اورژانس اجتماعی با هدف کنترل و کاهش بحرانهای فردی و خانوادگی و اجتماعی تشکیل شده و در مواردی همچون مشاهده افرادی که قصد خودکشی دارند میتواند به عنوان یک مرجع تخصصی به آن رسیدگی کند.
با توسعه شهرنشینی، انتقال جمعیت از روستا به شهرها و رشد نامتوازن آن به دلیل عدم برخورداری یکپارچه امکانات در مناطق مختلف شهرها، بروز آسیبهای اجتماعی همواره امری اجتناب ناپذیر است در همین راستا همواره در کشورهای مختلف از جمله کشورمان برنامههایی در راستای شناسایی آسیبهای اجتماعی و رفع مسائل و مشکلات ناشی از آن در دستور کار قرار میگیرد.
اورژانس اجتماعی کشور در سازمان بهزیستی یکی از واحدهایی است که در سال ۷۸ با هدف به حداقل رساندن و کاهش میزان آسیبهای اجتماعی وارده به افراد، در سازمان بهزیستی تشکیل شد و با همکاری با سایر دستگاهها و ارگانها همچون نیروی انتظامی، اورژانس و دستگاه قضا به ارائه خدمت پرداخت.
اهداف تشکیل اورژانس اجتماعی
کنترل و کاهش بحرانهای فردی ـ خانوادگی و اجتماعی از اهداف کلی تشکیل اورژانس اجتماعی برشمرده میشود و اهداف اختصاصی آن نیز بدین شرح است:
در دسترس قرار دادن خدمات تخصصی و اورژانسی سازمان بهزیستی به آحاد جامعه
ارتقا توانمندیهای افراد در معرض آسیب و آسیب دیده اجتماعی جهت مقابله با مسائل اجتماعی در شرایط بحرانی از طریق ارائه خدمات تخصصی و به موقع
ایجاد زمینه مشارکت مردم و سازمانهای غیردولتی
ارتقا آگاهی و شناخت خانواده و اجتماعی نسبت به نیازهای مراجعان به منظور تسهیل فرایند حل مسئله در شرایط بحرانی
شناسایی مناطق و کانونهای آسیب زا و اقدامات تخصصی در بحران زدایی
شناسایی آسیبهای اجتماعی نوپدید و بازپدید
مداخله مؤثر به منظور کاهش جرایم و جلوگیری از تشدید بحران و آسیبهای اجتماعی و کاهش صدمات بر اقشار در معرض آسیب و آسیب دیده اجتماعی
گروههای هدف اورژانس اجتماعی
با توجه به گستردگی اهداف، سازمان بهزیستی به طور اختصاصی گروههای هدفی را برای خود تعریف کرده که مهمترین آنها بدین شرح است:
زوجین متقاضی طلاق و افراد دارای اختلاف خانوادگی حاد
زنان و دختران در معرض آسیب اجتماعی یا آسیبدیده اجتماعی
افرادی که قصد خودکشی دارند یا اقدام به خودکشی کردهاند
کودکان خیابانی و کار
همسران آزاردیده
کودکان آزاردیده
مبتلایان به اختلال هویت جنسی
دختران و پسران فراری از منزل
سالمندان و معلولان
سایر افراد در کلیه سنین که در شرایط بحرانی ویژه قرار دارند
در صورت مشاهده هرگونه کودکآزاری، همسرآزاری یا فردی که قصد خودکشی دارد به جای تماس با ۱۱۰ با اورژانس اجتماعی ۱۲۳ تماس گرفته شود تا کارشناسان این اورژانس نسبت به رفع این موارد اقدام کنند.
ساختار سازمانی اورژانس اجتماعی
مرکز مداخله در بحرانهای فردی، خانوادگی و اجتماعی
پایگاه خدمات اجتماعی
خط تلفن اورژانس اجتماعی (۱۲۳)
خدمات سیار اورژانس اجتماعی
نحوه ارائه خدمات در اورژانس اجتماعی
ارائه خدمت در اورژانس اجتماعی به دو شکل خودمعرف و ارجاعی (از سوی خط اورژانس اجتماعی ۱۲۳، خدمات سیار اورژانس اجتماعی، سایر مراکز بهزیستی، مراجع قضائی، نیروی انتظامی و سایر نهادهای دولتی و غیر دولتی) و به شکل سرپایی و نگهداری است.
خدمات مددکاری، روانشناسی، تربیتی، حقوقی، فرهنگی و آموزشی از جمله خدمات این اورژانس است که بازگشت به خانواده از مهمترین اهداف آن است، ولی در صورت نیاز آسیبدیدگان اجتماعی به مراکز زیر مجموعه امور آسیبدیدگان اجتماعی با توجه و شرایط مراجع مراکز خانه سلامت، بازپروری زنان آسیبدیده اجتماعی و… ارجاع میشوند.