علت و راه درمان آلرژی ، حساسیت و ورم چشم بهاره
هیچ چیز بدتر از آن نیست که وجود یک جسم خارجی را در چشم خود احساس کنید . اما اگر چشمان شما قرمز و حساس شده است و چیزی در آن مشاهده نمی کنید ممکن است نشانه یک آلرژی چشمی باشد.
علائم آن ممکن است خود به خود اتفاق بیفتد و یا همراه عطسه و آبریزش بینی مرتبط با حساسیت بینی باشد که در این شرایط مراجعه به پزشک متخصص برای تشخیص علت و درمان ضروری است.
علائم آلرژی چشم چیست ؟
- خارش چشم
- قرمزی چشم
- احساس سوزش در چشم
- ترشحات اشک شفاف در چشم.
آلرژی چشم به چه علت اتفاق میفتد:
- عوامل حساسیت زای فضای باز شامل گرده گل ، گیاهان و درختان
- عوامل حساسیت زای فضای بسته و محل زندگی شامل شوره و موی سر حیوانات خانگی ، کنه های گردو غبار و خاک
- عوامل محرک مانند دود سیگار ، عطر و دود اگزوز اتومبیل ها
تشخیص آلرژی چشمی:
- آلرژی چشم زمانی ایجاد می شود که سیستم ایمنی بدن به محرک های بیرونی و یا داخلی واکنش نشان دهد که به طور معمول در بسیاری از افراد باعث ایجاد مشکلات جدی نخواهد شد.
- واکنش های آلرژیک هنگامی رخ می دهد که عواملی محرک (آلرژن ﴾ ، توسط تماس دست با چشم و یا پلک زدن وارد چشم شود.
- سلول ها با آزادسازی هیستامین و یا سایر مواد شیمیایی با موادی که در چشم نفوذ کرده اند و باعث خارش ، قرمزی و ترشحات اشک مانند مبارزه می کنند.
- علائم آلرژی چشم ممکن است با برخی بیماری های چشمی نیز مرتبط شود که دراین مرحله تشخیص پزشک لازم است.
- علائم آلرژی چشم می تواند از قرمزی خفیف آزاردهنده آغاز و تا التهاب شدید پیشرفت کنند که باعث اختلال در بینایی خواهد شد . دراین شرایط مراجعه به پزشک متخصص ضروری است تا با آزمایشاتی از قبیل معاینه چشم با میکروسکوپ رگ های خونی متورم را درسطح چشم شناسایی کند و همچنین ممکن است نوعی از گلبول های سفید خون را مورد آزمایش قرار دهد تا قسمت هایی از چشم که دچار آلرژی شده اند شناسایی شوند که این امر شامل خراشیدن ملتحمه چشم می باشد.
انواع آلرژی چشم :
ملتحمه آلرژیک فصلی و یا چند ساله :
ملتحمه آلرژیک فصلی رایج ترین نوع آلرژی چشم است و علائم آن با گرده افشانی گل ها و گیاهان ظاهر می شود.
برخی از علائم معمولی این آلرژی عبارتند از: خارش ، قرمزی ، سوزش و ترشحات اشک مانند چشم.
افراد مبتلا به آلرژیک فصلی ممکن است در زیر چشم خود دارای دایره های تاریک مزمنی (معروف به لرزه های آلرژیک ) باشند :
دراین شرایط پلک ها متورم و پف کرده بنظر می رسند . علائم ملتحمه آلرژیک اغلب با آبریزش بینی ، عطسه ، گرفتگی بینی و تب یونجه همراه است . خارش چشم دراین مشکل ممکن است آنقدر آزار دهنده باشد که مبتلایان دائم چشمان خود را می مالند و درنتیجه باعث تشدید علائم و عفونت چشم خواهد شد.
ملتحمه آلرژیک مداوم همانطور که از نامش پیداست در طی سال رخ می دهد و علائمی مشابه ولی خفیف تر نسبت به علائم ملتحمه آلرژیک فصلی دارد که بیشتر به علت تماس با کنه های گردو غبار ، کپک ها وشوره سر حیوانات ایجاد می شود.
کراتوکنژنکتیویت ورنال :
نوع جدی تری از ملتحمه آلرژیک مداوم کراتوکنژنکتیویت ورنال نام دارد. درحالی که ممکن است طی سال رخ دهد اما علائم آن بصورت فصلی بدتر خواهد شد. این آلرژی چشمی در درجه اول پسران و مردان جوان را درگیر می کند و حدود 75درصد از مبتلایان سابقه اگزما و آسم دارند. برخی از علائم آن عبارتند از :خارش چشمی ، ترشحات غلیظ و چسبنده برروی مژه ها ، احساس شی خارجی در چشم و بیزاری از نور.
چنانچه این بیماری درمان نشود در بینایی اختلال ایجاد خواهد کرد.
کراتوکنژنکتیویت آتوپیک :
این نوع حساسیت اساسا در افراد مسن و اکثر مردان با سابقه درماتیت آلرژیک را درگیر می کند . علائم آن می تواند درطی سال رخ دهد و مشابه علائم بیماری کراتوکنژنکتیویت ورنال باشد.
درصورت عدم درمان ، این بیماری می تواند منجر به زخم شدن قرنیه و غشای ظریف شود.
آلرژی ناشی از تماس لنز :
این آلرژی ناشی از لنز های چشمی و یا رسوبات پروتئینی ایجاد شده بر سطح لنز و محلول های تمیز کننده آن می باشد . برخی از علائم آن عبارتند از:قرمزی ، خارش ، ترشحات مخاطی و احساس ناراحتی هنگام استفاده از لنز.
پاپیلاری ملتحمه غول پیکر :
پاپیلاری ملتحمه غول پیکر نوع شدیدی از حساسیت ناشی از لنز می باشد که در پی آن تاول های آبکی و یا پاپول ها در لایه بالایی پلک داخلی تشکیل می شود . برخی از علائم آن عبارتند از : خارش ، پف چشم ، اشک آلود بودن چشم، ترشحات مخاطی ، تاری دید ، عدم تحمل لنز و احساس وجود شی خارجی در چشم.
کنترل و درمان آلرژی چشم
اولین رویکرد در مدیریت آلرژی های چشمی پیشگیری از آلرژن هایی است که باعث ایجاد حساسیت می شوند.
مدیریت آلرژن های فضای باز :
- تا زمانی که گرده های زیادی در فضا در جریان هستند (اواسط صبح ، اوایل عصر و هنگام وزش باد ) در منزل بمانید.
- پیشگیری از استفاده هواکش های پنجره ای چرا که می توانند گرده ها و شوره سر حیوانات را به داخل خانه بکشانند.
- استفاده از عینک آفتابی هنگامی که خارج از منزل هستید برای آنکه نفوذ گرده ها به چشم را به حداقل برسانید.
- سعی کنید چشمان خود را نمالید زیرا باعث تحریک و تشدید شرایط خواهد شد.
مدیریت آلرژن های فضای بسته:
- پنجره را ببندید و از تهویه هوا در داخل خانه و یا اتومبیل استفاده کنید . واحد های تهویه هوا را تمیز نگهداری کنید.
- کنه های گرد و غبار را به خصوص در اتاق خواب کاهش دهید . استفاده از روکش های ضد حساسیت و ضد کنه برای بالشت ها و روتختی ها نیز توصیه می شود . علاوه براین ، ملحفه ها را مرتبا توسط آبی با دمای حداقل 130درجه فارنهایت بشویید.
- برای پیشگیری از ایجاد کپک رطوبت موجود در خانه را کم (بین 30-50) درصد کنید . حمام ، آشپزخانه و زیرزمین را مرتبا بشویید . از یک رطوبت گیر مخصوصا در زیرزمین و مناطق مرطوب استفاده کنید . چنانچه کپکی مشاهده کردید با مواد شوینده و محلول سفید کننده پنج درصد آن را ازبین برده و تمیز کنید.
- برای تمیز کردن سقف خانه بجای جارو از یک دستمال مرطوب استفاده کنید.
مدیریت آلرژن های پرندگان خانگی:
- دست های خود را بلافاصله پس از تماس با پرندگان خانگی و لباس هایتان را پس از بازدید دوستان به همراه پرندگان خانگی آن ها بشویید.
- چنانچه به پرندگان خانگی حساسیت دارید آن ها را تا حد ممکن دور از منزل نگهداری کنید و اگر باید در خانه نگهداری شوند لااقل آن ها را دور از محیط اتاق خواب نگهداری کنید تا هنگام خواب در معرض آلرژن های آن ها قرار نگیرید.
قطره ها و داروهای تجویز نشده:
1. جایگزین های اشک :
اشک مصنوعی می تواند بطور موقت آلرژن ها را از چشم شسته و چشم را مرطوب کنند . این قطره ها در یخچال نگهداری می شوند و بی خطر هستند.
2. قطره های دکونژستانت (ضداحتقان) :
این قطره قرمزی ناشی از الرژی چشم را کاهش می دهند . (توجه داشته باشید مبتلایان به گلوکوم نباید از آن استفاده کنند). از آنجا که این قطره ها ضعیف هستند باید بطور مکرر (4-6) بار از آن استفاده کرد . از قطره های ضداحتقان بیش از دو الی سه روز نباید استفاده کرد زیرا استفاده طولانی مدت از آن ها باعث افزایش ورم و قرمزی چشم خواهد شد.
3. آنتی هیستامین های خوراکی :
در حالی که این داروها خارش ناشی از الرژی را تسکین می دهند اما ممکن است باعث خشکی چشم شوند . همچنین برخی از این داروها ممکن است عوارضی چون سرگیجه و تحریک پذیری را داشته باشند.
قطره های چشمی و داروهای تجویز شده :
1. آنتی هیستامین های خوراکی : این دارو باعث کاهش خارش ، قرمزی و تورم ناشی از الرژی چشم می شود . اثرات این دارو چند ساعت است به همین دلیل باید 4بار در روز استفاده شود.
2. قطره های مهار کننده ماست سل ها :
این قطره از ترشح هیستامین ها و سایر عواملی که سبب آلرژی می شوند جلوگیری می کند . برای پیشگیری از خارش ناشی از این بیماری قبل از قرارگیری در معرض آلرژن ها ازاین قطره استفاده کنید.
3. ترکیب آنتی هیستامین و قطره مهار کننده ماست سل ها :
برخی از جدی ترین قطره های چشمی شامل آنتی هیستامین و قطره های مهار کننده ماست سل ها می شوند . از این قطره ها باید دو بار در روز استفاده کرد که باعث تسکین سریع و طولانی مدت خارش ، قرمزی ، پارگی و سوزش چشم خواهند شد.
4. قطره های غیر استروئیدی :
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی برای رفع خارش چشم استفاده می شود . ممکن است هنگام استفاده ازاین قطره ها دچار سوزش چشم شوید به همین دلیل چهار بار در روز از آن ها استفاده کنید.
5. قطره های کورتیکواستروئیدی :
این قطره ها به کاهش علائم حساسیت شدید چشمی از قبیل خارش ، قرمزی و تورم چشم کمک می کند . درمان بیش از دو هفته از این داروها باید تحت نظارت پزشک باشد. عوارض جانبی مصرف مداوم از آن ها با عفونت چشمی ، گلوکوم و آب مروارید همراه است.
6. ایمونوتراپی :
ایمونوتراپی تحمل شخص را نسبت به واکنش های آلرژیک بالا می برد دراین روش مقادیر اندکی از آلرژن را باافزایش تدریجی دوز آن به مرور زمان تزریق می کنند . برای رسیدن به حداکثر نتایج این درمان چند ماه طول می کشد.
سایر نکات
- بسیاری از آلرژن هایی که باعث آلرژی چشمی می شوند ازطریق هوا منتقل خواهند شد بنابراین نمی توان همیشه از آن ها دوری کرد . دراین شرایط درباره علائم آلرژی چشمی خود با پزشک مشورت کنید تا گزینه مناسب درمانی شما را تشخیص دهد.
- از داروهای چشمی تجویز نشده بطور کوتاه مدت استفاده کنید چرا که نه تنها علائم را بطور کامل درمان نمی کند بلکه ممکن است وضعیت را بدتر خواهد کرد.
- برای درمان الرژی چشم از داروهای تجویز شده پزشک و داروهای خوراکی استفاده کنید.
- کودکان می توانند با استفاده از داروهای تجویز نشده و قطره های چشمی درمان شوند . اشک مصنوعی بی خطر است و می توان آن را در هر سنی استفاده کرد.
