی آن ها خواهد گذاشت که خانه به این شکل درآمده است. دراین مورد هم بهتر است با آن ها در حد سن شان صحبت کنید و سوالاتشان را باپاسخ های کوتاه اما صادقانه جواب دهید.
3-تغییر محل زندگی و ورود نوزاد جدید
این هم یکی از مواردی است که می تواند حتی برای بزرگسالان استرس زا باشد چه برسد به کودکی که دوستان خود را در مدرسه ی قبلی و محله ی قبلی جا گذاشته است. مدرسه ی جدید شاید در نظر بعضی از کودکان یا نوجوانان هیجان انگیز به نظر برسد اما برای دیگران فقط چیزی است که آن ها را از دوستان و خاطرات قبلی دور کرده است. تا جایی که ممکن است به فرزندان فرصت بدهید تا به همه چیز به آهستگی خو بگیرند و از قبل به آن ها شرایط را توضیح دهید تا آمادگی داشته باشند. برای دریافت مشاوره کودک کلیک کنید.کودکان نوپا نیازهایی دارند که مادر و پدر واقعا مجبورند که پیوسته در ماه های ابتدای حضورشان به آن ها توجه کنند و این باعث می شود که کودکان قبل از آن ها دچار این سوتفاهم شوند که نو که بیاید به بازار کهنه می شود دل آزار! اگرچه ممکن است در روزهای اول ورود کودک به خانه احساس شادی و نشاط داشته باشند. سعی کنید در کنار مشقت و سختی هایی که مدیریت یک نوزاد جدید در خانه دارد برنامه ها و روتین فرزندان قبلی را حفظ کنید گناه آن ها نیست که بار چنین مسئولیتی را آن ها هم به دوش بکشند و استرس گریبان گیر آن ها شود.
راهکارهای مقابله با استرس خانوادگی
فهمیدن اینکه کدام ابزارهای مدیریت استرس برای خانواده ی شما بهترین کاربرد را دارند می تواند یک فرآیند باشد. در ادامه چند راهکار وجود دارد که ممکن است برای شما و خانواده شما مفید باشد:1-شناسایی علائم استرس خانواده
دقت کنید چه علائمی در هنگام استرس از خود نشان می دهید مثلا وقتی اضطراب دارید فراموش کار، دمدمی مزاج، دست و پاچلفتی یا چه حالتی می شوید؟ به این فکر کنید که چه چیزی بیشتر توجه شما را جلب می کند. فرزندان و سایر اعضای خانواده تان را به لحاظ علائم استرس تحت نظر بگیرید و از آن ها هم بخواهید که هر زمان استرس شما را نیز تغییر داد آگاهتان کنند. گاهی اوقات دیگران بهتر از شما و خیلی قبل تر از این که خودتان متوجه شوید علائم استرس و اضطراب را در شما رویت می کنند. اولین قدم برای مقابله با استرس درک وجود استرس در خانه است.2-ایجاد وقت اختصاصی برای اعضای خانواده
برای انجام کاری که برای خودتان و اعضا خانواده تان معنادار، آرامش بخش و سرگرم کننده است کمی وقت تهیه کنید، می توانید در این تایم خانوادگی فیلم تماشا کنید، کتاب بخوانید، در ایوان خانه بنشینید و تخت گذاشته و عصرها چای بنوشید و از همجواری لذت ببرید. اگر به عنوان یک والد اجازه ی ابراز استرس را به خود نمی دهید به صورت فردی برای استرس خود ومدیریت آن راه چاره ای بیندیشید مثلا با دوست صمیمی خود به یک کافه بروید و راجع مشکل خانوادگی صحبت کنید یا این که اصلا صحبت در این باره نداشته باشید بلکه فقط به فکر ریلکس کردن خود در آن یک ساعت باشید.3-عوامل استرس زا در خانواده |تنفس عمیق یا ذهن آگاهی
از طرفی برای بعضی افراد تمرکز کردن روی تنفس و تمرین تنفس عمیق خود می تواند نوعی اضطراب ریز ایجاد کند. نگران نباشید برای این که بتوانید در این شرایط بحرانی که در خانه وجود دارد مسلط شوید احتیاج دارید بر روی تنفس خود متمرکز شوید. شاید در همان ابتدا هم احساس آرامش به سرعت به سراغ شما نیاید اما تمرکز شما بر روی تنفس عمیق و تمرین هر روزه می تواند حتی اگر در این مشکل خانوادگی مشکل گشا نباشد به شما راهکاری برای مواجهه با استرس در هر زمان و موقعیت دیگری در زندگیتان باشد.پس ناامید نباشید حتی اگر احساس تصنعی بودن می کنید این کار را ادامه دهید. به زودی به نتیجه ی مطلوب خواهید رسید. به کودکان خود نیز آموزش دهید. تاثیر الگو از آموزش تئوری و عملی بسیار بهتر جواب می دهد بچه ها آن چیزی را که می بینند بهتر می آموزند تا آن چه را که می شنوند. همین که ببینند شما در گوشه ی دنجی از خانه نشسته اید و در حال مدیتیشن و ذهن آگاهی هستید این کار را تکرار می کنند.
شاید تعجب کنید که اگر چشمانتان را باز کنید کودکان شما در کنارتان درحال الگوبرداری از حرکات شما هستند. این نکته را هم بدانید که تمرین مدیتیشن و ذهن آگاهی در مواقعی بیشتر جواب می دهد که شما استرس ندارید و درحال تمرین هستید یعنی هرچه بیشتر تمرین در شرایط عادی و نرمال انجام شود در شرایط بحرانی شما مجهزتر خواهید بود.
4-عوامل استرس زا در خانواده |خواب کافی
شاید این توصیه برایتان کلیشه ای به نظر برسد قبل از این که طوفان از راه برسد باید خیالتان از این بابت راحت باشد که کشتی شما مجهز است و البته سالم! هیچ چیز نمی تواند اعضای خانواده ی شما را درهم بشکند اگر در ابتدای امر قوای بدنی خوبی داشته باشند. متخصصین سلامت می گویند افرادی که حداقل هشت ساعت در شبانه روز می خوابند استرس کمتری را تجربه می کنند. کمتر غمگین هستند و بیشتر می توانند خشم خود را کنترل کنند. برای دریافت مشاوره کنترل استرس و اضطراب کلیک کنید.برخی افراد متوجه می شوند که حتی یکی چرت پانزده دقییقه ای می تواند بسیار با طراوت عمل کند چرا که بعضی اوقات بدن عاجز حتی پانزده دقیقه استراحت است. اگر می بینید که کودکان و نوجوان در خانه ی شما اگر عصرها بخوابند نمی توانند شب ها زود بخوابند سعی کنید خواب نیم روز را به کل حذف کنید چرا که کیفیت خواب شب و آن هشت ساعت در این است که از ساعت نه شب آغاز شود نه سه و چهار نیمه شب تا ظهر فردا!
5-پذیرای عواطف و احساسات خانوادگی
ناراحتی، اضطراب، عصبانیت، یا استرس همگی در هر انسانی به صورت فردی وجود دارد و چه فردی چه خانوادگی قابل مدیریت است و وجود هر احساسی مشکلی ندارد. توجه به این احساسات و نام بردن از آن ها و صحبت کردن در موردش کمک می کند نسبت به فرد دلسوزانه و همدلانه رفتار کنیم.این طرز برخورد را نسبت به خودتان نیز داشته باشید. چون شما مادر یا پدر هستید قرار نیست از کوه باشید بیش از حد ادای مقاومت در آوردن باعث شکسته شدن شما می شود یکی کشتی برای این که سالم به مقصد برسد بیشتر از هر چیزی نیاز به یک ناخدای ماهر دارد. پس بدانید نیاز است ناخدای این کشتی به فکر سلامت روان خود نیز باشد. به هر روشی که خود را می شناسید و می دانید جواب می دهد بهتر است روحیه ی خود را تازه نگه دارید. زمانی برای خود بگذارید احساس خود را روی کاغذ بیاورید یا ریکورد کنید یا درمورد آن با کسی حرف بزنید شاید حتی یک حیوان خانگی!
6-حفظ انرژی و داشتن سیستم پشتیبانی
درجهان امروز همه روزه اتفاقاتی رخ می دهد که شما متاسفانه کنترلی بر آن ها ندارید. به جای این که انرژی خود را صرف سناریوهایی کنید که خب حالا این مشکل را چه کنید یا چرا این طور شد چرا همش برای شما چنین اتفاق هایی می افتد و از این دست چرا ها و چه کنم ها، انرژی خود را صرف کارهایی کنید که می تواند به شما در خروج از بحران خانواگی کمک کند. به هرحال انجام یک کاری که شما و خانواده تان را از طوفان خارج کند باعث احساس خوب در شما نیز خواهد شد و این به شما احساس قوی بودن می دهد. برای دریافت مشاوره تلفنی فردی کلیک کنید.چنین سیستمی در این زمانه که بسیار مردم گرفتاری در آن زندگی می کنند کار کمی مشکلی است اما به هرحال اغلب افراد حداقل دو سه نفری در کنار خود دارند که در شرایط بحرانی می توانند روی آن ها کمک کنند از جمله مادر، برادر، خواهر، دوست صمیمی و ... سیستم پشتیبانی شما متشکل از افرادی است که می دانید می توانند در شرایط خاصی از زندگی برای شما نقش های حمایتی خاصی را بازی کنند. گاهی دلگرمی گرفتن از عزیزی حتی از راه دور با دسترسی به همین شبکه های مجازی می تواند به شما در شرایط استرس زا آرامشی عنایت کند که قابل توصیف نیست.
7-تمرکز بر سلامتی و کمک گرفتن از روان درمانگر
متاسفانه برخی از افراد هستند که در شرایط بحرانی روی به سمت راه هایی برای آرامش می آورند که در صورت دریافت چنین آرامشی طوفانی در راه خواهند داشت از جمله مشروبات الکی و مواد مخدر. این چنین مکانیسم های مقابله ای می تواند منجر به استرس و اضطراب بیش از پیش شود. در عوض عادات سالم مانند مصرف میوه وسبزیجات بیشتر و نوشیدن آب می توانند استرس را کاهش دهد. سعی کنید حداقل تمام اعضا روزی سی دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید ورزش را تبدیل به یک عادت مثبت و فرهنگ سالم در خانه کنید.گاهی اوقات هرچقدر هم تلاش کنید نیاز به کمک حرفه ای احساس می شود و این هیچ اشکالی ندارد. شما درحال تلاش هستید و تصمیم به گرفتن کمک از یک متخصص یک کار شجاعانه است که شما را به فردی قابل احترام تبدیل می کند پس از دریافت کمک نهراسید وخجالت زده نباشید این می تواند به شما کمک کند هرچه سریعتر بر بحران خانوادگی خود مسلط شوید. اگر شما هم در راستای این موضوع مسئله ای دارید می توانید از مشاوران و روانشناسان در این مورد کمک بگیرید.
