کتاب الکترونیکی چیست؟+ ساخت ebook

همین که این مقاله را باز کردید و وارد آن شدید؛ یعنی یا مصر هستید به ساختن یک ebook پرمخاطب، یا نیمچه قصدی دارید که درحال خواندن این مطلب هستید.

جای درستی آمده‌اید چون تا 20 دقیقه دیگر می‌توانید مراحل ساخت یک ebook کامل را از صفر تا صد یاد بگیرید.

کتاب الکترونیکی چیست؟

کتاب الکترونیکی همان ebook (Electronic Book) نسخه دیجیتالی کتاب‌های چاپی است که در کامپیوتر، موبایل، تبلت و دستگاه‌های کتابخوان قابل خواندن است. قبلا کتاب را دستمان می‌گرفیتم و ورق می‌زدیم، الان گوشی و تبلت دست می‌گیریم و بی‌صدا اسکرول می‌کنیم. این کتاب‌ها معمولاً با فرمت pdf هستند و خواندن و اشتراک‌گذای آن‌ها خیلی راحت است.

چرا کتاب‌های الکترونیکی اینقدر پرطرفدار شدند؟

همه جا در دسترس هستند: کافی است هر جایی که هستید گوشی خود را دربیاورید و کتاب را باز کنید و شروع کنید به خواندن.

مقرون به صرفه‌اند: کتاب‌های الکترونیکی چون هزینه چاپ و استفاده از کاغذ ندارند، هزینه‌ کمتری دارند.

راحت حمل می‌شوند: فایل کتاب همیشه در گوشی شماست، لازم نیست یک کتاب سنگین 1000 صفحه‌ای را با خود حمل کنید.

به طبیعت آسیب نمی‌رسانند: ((یک کتاب *5000 نسخه)* چندین بار چاپ)* میلیون‌ها کتاب!

دیگر خودتان حساب کنید چقدر کاغذ و درخت مصرف می‌شود و بیشترشان برای کتاب‌هایی است که هیچ‌وقت خوانده نمی‌شوند.

می‌شود در کتاب جستجو کرد: وقتی بخواهی بخشی از کتاب را پیدا کنی، لازم نیست تمام کتاب را ورق بزنی، چون می‌شود در ebook جستجو کرد.

در هر شرایطی می‌شود کتاب خواند: حتی در یک اتاق تاریک

چرا کتاب الکترونیکی بسازیم؟

اگر کسب و کار دارید می‌توانید یک ebook رایگان بسازید و از طریق این کتاب، افراد را به خرید محصولات و خدماتتان ترغیب کنید. ایبوک تخصص شما را به افراد نشان می‌دهد و باعث میشد مخاطبان بیشتری شما را بشناسند. در واقع شما با ساخت کتاب الکترونیکی دارید به روش بازاریابی محتوایی، کار بازاریابی و تبلیغات را برای کسب و کارتان انجام می‌دهید.

به جز این کتاب‌های الکترونیکی برای شما چندین مزیت دارند:

دردسر چاپ ندارند: چاپ و توزیع کتاب در فروشگاه‌ها بسیار زمان‌بر است که در کتاب الکترونیکی وجود ندارد

هزینه کمتر دارد: چون مراحل بالا از تولید کتاب حذف شده‌است، هزینه تولید آن نسبت به کتاب چاپی مقرون به صرفه‌تر است.

سرنخ فروش بگیرید: می‌توانید در ازای دانلود رایگان ebook خود، ایمیل یا شماره تلفن از مشتری دریافت کنید و لید یا سرنخ فروش بگیرید. سرنخ یک راه ارتباطی با افراد برای فروش‌های آینده است.

قابلیت به روز رسانی دارند: اگر بخواهید کتابی که قبلاً چاپ کردید اصلاح و بروزرسانی کنید، باید مجدد چاپ کنید، ولی ایبوک را می‌توانید سریع ویرایش و نسخه اصلاح شده را در سایت آپلود کرد.

قابلیت‌های مختلفی دارند: می‌توانید در ایبوک لینک بگذارید و مخاطب را به کانال‌های دیگر یا صفحه خدمات و .. هدایت کنید.

ساخت کتاب الکترونیکی چه مراحلی دارد؟

در این بخش قدم به قدم مراحل ساخت کتاب الکترونیکی را برایتان توضیح می‌دهیم. برای ساخت ebook روش‌های مختلفی وجود دارد و ممکن است بعضی‌ها این مراحل را به این ترتیب انجام ندهند. ما سعی می‌کنیم ساده‌ترین راه‌ها را برای ساخت کتاب الکترونیکی توضیح دهیم

موضوع Ebook را انتخاب کنید

قبل از هر چیز باید مشخص کنید که درباره چه موضوعی می‌خواهید ایبوک بسازید. ممکن است شما که در حال خواندن این مقاله هستید، الان ایده‌ای در ذهن داشته باشید ولی با این وجود برای اطمینان از مفید بودن موضوعتان حتماً ادامه مطلب را بخوانید.

هنگام انتخاب موضوع، باید ببینید مخاطب شما چه کسی است، چه چیزی نیاز دارد و به چه چیزی علاقه دارد. بعد با توجه به این‌ها موضوع کتاب خود را مشخص کنید.

شما احتمالا در یکی از این گروه‌ها قرار می‌گیرید:

• یک فرد هستید که قصد دارید یک ایبوک بنویسید و همان ایبوک را بفروشید و تمام.
• یک کسب و کار هستید و ایبوک برای جذب کردن مشتری به محوصولات و خدماتتان می‌نویسید.

گروه اول باید فقط و فقط به علاقه و نیاز افراد به آن موضوع توجه می‌کند و بعد از نوشتن کتاب با یک بازاریابی خوب کتابش را به فروش می‌رساند.

بحث ما اینجا درباره این گروه دوم است. در حالت دوم هدف ساخت کتاب الکترونیکی ایجاد سرنخ برای فروش محصولات و خدمات است. بنابراین در قدم اول باید موضوع کتاب برای مخاطب جذاب باشد تا ترغیب شود آن را دانلود کند و بخواند؛ در قدم دوم باید اطلاعات و مطالب کتاب طوری طراحی شود که مخاطب را به محصول و خدمات شما علاقمند کند و ترغیب شود از آن‌ها استفاده کند.

چطور بفهمم درباره چه چیزی کتاب تولید کنم؟

خیلی ساده! به حرف مشتری‌ها و مخاطب خود گوش کنید تا ببینید چه می‌خواهند.

بگذارید با یک مثال برایتان توضیح دهیم:

ما یک بخش خدمات رپورتاژ داریم. وقتی که کسب و کاری با ما تماس می‌گرفت ما برای تبلیغات سایتشان به آن پیشنهاد انتشار رپورتاژ می‌دادیم. از هر 10 نفر، 7 نفر اطلاعات دقیقی راجع به رپورتاژ نداشتند، نمی‌دانستند چطور قرار است به کسب و کارشان کمک کند برای همین دو به شک بودند. نویسنده‌ها هم نمی‌دانستند یک رپوتاژ باید چطور بنویسند.

برای همین تصمیم گرفتیم یک ebook درباره رپورتاژ بسازیم. توجه به نیاز مخاطب با یک محتوای مفید، کاربردی و ترغیب‌کننده.

ساختار کتاب را مشخص کنید

بعد از مشخص شدن موضوع، باید ساختار کتابتان را مشخص کنید. یک چک لیست درست کنید که از چه چیزهایی می‌خواهید حرف بزنید.

مثلاً من می‌خواهم ایبوکی درباره رپورتاز آگهی منتشر کنم. باید یک چک لیست تهیه کنم که چه مطالبی را در این کتاب بیاورم. مثلاٌ:

رپورتاژ چیست؟ چه مزایایی دارد؟ روی سئو چه تاثیری دارد؟ چطور یک رپوتاژ خوب بنویسم؟ کجا منتشر کنم بهتر است؟ اینطوری یک ساختار منظم دربیاورم که ایبوک من شامل چه مطالبی است از کجا شروع می‌شود و به کجا می‌رسد.

در این مرحله شما هستید که باید تصمیم بگیرید آیا فلان مطلب هم اضافه بشود به کتاب یا خیر؟ آیا اضافه کردن این بخش به مفید بودن بیشتر این کتاب الکترونیکی کمک می‌کند یا نه؟

وقت تقسیم‌بندی فصل‌های کتاب است

چون قبلا ساختار کتاب را آماده کردید، در این قسمت کارتان راحت است. کافی است هر موضوع و تیتر را در یک فصل قرار دهید. فقط حواستان باشد ترتیب فصل‌ها باید روند منطقی‌ای داشته باشند. یعنی از چیزهای ساده و سطح پایین‌تر شروع شود و به جزییات و مطالب عمیقی‌ برسد. مثلاً فصل اول چیستی موضوع (مثلاً رپورتاژ چیست) فصل دوم چرایی موضوع (چرا رپورتاژ مفیده) فصل سوم آموزش انجام کار (نوشتن رپورتاژ) و  ...

 هر فصل را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید

در این قسمت باید هر فصل را به بخش‌های کوچیکتر تقسیم کنید. تقسیم کردن هر فصل به بخش‌های کوچیکتر کمک می‌کند که خواننده بهتر موضوع را درک کند. اصلاً کار سختی نیست. هر فصل یک موضوع مشخص دارد درست است؟

خب انگار شما می‌خواهید برای این موضوع یک مقاله وبلاگ بنویسید. دقیقاً به همان سبک و سیاق. تیترهای اصلی را مشخص می‌کنید، یک مقدمه کوتاه برای فصل می‌نویسید و شروع می‌کنید به نوشتن.

اصلا گاهی اوقات کتاب‌های الکترونیکی ترکیبی از چند مقاله ویلاگ هستند که در قالب یک کتاب گردآوری می‌شوند؛ مثل همین کتاب رپورتاژ آگهی ما. این مقالات ولی وقتی به حالت ایبوک در می‎‌آیند کاملتر و منسجم‌تر می‌شوند و ارتباط درستی بین فصل‌ها شکل می‌گیرد. من به عنوان یک خواننده وقتی ایبوک شما را می‌خوانم می‌بینم که یک آموزش کامل است که سیر منطقی دارد؛ هر فصل مرتب و ساختارمند است و در نهایت مرا به بخش بعد هدایت می‌کند؛ نه اینکه فقط چند مقاله کنار هم گذاشته شده باشد و هر کدام ساز خود را بزند و بشود یک شوربای بهم ریخته.

برنامه ساخت Ebook را انتخاب کنید

ورد، پاورپوینت، ایندیزاین، پابلیشر و... برنامه‌‌‌هایی هستند که می‌توانید کتاب خود را با آن طراحی کنید که هر کدام مزیت خاص خود را دارند. ورد از همه ساده‌تر است و با یک ساختار ساده می‌توانید کتاب خود را طراحی کنید.

برنامه پاور پوینت از همه رایج‌تر است. خوبی این برنامه این است که می‌توانید جداول و نمودارهای گرافیکی را همانجا طراحی و به ایبوک اضافه کنید.

ایندیزاین یک نرم‌افزار محصول شرکت Adobe است که به طور استاندارد برای طراحی کاتالوگ، مجله، بروشور، روزنامه، پوستر و کتاب ساخته شده‌است. این برنامه امکانات طراحی زیادی دارد و به همین نسبت هم کمی پیچیده است. پیشنهاد می‌کنیم اگر طراح گرافیک حرفه‌ای دارید یا کارتان قرار است تولید کتاب، چاپ یا انتشار باشد از این برنامه استفاده کنید و لی اگر قصدتان طراحی یک کتاب ایبوک برای کمک به کسب و کارتان است و قرار نیست حرفه‌ای وارد این کار شوید، خودتان را وارد این پیچیدگی‌ها نکنید و از برنامه‌های ساده‌تری مثل پاورپوینت استفاده کنید.

ما ایبوک «واژه‌نامه بازاریابی دیجیتال» را با یک قالب ساده از برنامه Indesign طراحی کردیم، می‌توانید این کتاب الکترونیکی رایگان را از اینجا دانلود کنید و ببینید. بقیه کتاب‌های نوین با ورد یا پاورپوینت طراحی و منتشر شده‌اند.

یه دیزاین ساده برای صفحات بزنید

یه دیزاین ساده برای کلیت صفحات خود در نظر بگیرید. سادگی همیشه زیباست، بخصوص اگر کتابتان آموزشی است، زیاد شلوغش نکنید که حواس مخاطب از اصل موضوع پرت نشود.

تصویر زیر دیزاین ساده کتاب «دیجیتال مارکتینگ و متعلقات» ماست. هر صفحه یک دیزاین ساده این شکلی دارد؛ یک کادر ساده رنگی بالای صفحه. فوتر پایین صفحه هم شامل لوگو، شماره صفحه، آدرس سایت و لوگوهای شبکه اجتماعی ما که به صفحات مشخصی لینک شده‌اند.

یک مقدمه جذاب بنویسید

همیشه قبل از اکران فیلم، یک تیزر از فیلم منتشر می‌شود که به شما بگوید که داستان فیلم چیست و شما قرار است چه ببینی. اگر تیزر فیلم توانست جذابیت فیلم را به نمایش بگذارد و من را کنجکاو کند، تا این فیلم را نبینم ول کن نیستم. ولی اگر ببینم که حرفی برای گفتن ندارد و قرار است یک نمایش بی سر و ته به من نشان دهند، کلا فراموشش می‌کنم.

مقدمه کتاب شما درست مثل تیزر یک فیلم است که قرار است در چند دقیقه خواننده را متقاعد کند که بهترین انتخاب ممکن را داشته است. اگر بتوانید جذابیت و کاربردی بودن کتابتان را در مقدمه نشان دهید، خواننده مشتاق می‌شود ادامه کتابتان را بخواند.

در مقدمه چی بنویسیم؟

مهم‌ترین نکته مقدمه این است که شما باید در مقدمه بگویید که در کتاب شما چه خبر است و فرد با خواندن این کتاب چه چیزی نصیبش می‌شود.

چطور مقدمه رو جذاب کنم؟

• کلی‌گویی نکنید، مردم حوصله خواندن متن‌های کلیشه کلی را ندارند.
• نتایج کلیدی مقاله را بگویید و با نوع گفتنتان خواننده را مشتتاق به خواندن کنید.
•  ما آدم‌ها سرمان درد می‌کند برای داستان شنیدن، پس مهارت داستان‌گویی خود را استفاده کنید.
• سریع بروید سر اصل مطلب. کش دادن اضافه مطلب آن هم در مقدمه فقط حوصله خواننده را سر می‌برد.
• از مثال‌های واقعی استفاده کنید
• با آب و تاب بنویسید. فرش کنید که خواننده رو یه روی شما نشسته و شما می‌خواهید با ذوق برایش از کتاب جدیدتان حرف بزنید.

دست‌ها را روی کیبورد بگذارید و متن کتاب را شروع کنید

حالا نوبت نوشتن متن کتاب است. اینجا باید دانشتان از موضوع و هنر نویسندگی خود را ترکیب کنید و جذابترین متن ممکن را بنویسید. دقت کنید متن ایبوک شما باید دوتا ویژگی داشته باشد که خواننده را تا آخرین خط با خود همراه کند.

1. مفید باشد و ارزشمند. یعنی فرد هر قسمت را که می‌خواند ارزشی دریافت کرده باشد یا به قولی یک چیزی به او اضافه شود و یاد گرفته باشد. منِ خواننده نباید حس کنم که این چند صفحه‌ای که خواندم هیچی چیز مفیدی نداشت.
2. سرگرم‌کننده باشد. شما اگر مفیدترین مطلب دنیا را بنویسید ولی بورینگ و حوصله‌سر بر باشد، خواننده بالاخره یک جایی خسته می‌شود و ممکن است وسط کار کتاب را رها کند. سرگرم‌کننده بودن یعنی لحن شما صمیمی باشد، هر لحظه برای مخاطب سوپرایز داشته باشید، داستان بگویید، مثال بزنید، اگر دستتان باز و موضوع اجازه می‌دهد، گاهی شوخی کنید. مخاطب را ببرید به اول کتاب و برگردانید.

این دو ویژگی در کنار هم باعث می‌شود کتاب الکترونیکی شما جذاب و ارزشمند شود و خواننده را راضی و خشنود کند.

کاری کنید خواندن ایبوک شما راحت باشد.

برای اینکه خوانایی کتاب را بیشتر کنید، باید متن را از یکنواختی ظاهری دربیاورید. این چند نکته به شما کمک خواهد کرد

1. پاراگراف‌های خیلی طولانی ننویسید که چشم خواننده خسته شود و خط را گم کند. خیلی هم کوتاه نباشد، به اندازه و مناسب.
2. یک جاهایی از متن را که مهم‌ترند بولد کنید، هم توجه جلب می‌کند و هم خوانایی بیشتر می‌شود
3. از بولت لیست‌ها برای نظم بیشتر کمک بگیرید
4. بعضی قسمت‌های متن را می‌توانید هایلایت کنید
5. نقل قول‌ها را می‌توانید جدا کنید و طرح ساده‌ای برایشان در نظر بگیرید.

عکس‌ها و تصاویر را به متن اضافه کنید

شما یک کتاب بی عکس بگیر دستت و فقط ورق بزن! آدم وحشت می‎کند که این چه کتابی است که یک عکس ندارد؛ ذهن می‌گوید حتماً خیلی کسل‌کننده است.

استفاده از عکس، تصویر و المان‌های گرافیکی یک بخش جدایی ناپذیر در ساخت کتاب الکترونیکی است. شما باید در جاهای مناسب، متناسب با حرفی که در کتاب زده‌اید، یک عکس مرتبط بگذارید. عکس‌ها علاوه بر این که به درک مطالب کمک می‌کند، جذابیت کتاب را از زمین تا آسمان تغییر می‌دهند.

اگر طراح گرافیک دارید، می‌توانید خودتان تصاویر کتاب را طراحی کنید؛ در غیر این صورت می‌توانید از تصاویر سایت‌های رایگان استفاده کنید. نمودار، عکس، جداول، اینفوگرافیک و سایر المان‌ها بصری در ساخت کتاب الکترونیکی استفاده می‌شود.

از کال تو اکشن‌های جذاب استفاده کنید

یادتان است که گفتیم کسب و کارها ایبوک می‌سارند تا سرنخ فروش داشته باشند و مخاطبین خود را به مشتری تبدیل کنند؟ اگر کسب و کار هستید، حالا وقت آن است به هدفتان برسید. برای این کار در طول متن و در جاهای مناسب، درخواست خود را از خواننده مطرح کنید. به این کار فراخوان عمل یا CTA (Call To Action) می‌گویند. یعنی شما از خواننده می‌خواهید کاری انجام دهد، مثلاً دانلود یک کتاب غیر رایگان، خرید محصول، استفاده از خدمات با تخفیف، ثبت‌نام در سایت و هر چیزی که مخاطب شما را به تبدیل شدن به مشتری نزدیک کند.

فایل نهایی را به pdf تبدیل کنید

وقتی ساخت کتاب الکترونیکی شما تمام شد، حالا باید از آن خروجی بگیرید و به به یکی از فرمت‌های غیرقابل ویرایش مثل PDF یا ePUB تبدیل کنید. از آنجایی که PDF رایج‌تر است و اکثر دستگاه‌های کامپیوتر و موبایل برنامه اجرای این فرمت را دارند، پس PDF را برای کارتان انتخاب کنید.

دقت کنید که اگر می‌‎خواهید کتابتان را در فروشگاه‌هایی مثل گوگل‌پلی و آمازون بفروشید باید فرمت EPUB باشد.

یک جلد زیبا طراحی کنید

همانطور که وقتی وارد یک کتابفروشی می‌شوید، جلد کتاب‌ها را نگاه‌ می‌کنید و طراحی جلد بعضی کتاب‌ها چشمتان را می‌گیرد، خریدار آنلاین هم کتاب را در سایت می‌بیند و کمی از روی جلدش آن را قضاوت می‌کند. جلد کتاب اولین چیزی است که مشتری می‌بیند پس باید آن را طوری طراحی کنید که اولاً با مطالب کتاب کاملاً جور باشد و مخاطب در اولین نگاه برداشت مثبتی از کتاب داشته باشد.

اینجا هم اگر تیمتان طراح گرافیک دارد کار را با خیال راحت به او بسپارید؛ اگر خودتان می‌خواهید انجام دهید، به این مواد اولیه نیاز دارید:

یک موکاپ کتاب، یک عکس، یک فونت زیبا و یک عنوان مخاطب جذب‌کن! این مواد را با سلیقه خوب میکس کنید و یک جلد زیبا برای EBOOK خود بسازید.

یک لندینگ پیج برای دانلود کتاب بسازید

خب. رسیدیم به انتشار ebook. شما هر محصولی که بخواهید بخرید، وارد صفحه محصول می‌شوید، ویژگی‌های آن را می‌خوانید و در نهایت دکمه خرید را می‌زنید. اینجا هم باید برای کتاب الکترونیکی‌تان یک صفحه فرود یا صفحه دانلود جذاب طراحی کنید و اطلاعات کتاب و لینک دانلود را در آن قرار دهید و بعد میهمانان علاقمند را به این صفحه دعوت کنید.

اگر می‌خواهید کتاب الکترونیکی شما دانلود خوبی داشته باشد، بهتر است یک صفحه فرود جذاب برای آن طراحی کرده و لینک آن را در پلتفرم‌های مختلف منتشر کنید. فقط فراموش نکنید که یکی از اهداف ساخت ebook،  گرفتن سرنخ فروش بود؛ پس حتماً موقع دانلود یک شماره یا ایمیل از مخاطب دریافت کنید.

در این صفحه باید کتاب خود را معرفی کنید و به مخاطبان یک دلیل بدهید که چرا باید این ایبوک را دانلود کنند. مثلاً برای نمونه صفحه دنلود کتاب «سئو از زبان گوگل» ببینید. اول یک مقدمه جذاب نوشتیم و در ادامه گفتیم این کتاب چی هست؟ چرا اهمیت دارد و چه یاد خواهید گرفت.

کتاب خود را تبلیغ کنید

آی خونه دار و بچه‌دار! کتاب رایگان دارم؛ زنبیلو بردار و بیار!

اگر کسب و کار دارید که احتمالاً خبره بازاریابی و فروش هستید و می‌دانید که چطور کاری کنید که ایبوکتان مثل بمب صدا کند. باید تبلیغ کنید؛ هرجا که مشتری شما آنجاست؛ تبلیغ کتابتان را بکنید. قبل از تبلیغ دقت کنید که صفحه دانلود شمااز هر نظر جذاب باشد و با کپی‌رایتینگ حرفه‌ای کاری کنید که مخاطب حتماً کتاب شما را دانلود کند.

در ادامه می‌توانید:

• لینک ایبوک خود را در مقالات مرتبط خود قرار دهید تا خوانندگان سایت ببینند و ترغیب شوند به که ایبوک را دانلود کنند.
• در کانال‌های ارتباطی خود اعلام کنید که ایبوک جدید منتشر شده و از مخاطبان دعوت کنید که کتاب را دانلود کنند.
• می‌توانید از ایمیل مارکتینگ استفاده کنید. برای اینکار یکی از ایمیل‌هایتان را به معرفی ایبوک اختصاص دهید و با یک کپی رایتینگ حرفه‌ای به مشتریان توضیح دهید که با دانلود کتاب چه چیزی نصیبشان می‌شود. یک آفر ویژه بدهید تا مخاطبان نتوانند پیشنهاد شما را رد کنند.
• یک پست ویلاگی مفید در سایتتان منتشر کنید و در جاهای مختلف مقاله با CTA‌های جذاب کتاب خود را به مخاطب پیشنهاد دهید

ساخت ebook شما تمام شد

کتاب الکترونیکی شما آماده است. بروید پای سیستم یا گوشی و در کانال‌های ارتباطی‌تان اطلاع‌رسانی کنید که کتاب شما آماده دانلود است.