آیا استفاده از دو ماسک روی هم خطر انتقال ویروس کرونا را کمتر می‌کند؟
شواهد جدید نشان می‌دهد گونه‌های جهش‌یافته ویروس کرونا قدرت انتقال بیشتری دارند. هرچند نحوه اثر و رفتار ویروس هنوز مشخص نیست، انتقال سریع‌تر گونه‌های جهش‌یافته یعنی ویروس در دوره‌های کوتاه‌مدت منتقل می‌شود و فرد را بیمار می‌کند. به همین دلیل، نیاز داریم تا اقدامات پیشگیرانه‌تری برای کاهش انتقال ویروس انجام دهیم. استفاده از ماسک به‌عنوان سدی فیزیکی در مقابل ذرات تنفسی یکی از این اقدامات است.
استفاده از ماسک یکی از راهبردهای پیشنهادی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری یا به‌اختصار سی. دی. سی (CDC) برای کاهش سرعت انتشار سارس کووید ۲ است؛ همان ویروسی که در سال ۲۰۱۹ بیماری کرونا را ایجاد کرد. استفاده از ماسک به‌طور چشمگیری خروج قطرات و ذرات تنفسی بازدم افراد مبتلا را کاهش می‌دهد. به‌علاوه، افراد غیربیماری که از ماسک استفاده می‌کنند کمتر در معرض این ذرات تنفسی قرار می‌گیرند.
اما مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، طی آزمایشی، روش‌های بهبود قرارگیری ماسک‌های سه‌لایۀ پزشکی روی صورت را بررسی کرد که نتایج آن قابل‌توجه است و به نظر می‌رسد استفاده از دو ماسک می‌تواند اثرگذاری بیشتری در برابر ویروس داشته باشد.
لازم است یادآوری کنیم ماسک بیشتر از اینکه از فرد در مقابل ابتلا به ویروس محافظت کند، از انتشار عفونت جلوگیری می‌کند.
آزمایش سازمان کنترل و پیشگیری از بیماری به چه صورت انجام شد؟
ماسک‌های پارچه‌ای و ماسک‌های سه‌لایۀ پزشکی نسبت به ماسک‌های اِن۹۵ (N95) نامطمئن‌تر روی صورت قرار می‌گیرند و ممکن است منفذهای بیشتری داشته باشند. چند راه ساده برای قرارگیری بهتر ماسک روی صورت وجود دارد که سرعت انتشار کووید ۱۹ را به‌طور مؤثرتری کاهش می‌دهد. در ژانویه سال ۲۰۲۱ (دی ماه ۱۳۹۹) سازمان کنترل و پیشگیری از بیماری آزمایشی را طراحی کرد که اهمیت استفاده مناسب برای افزایش کارایی ماسک را نشان می‌دهد. طی این آزمایش ۲ روش برای بهبود استفاده از ماسک ارزیابی شد:
آزمایش اول: پوشیدن ماسک‌های پارچه‌ای روی ماسک‌های سه‌لایه پزشکی (استفاده از دو ماسک)؛
آزمایش دوم: گره‌زدن کش‌های ماسک سه‌لایه پزشکی در نزدیکی ماسک و بستن درزهای اضافی آن در نزدیکی صورت برای جلوگیری از ورود ویروس از اطراف ماسک.
آزمایش استفاده از دو ماسک و نتایج آن
در این آزمایش بررسی شد که ترکیب ماسک‌های مختلف تا چه اندازه میزان آزادشدن ذرات طی سرفه را کاهش می‌دهد (کنترل بیماری). از ماکت به‌عنوان فردِ در حال سرفه استفاده شد و میزان کارایی این روش در مهار ذرات ارزیابی شد. گروه‌‌های موردآزمایش به‌صورت زیر بودند:
استفاده از یک ماسک سه‌لایه پزشکی؛
استفاده از یک ماسک سه‌لایه پارچه‌ای؛
استفاده از ماسک سه‌لایه پارچه‌ای روی ماسک سه‌لایه پزشکی (استفاده از دو ماسک).
سپس، درصد محافظت روش‌های مختلف استفاده از ماسک در برابر ذرات آزادشده از تنفس محاسبه شد. نتایج به شرح زیر است:
استفاده از یک ماسک سه‌لایه پزشکی (بدون مسدودکردن منافذ اطراف آن) تا ۵۶٫۱ درصد؛
استفاده از یک ماسک سه‌لایه پارچه‌ای تا ۵۱٫۴ درصد؛
استفاده از دو ماسک (یعنی قراردادن ماسک پارچه‌ای روی ماسک سه‌لایه پزشکی) تا ۸۵٫۴ درصد.
در نتیجه این آزمایش، استفاده از دو ماسک به میزان زیادی احتمال ابتلا به ویروس کرونا را کاهش می‌دهد.
آمار کاهش انتقال ویروس در زیر آورده شده است:
اگر این روش را فقط فرد مبتلا به ویروس کرونا استفاده کند، ۸۲٫۲ درصد؛
اگر فقط فرد سالم استفاده کند، ۸۳ درصد؛
اگر هم فرد مبتلا و هم فرد سالم استفاده کنند، ۹۶٫۴ درصد.
