مهارت لازم برای پزشک شدن که ارتباطی به درس ندارند
علم پزشکی؛ حرفه ای نیست که هر کسی بتواند از پس آن بر بیاید. شما حتی اگر برای پذیرش در دانشکده های پزشکی هم همت و آمادگی لازم را داشته باشید و چند سال از عمرتان را صرف درس خواندن کنید، باز هم مهارت هایی هست که باید در آن ها تسلط داشته باشید.در این قسمت از نمناک 10 مهارت لازم برای پزشک شدن را با هم بررسی خواهیم کرد.
1-مهارت های ارتباطی
ارتباطات در هر شغلی مهم است، اما نه بیشتر از پزشکی! تعامل با بیماران و همکاران بخش مهمی از برنامه روزانه شما را تشکیل می دهد و اگر مهارت های ارتباطی ضعیفی داشته باشید، نه تنها کارتان سخت تر می شود، بلکه ممکن است زندگی افراد دیگر هم به خطر بیفتد.
ارتباط بخش مهمی از مراحل تشخیص اولیه است. آزمایش ها و اسکن ها به اندازه کافی در تشخیص اهمیت دارند اما برای درک حال بیمار و وضعیت بیماری اش باید بتوانید سوالات مناسب را بپرسید، آزمایشها را با پاسخ هایشان تطبیق بدهید و نتیجه را به زبان ساده به آنها منتقل کنید.
به همین ترتیب، شما باید بتوانید آنچه متخصصان دیگر (مثل پرستاران، امدادگران یا داروسازان) به شما می گویند را درک کنید و در مقابل دستورالعمل روشنی به آنها ارائه بدهید.
یادتان باشد شما می توانید باهوش ترین فرد دانشگاه یا ماهرترین پزشک در این حرفه باشید، اما اگر نتوانید به طور موثر با دیگران صحبت کنید و به حرفهایشان گوش دهید، شما و بیمارانتان با مشکل روبرو خواهید شد.
2-هوش هیجانی
به همین ترتیب، داشتن درایت و توانایی درک دیگران، مخصوصا در مورد بیماران، یکی دیگر از این مهارت های کلیدی است. متأسفانه گاهی اوقات مجبور می شوید اخبار بد را مستقیما به بیماران یا بستگان نزدیک آنها منتقل کنید. اغلب، این اخباری چیزی است که گیرنده نمی خواهد بشنود و شما باید از هوش هیجانی یا عاطفی خوبی برخوردار باشید تا بتوانید به صورت حرفه ای برایشان توضیح بدهید که بهترین کاری که می توانستید بکنید چه بوده و شما کوتاهی نکرده اید.
مثلا ممکن است لازم شود به همراه بیمار اطلاع بدهید که همسر یا شوهرش تا چند ماه دیگر زنده نیست یا بر اثر تصادف دچار مرگ مغزی شده است. این ها مکالمات بسیار دشواری هستند که نیاز به همدلی، اخلاق حرفه ای و درک بالا دارند.
3-مهارت حل مسئله
گفته می شود که بیشتر تشخیص های پزشکی اساسا مثل کار پلیسی هستند یعنی باید با جمع آوری سرنخ ها و شواهد در مسیر رسیدن به راه حل قدم بردارید. بنابراین، اگر شما ذاتا توانایی حل مسائل مختلف را دارید، در این جنبه از پزشکی هم موفق خواهید بود.
البته آموزش شما در دانشگاه دانش فنی لازم برای درک چنین مواردی را در اختیار شما قرار می دهد، اما توانایی تجزیه مشکلات و ساخت الگوریتم داخلی که این دانش را پیاده سازی می کند، مهارتی است که باید خودتان پرورش بدهید.
شما همچنین باید بتوانید خارج از چارچوب فکر کنید. هر بیماری یک مورد متفاوت است و ممکن است نتایج آزمایش با مفروضات شما مطابقت نداشته باشد. در چنین مواردی از مراجعه به بخش بدبین مغز تان نترسید و از منظر دیگری به مسئله نزدیک شوید.
4-توجه به جزئیات
هنگام مواجهه با دوز دارو ها، سابقه بیماران، آلرژی ها، تفاوت های فیزیولوژیکی، آداب و رسوم فرهنگی و سایر جنبه های یک بخش شلوغ بیمارستان طبیعتا نباید از چیزهای جزئی غافل شوید. به عبارت دیگر، توجه به جزئیات یک مهارت اساسی برای هر متخصص پزشکی است.
این توجه صرفا مربوط به دوزهای مناسب یا آگاهی از موارد منع مصرف دارو نیست، بلکه در مورد توجه به علائم هشداردهنده هم هست. مثلا اگر یک بیمار خاص هر چند ماه یکبار با آسیب های جدید روبرو شود، حتما یک جای کار ایراد دارد و یا ممکن است علت چیز بدتری باشد. نکته این است که پزشکان خوب حتی در پایان یک روز طولانی و شلوغ هم متوجه همه چیز می شوند و اجازه نمی دهند هیچ چیزی از زیر نظرشان پنهان بماند.
5-مهارت های تصمیم گیری
وقتی صحبت از مراقبت از بیمار می شود، تمام تصمیمات بالینی نهایی به عهده پزشکان است. بنابراین شما باید خودتان مسئولیت بیمارتان را بر عهده بگیرید و در شرایط سخت تصمیم بگیرید. به عبارت بهتر یعنی شما باید بر برنامه های درمانی بیمارانتان مدیریت و نظارت داشته باشید و بتوانید شرایط آنها را برای بستگانشان توضیح بدهید.
سرعت در این مهارت هم بسیار حائز اهمیت است. مثلا اگر در بخش اورژانس کار می کنید، ممکن است یک بیمار داشته باشید که یک لحظه خوب است و لحظه بعد حالش وخیم می شود. این که بتوانید تحت فشار هم خونسرد، آرام و حرفه ای و سریعا در مورد او تصمیم بگیرید از ویژگی بارز شما به عنوان یک پزشک خوب به حساب می آید.
6-حرفه ای بودن
ارتباط با مردم همیشه هم آرام و بدون مشکل پیش نخواهد رفت. اگر آن ها در شرایط بیماری و تحت فشار باشند و یا از نظر احساسی دچار مشکل باشند، خیلی راحت آشفتگی به وجود می آید. پس اینکه بتوانید همیشه حرفه ای باشید و خودتان را در موقعیتی قرار ندهید که تواناییهایتان زیر سوال برود، بسیار حیاتی است.
برای اینکه رفتارتان حرفه ای تر به نظر برسد، چند نکته هست که بهتر است رعایت کنید:
- سوء استفاده نکردن از موقعیت و نشان دادن مهارت های قوی برای حل اختلاف با بیمار
- رفتار مودبانه و محترمانه با همه بیماران، صرف نظر از سابقه آن ها
- اگر بیمار علائم بیماری داشت که به خاطرش خجالت می کشید با او طوری راحت رفتار کنید که احساس شرمندگی نکند
- اطمینان از اینکه استانداردهای بالای مراقبتی و روش های بالینی صحیح همیشه توسط خود شما و دیگران رعایت می شود
- نشان دادن درایت و بلوغ عاطفی در برخورد با بیماران
7-مهارت کار گروهی
یکی از الزامات کلیدی برای هر پزشک حرفه ای، توانایی همکاری و کار به عنوان جزئی از یک تیم گسترده تر است. ممکن است لازم باشد در شرایط حاد از این مهارتتان استفاده کنید، مثلا در تیم جراحی. یا حتی ممکن است در سیستم درمانی وسیع تری لازم شود از متخصصان دیگری مثل روان پزشکان یا انکولوژیست ها کمک بگیرید یا به آن ها کمک کنید.
در هر صورت، توانایی تعامل و ایجاد روابط با همسالان و همکاران، نه تنها برای مراقبت از بیمار، بلکه برای اطمینان از داشتن یک محیط کاری هماهنگ روز به روز بااهمیت تر می شود. اینکه هیچ پزشکی نمی تواند بدون پرستاران خوب به نتیجه برسد کاملا درست است، بنابراین همیشه باید خودتان را عضوی از یک تیم بدانید و با همه تعامل کنید.
8-مهارت های رهبری
در برخی موارد لازم است به تماس بیماران پاسخ بدهید. ممکن است فرد در شرایط اورژانسی و حاد باشد و یا مورد پیچیده ای باشد که در حال انجام است و نیاز به کمک شما دارد. در هر صورت، مردم به دنبال راهنمایی و پاسخ شما هستند، پس سعی کنید درست و با حوصله راهنمایی شان کنید.
احتمالا در دوران حرفه ایتان، مسئول آموزش و راهنمایی پزشکان و دانشجویان پزشکی هم خواهید بود، بنابراین مهارت های رهبری باید در شما تا حد زیادی تقویت شود. این فقط به معنای انتقال دانش به ذهنهای تاثیر پذیر نیست، بلکه یعنی وقتی هم که اوضاع خوب پیش نمی رود به عنوان الگو دیگران را رهبری کنید.
9-تاب آوری
مسلما تاب آوری یا انعطاف پذیری نه تنها یک "مهارت" بلکه یک "صفت" است، اما هنوز هم می توانید خودتان را آموزش بدهید تا قوی تر باشید. شما به این مهارت نیاز خواهید داشت زیرا پزشک شدن به این معنی است که خودتان را در معرض چیزهایی قرار دهید که به طور غیرقابل انکاری بر جهان بینی شما و حساسیت هایتان تأثیر می گذارد.
از همان ابتدای کارتان، چیز هایی را مشاهده خواهید کرد که ناراحتتان می کنند و شما را تغییر خواهند داد. در حالیکه حمایت مورد نیاز برای هضم و مقابله با این مسائل را دریافت خواهید کرد اما باز هم این واقعیت را نمی شود انکار کرد که برخی از مردم در چنین شرایطی بهتر از دیگران واکنش نشان می دهند.
زود ناراحت یا آشفته شدن لزوما ویژگی بدی نیست. به هر حال این خصلت نشان می دهد که شما انسان دل نازک و دلسوزی هستید، اما باید مدیریتش را هم بیاموزید و مطمئن شوید که هیچوقت بر عملکرد حرفه ای و تصمیم گیری و توانایی درمانی شما تأثیر نمی گذارد.
10-ظرفیت یادگیری
بدن انسان بسیار پیچیده است تا جایی که تقریبا غیرممکن است که یک نفر همه چیز را در مورد آنها بداند. با این حال، پزشکان باید آن را کامل و دقیق بشناسند. البته، نیازی نیست که دائره المعارف باشید.
شما همیشه می توانید با متخصصان مشورت کرده و از دائره المعارفهای پزشکی کمک بگیرید. اما در کل دوران آموزش پزشکی و در واقع، بقیه دوران حرفه ایتان، شما باید حجم وسیعی از اطلاعات تخصصی را در مغزتان ثبت کنید. اگر ظرفیت یادگیری بالایی نداشته باشید نمی توانید اطلاعاتتان را به روز کنید و از دانش روز عقب می مانید.
هیچوقت یادگیری تمام نمی شود و همیشه انگار در کلاس درس هستید. کشفیات و فناوری های پزشکی به سرعت پیشرفت می کنند، بنابراین حتی به عنوان یک متخصص خبره باید به روز باشید و از آخرین پیشرفت ها و روندهای درمانی مطلع شوید.
