همی بالیسموس اختلال حرکتی شدید و لرزان در یک سمت بدن است که معمولاً به دلیل ضایعات مخرب هسته ساب تالاموس طرف مقابل ایجاد می شود، هسته ساب تالاموس یکی از ساختارهای عقده های قاعده ای است. این واژه از کلمه یونانی ballismos به معنای پرتاب کردن گرفته شده است. این حرکات پرتابی معمولاً روی مفاصل شانه و ران متمرکز می شوند و ممکن است به اندازه ای قوی باشند که به اندام های آسیب دیده آسیب بزنند. اختلال حرکتی ممکن است تا حدی با تمرکز یا حرکات ارادی اندام ها سرکوب شود. این اختلال معمولاً در طول خواب وجود ندارد و با استرس افزایش می یابد.

اعتقاد بر این است که هسته ساب تالاموس از طریق نورون های بازدارنده در گلوبوس پالیدوس داخلی تأثیر مهاری تونیک بر تالاموس دارد. این الیاف بازدارنده همچنین به سمت هسته تالاموس بطنی جانبی حرکت میکنند و مسیرهای تحریکی که از این هسته منشا می گیرند به قشر مغز می رسند. بنابراین، یک ضایعه در هسته ساب تالاموس ممکن است این مسیرهای تحریکی را مهار کند و در نتیجه حرکات همی بالیستیک ایجاد شود.

تصور میشود که اساس عصبی شیمیایی همی بالیسموس افزایش سنتز پیش سیناپسی و آزادسازی دوپامین است که باعث ایجاد عدم تعادل بین رشته های مهاری و تحریکی در مدار حرکتی بین عقده های بازال، تالاموس و قشر می شود.

علت ایجاد همی بالیسموس چیست؟

شایع ترین علل همی بالیسموس، رویدادهای عروقی است که بر هسته ساب تالاموس تأثیر میگذارد، که توسط شاخه های مشیمیه قدامی، مخچه خلفی و شریان های ارتباطی خلفی تأمین می شود. همی بالیسموس ممکن است در اثر لوپوس اریتماتوز سیستمیک، اختلالات متابولیک (مانند هیپرگلیسمی غیرکتوتیک)، داروها (داروهای ضد بارداری خوراکی، فنی توئین)، تروما، ناهنجاری های شریانی-وریدی، نئوپلاسم، یا بیماری های عفونی (سل، توکسوپلاسموز، مننژیت، ویروس نقص ایمنی اکتسابی) ایجاد شود. این شرایط ممکن است مستقیماً بر هسته ساب تالاموس تأثیر بگذارد یا عروق آن را به خطر بیاندازد. بسیاری از بیماران مبتلا به همی بالیسموس ناشی از سکته مغزی بهبود خود به خود و تدریجی را طی هفته ها یا ماه ها نشان می دهند زیرا تورم اطراف انفارکتوس برطرف می شود و جریان خون مجدد در بافت آسیب دیده وجود دارد.

هیبالیسموس چگونه تشخیص داده می شود؟

• ارزیابی توسط پزشک
• انجام آزمایش هایی برای شناسایی علت در برخی موارد انجام می شود.

تشخیص همی بالیسموس بر اساس علائم و مشاهده توسط پزشک است. پزشک همچنین می پرسد که فرد چه داروهایی را مصرف می کند تا داروهایی را که ممکن است باعث ایجاد علائم شوند بررسی کند. ممکن است آزمایشاتی برای شناسایی علت انجام شود. این آزمایشات ممکن است شامل آزمایش خون برای اندازه گیری سطح هورمون های تیروئید و یا قند باشد.

• تصویربرداری از مغز، مانند تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یا توموگرافی کامپیوتری (CT)، برای بررسی تومورها یا شواهد سکته مغزی. گاهی اوقات آزمایش های دیگر بسته به علت مشکوک است.

درمان همی بالیسموس چگونه انجام می شود؟

همی بالیسموس مداوم یا شدید نیاز به درمان عصبی دارویی دارد. عوامل دارویی که برای کنترل حرکات بالستیک استفاده شده اند عبارتند از: هالوپریدول، کلوزاپین، والپروئیک اسید، پروگابید، ریسپریدون، کلرپرومازین، بوتیروفنون، تترابنازین، کلرال هیدرات، باربیتورات ها، پارالدئید، برومیدها، فنوتیازیموزین ها. همی بالیسموس معمولاً با داروهای ضد روان پریشی مانند هالوپریدول و کلوزاپین درمان می شود، اما در موارد شدید در صورت عدم پاسخ به درمان های پزشکی، ابلیشن تالاموس در نظر گرفته می شود. اولانزاپین (Zyprexa) از نظر شیمیایی شبیه به کلوزاپین است، دارویی که در درمان اختلالات حرکتی مانند همی بالیسموس، کره هانتینگتون و دیسکینزی دیررس شناخته شده است.

یک پژوهش نشان داد که اولانزاپین برای درمان همی بالیسموس موثر نبوده، اما نشان داده شده است که حرکات غیر طبیعی را در بیماران مبتلا به بیماری هانتینگتون، توره و دیسکینزی دیررس کاهش می دهد.

منبع: archives-pmr.org