روستای کاج در شهر قروه درجزین و در 16 کیلومتری مرکز شهرستان رزن از توابع استان همدان واقع شده است که اهالی این روستا در ساخت تابلو عکس و فرش مهارت و هنر دیرینه ای را از نیاکان خود به ارث برده اند. شغل سنتی مردم روستای کاج از زمانهای قدیم كشاورزی بوده است و دامداری نیز پیشه دیگر این مردم سختكوش است اما این روزها به عنوان مركز ارزشمند یك هنر نهتنها در استان بلكه در كشور محسوب میشود.
روستای كاج، روستایی با آب و هوای خوش، مزارع سرسبز و مردمانی خوشذوق است. هنری كه این آبادی را پرآوازه كرده، هنر قابسازی است؛ هنری كه به وسیله اهالی آن به یك شغل اصلی و البته پردرآمد تبدیل شده است. تاریخچه قاب عكسسازی در روستای كاج به حدود 43 سال قبل بازمیگردد. این هنر توسط فردی به نام براتعلی صفاری در این روستا پا گرفت. روستای كاج روستایی است سرسبز اما روستاییان برای تولید بیشتر نیاز به چوب دارند كه در این خصوص چه خوب است كه دولت به فكر راه حل و كاشتن نهالهای جایگزین در روستا باشد.
روستای كاج روستایی است كوچك كه مردمان آن اگر تا دیروز دستهای پینه بستهشان در دل خاك در پی كاشت و برداشت بود امروز فرزندان آنها در كنار پدر و مادر دست در هنر نابی دیگر دارند. در این روستا که از جاذبه های گردشگری شهرستان رزن می باشد، آثار تاریخی زیادی از گذشته وجود دارد. در این روستا وجود برج و باروهای مختلف نشان از قدمت این روستا و وجود قلعه های زیبا دارد.در این روستا مردم بیشتر به شغل کشاورزی و پرورش دام مشغول هستند .روستای کاج 48درجه طول و 34 درجه عرض جغرافیایی دارد و ارتفاع آن از سطح دریا بیش از 1600 متر است.
جاهای دیدنی ملایر ، مقصد گردشگری غرب ایران
شرایط طبیعی آن دشتی است و آب هوایی سرد و مرطوب دارد. محصولات كشاورزی در این روستا به دو صورت دیم و آبی كشت میشود و آب كشاورزی و آشامیدنی اهالی از طریق رودخانه، چاه ژرف، نیمه ژرف و معمولی و بوسیله لولهكشی تأمین میشود. تولیدات زراعی آن عبارت است از: گندم، جو، یونجه، چغندر، سیبزمینی، سیر، انگور، سیب درختی، زردآلو، سنجد و چوب درختان بید، صنوبر و تبریزی. جانوران و درندگانی مثل گرگ، شغال، روباه، خرگوش و كبك و تیهو نیز در این نواحی زیست میكنند.
تخت خلیل و برجهای دیدهبانی بنایی قدیمی است که در روستای کاج قرار گرفته است، این بنای تاریخی به گفته اهالی روستای کاج 700 سال عمر دارد و روزگاری قلعه باشکوهی بوده است اما نه تنها در فهرست آثار ملی ایران ثبت نشده است بلکه هنوز بسیاری از دوستداران میراث فرهنگی هم آن را نمیشناسند و به علت بی توجهی و عدم مرمت این قلعه تاریخی در گذر زمان،تخت خلیل به یک قلعه مخروبه تبدیل شده است.
علت نامگذاری روستا مشخص نیست اما اوج شکوفایی روستا به دوره سلجوقیان برمیگردد و گلیم، قالی و قاب از مهم ترین صنایع دستی کاج به شمار میروند.
این روستا جزء روستاهایی است که از طرف میراث فرهنگی و صنایع دستی به عنوان خوشه صنعتی محسوب شده و در تولید محصولاتی مانند قاب عکس ،آینه و میز کنسول درغرب کشور بی نظیر و در ایران کمنظیر است.