دیابت ملیتوس یکی از شایع ترین بیماری های مزمن در سراسر دنیا میباشد. دیابت با ایجاد اختلال جنسی در مردان و زنان همراه میباشد و یکی از عوامل خطر ناتوانی جنسی مردان است، زیرا اختلال نعوظ در مردان مبتلا به دیابت، سه برابر بیشتر از مردانی میباشد که به بیماری دیابت مبتلا نمیباشند. تاثیر دیابت بر ناتوانی مردان در مقایسه با زنان دارای آمار بیشتری است.

دیابت شایع ترین علت اختلال نعوظ ED در مردان میباشد. علاوه بر این دیابت می تواند سبب کاهش میل جنسی، ناتوانی جنسی، نداشتن رابطه جنسی موفق و در نهایت، ناباروری مردان گردد. مردانی که دیابت دارند باید از نظر ناتوانی جنسی و اختلال نعوظ کنترل شوند، زیرا افزایش قند خون می تواند منجر به ایجاد اختلال نعوظ گردد.

سبک زندگی سالم می تواند مقاومت به انسولین، اختلال عملکرد اندوتلیال و واکنش استرس اکسیداتیو را کاهش داده و سبب بهبودی قابل توجه بیماری دیابت گردد. تغییر سبک زندگی امکان دارد سبب کاهش یا پیشگیری از بیماری جنسی هم شود.

اختلال نعوظ در مردان مبتلا به بیماری دیابت

همان طور که پیشتر اشاره کردیم دیابت شایع ترین علت اختلال نعوظ در مردان میباشد. بیش از ۲۸ درصد اختلال نعوظ در مردان، به دلیل بیماری دیابت میباشد. اختلال نعوظ یک بیماری پیشرونده میباشد و بیش از ۵۰ درصد مردانی که بیماری دیابت دارند پس از ۱۰ سال به این عارضه مبتلا میگردند؛ البته گاهی اختلال نعوظ می تواند اولین علامت بروز بیماری دیابت باشد. بنابراین در صورت درمان دیابت، بیماری جنسی اختلال نعوظ برطرف میگردند.

سن، مدت زمان ابتلا به دیابت و سایر عوارض مرتبط با این بیماری با پیشرفت بیماری مرتبط میباشند. به طور معمول، شیوع اختلال نعوظ در سنین ۴۰ تا ۷۰ سال، ۵۲ درصد میباشد، حال آنکه میزان شیوع اختلال نعوظ در مردان مبتلا به دیابت ۴۰ تا ۷۰ ساله، تا ۷۵ درصد است. به نظر می رسد استفاده از الکل یا داروهای ضد فشار خون نیز خطر ابتلا به اختلال نعوظ را در بیماران دیابتی افزایش می دهند.

علت ایجاد اختلال نعوظ در مردان دیابتی چیست؟

علت اصلی اختلال نعوظ در مردان دیابتی هنوز به طور دقیق مشخص نمیباشد، اما واسکولوپاتی (اختلال عروق) و نوروپاتی (اختلال عصبی) به عنوان مهمترین علل اختلال نعوظ ناشی از دیابت در نظر گرفته می شوند. اختلال نعوظ در بیماران دیابتی به دلیل اختلال در عملکرد عروق اندوتلیال ایجاد شده و در نتیجه، این افراد در هنگام رابطه جنسی نعوظ ندارند.

افزایش قند خون مزمن سبب از بین رفتن فیبرهای عصبی میلین دار و بدون میلین می گردد و همچنین با ضعف در بازسازی فیبرهای عصبی همراه میباشد. شایان ذکر میباشد که در بیماران دیابتی، ناهنجاری منتشر عروق عصبی مشهود میباشد. در مراحل پایانی دیابت امکان دارد انسداد کامل عروقی با تصلب شرایین ایجاد گردد. در نتیجه، این ضایعات می توانند باعث کاهش جریان خون عروق و اعصاب گردند.

تحقیقات اخیر نشان داده اند که استرس اکسیداتیو نیز در بیماری دیابت نقش دارد. واکنش استرس اکسیداتیو امکان دارد فعالیت آنتی اکسیدانی سلول ها را از بین ببرد و سبب تخریب سلولی گردد. همچنین واکنش استرس اکسیداتیو می تواند منجر به اختلال در عملکرد عروقی بیماران مبتلا به دیابت گردد. آسیب عروقی در بیماران دیابتی خطر اختلال نعوظ را افزایش می دهد.

دیابت به همراه فشار خون بالا و استعمال دخانیات، خطر بیماری جنسی اختلال نعوظ را افزایش می دهد. گاهی اختلال نعوظ به دلیل دیابت تشخیص داده نشده ایجاد میگردد. عدم کنترل صحیح دیابت، باعث تشدید ناتوانی جنسی و یا اختلال نعوظ در مردان میگردد، اگرچه هدف اصلی درمان بیماران دیابتی، کاهش قند خون در آن ها میباشد.

درمان اختلال نعوظ در بیماران مبتلا به دیابت

درمان دارویی اولین خط درمان در بیماران دیابتی دارای  ناتوانی جنسی یا اختلال نعوظ میباشد. ویاگرا و سیالیس از جمله داروهایی میباشند که در درمان اختلال نعوظ مورد استفاده قرار می گیرند. داروهای اختلال نعوظ از قبیل ویاگرا جریان خون آلت تناسلی را افزایش داده، بنابراین می توانند نعوظ را تسهیل نمایند.

در صورت عدم بهبودی ناتوانی جنسی یا اختلال نعوظ مردان دیابتی با استفاده از داروهایی مانند ویاگرا، می توان از روش های درمانی دیگر از قبیل دستگاه وکیوم VED، تزریق دارو داخل آلت تناسلی ICI و پروستاگلاندین داخل مجرای ادراری استفاده کرد. چنانچه درمان های فوق نیز جهت درمان مشکلات رابطه جنسی یا اختلال نعوظ در مردان مبتلا به دیابت موثر نباشند، درمان نهایی ناتوانی جنسی، استفاده از پروتز آلت تناسلی است. هر چند که استفاده از پروتز آلت تناسلی یک روش تهاجمی و گران قیمت بوده و می تواند صدمات جبران ناپذیری را به ساختار آلت تناسلی وارد نماید، اما استفاده از این روش در شرایط مطلوب می تواند بهترین گزینه برای درمان اختلال نعوظ در مردان باشد.

بیماری دیابت و ناباروری مردان

کاهش میزان باروری مردان با بیماری دیابت مرتبط میباشد. ناباروری مردان یکی از مشکلات اساسی در بیماران دیابتی میباشد. بیماری دیابت تحرک اسپرم را کاهش داده، سبب افزایش مورفولوژی غیر طبیعی اسپرم ها می گردد و به طور کلی منجر به افزایش ناهنجاری های مایع منی می گردد. همچنین در مردان دیابتی به دلیل اختلال در عملکرد سلول های لیدیگ، امکان دارد تستوسترون کاهش یافته و در نتیجه منجر به کاهش میل جنسی مردان گردد. در بیماران دیابتی، علاوه بر کاهش میل جنسی، مورفولوژی غیر طبیعی اسپرم با افزایش اسید آمینه های خاصی در هنگام انزال همراه است که می تواند باروری مردان را کاهش داده و باعث ناباروری مردان گردد.

اختلال انزال در مردان مبتلا به دیابت

فرآیند انزال با تحریک گیرنده های مغزی و از طریق تحریک حسی آلت تناسلی آغاز میگردد. اعصاب حسی آوران در بخش پشتی آلت تناسلی مردان قرار دارد و اعصاب وابران در قسمت T10 تا L2 ستون فقرات قرار دارند. این اعصاب از طریق گانگلیون های عصب سمپاتیک شبکه هیپوگاستریک، وارد مجرای وازودفران و سپس کیسه منی میگردند.

داروهای مهار کننده جذب مجدد سرتونین، عمل جراحی یا برخی از بیماری ها می توانند سبب اختلال انزال در مردان گردند. دیابت یکی از بیماری هایی میباشد که می تواند منجر به اختلال انزال (مانند انزال عقب گرد یا زود انزالی) شود. آسیب عصبی بیماری دیابت بر اعصاب سمپاتیک محیطی گردن مثانه تاثیر گذاشته، در بسته شدن آن تداخل ایجاد می نماید و در نهایت باعث ایجاد اختلال در انزال می گردد. اختلال در سیستم سمپاتیک سبب انزال برگشتی یا انزال رتروگراد میگردد. در صورت عدم بهبودی پس از درمان انزال رتروگراد، می توان اسپرم ها را پس از رابطه جنسی از ادرار بیمار جمع آوری نمود و برای لقاح از آنها استفاده نمود. در صورت عدم موفقیت روش های ذکر شده، می توان از روش های آسپیراسیون اسپرم از مجرای اپیدیدیم PESA یا ICSI برای درمان ناباروری مردان استفاده نمود.

گاهی دیابت می تواند سبب زود انزالی در مردان نیز شود. جهت درمان زود انزالی می توان از دستگاه لرزش آلت تناسلی یا الکترواجاکولاسیون استفاده کرد. استفاده از این دستگاه، روش موثری جهت درمان زود انزالی مردان میباشد.