آگاهی از اهمیت نماز در آیات و روایات

اهمیت نماز اول وقت در زندگی

نماز ستون دین و  یاد آور حضور خدا در تمام لحظات زندگی انسان است. خواندن نماز بر هر مسلمانی واجب است و در اسلام سفارشات زیادی درباره آن شده است.  ادای نماز در وقت آن یکی از نکته ها در مراتب و محافظت از نماز است. پیشوایان دینی و امامان بزرگوارمان تاکید زیادی بر خواندن نماز اول وقت داشته اند و به تاخیر انداختن نماز را جایز نمی دانستند. خواندن نماز اول وقت دارای برکات و فواید فراوانی است و کسی که نماز خود را سبک نشمارد و در اول وقت بخواند ، از این برکات بهره خواهد برد. در این بخش از دین و مذهب پلاس وی شما را با فواید نماز اول وقت آشنا خواهیم نمود.

فواید نماز اول وقت

تاکید خدا بر نماز اول وقت

نماز از محبوب ترین اعمال نزد خداوند به شمار می رود و پلی ارتباطی بین خدا و بنده می باشد. نماز نه تنها در اسلام بلکه در تمام ادیان الهی به عنوان برترین آیین عبادی و رکن معنویت و ارتباط با خداوند مطرح بوده است. در آیین مقدس اسلام نماز دارای جایگاه والایی است و در قرآن کریم بر آن تاکید فراوان شده است.

در نماز، بنده با خدا راز و نیاز کرده و به ستایش خدا می پردازد و از رب بخشنده خود درخواست های زیادی می کند و با خضوع و خشوع در درگاه الهی ظاهر شده و از خوان نعمت های رب جلیل قدردانی می کند. خداوند کسانی را که فقط او را پرستش می کنند و نماز را سبک نشمرده و در اول وقت برگزار می نمایند، دوست دارد و برکات زیادی را شامل حال بنده های نیک خود می کند. خداوند در قرآن درباره نماز می فرماید:

خداوند در قرآن می فرماید:

 إن الصلاة کانت علی المؤمنین کتابا موقوتا

بی گمان نماز بر مؤمنان فرض و دارای اوقات معلوم و معین است›.(نساء، آیه 103).

خداوند متعال می فرماید:

اتْلُ مَا أُوحِیَ إِلَیْکَ مِنَ الْکِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلَاةَ ۖ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَیٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ ۗ وَلَذِکْرُ اللَّهِ أَکْبَرُ ۗ وَاللَّهُ یَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ

آنچه از کتاب به سوی تو وحی شده است بخوان و نماز را برپادار، که نماز از کار زشت و ناپسند باز می دارد و قطعاً یاد خدا بالاتر است و خدا می داند چه می کنید. ( عنکبوت ، آیه 45 )

در آیه دیگری می فرماید:

 یـأیّها الّذین ءامنواْ استعینواْ بالصّبر و الصّلوه إنّ اللَّه مع الصّـبرین 

ای کسانی که ایمان آورده اید، از شکیبایی و نماز یاری جویید، زیرا خدا با شکیبایان است. ( بقره ، آیه 153)

همچنین می فرماید:

وَأَقِمِ الصَّلَاةَ طَرَفَیِ النَّهَارِ وَزُلَفًا مِنَ اللَّیْلِ ۚ إِنَّ الْحَسَنَاتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئَاتِ ۚ ذَٰلِکَ ذِکْرَیٰ لِلذَّاکِرِینَ

در دو طرف روز ]اول و آخر آن [و نخستین ساعات شب، نماز را برپادار، زیرا خوبی ها بدی ها را از میان می برد. ( هود ، 114)

از آیات قرآن می توان به این نتیجه رسید که نماز یک تکلیف الهی بوده و می توان از آن به بهترین و مؤثرترین عامل خوش بختی و عاقبت به خیری انسان و بهترین و محبوب ترین عمل نزد خداوند متعال نام برد.

 اهمیت نماز در قرآن 

روایات معصومین درمورد اهمیت نماز  

روایات فراوانی درباره برکات نماز اول وقت از امامان و پیامبران آورده شده است:

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

لَیسَ مِنِّی مَنِ اسْتَخَفَّ بِصَلَاتِهِ لَا یرِدُ عَلَی الْحَوْضَ لَا وَ اللَّهِ

از من نیست کسی که نمازش را سبک بشمارد. قسم به خدا بر حوض کوثر بر من نخواهد رسید. ( بحارالانوار ، ج 80، ص 21 )

هر کس نماز خود را در اول وقت بخواند، شیطان از او می ترسد اما اگر نماز را سبک شمرده و به تاخیر بیاندازد شیطان جرأت پیدا می کند و او را به ارتکاب گناهان بزرگ وادار می کند.

نماز محبوب ترین اعمال نزد خدا

بر طبق احادیث زیر بهترین اعمال نزد خدا نماز است . 

پیامبر اکرم (ص): 

احَبُّ الْاَعْمالِ اِلَی الله الصَّلاةُ لِوَقْتِها، ثُمَّ بِرُّ الْوالِدَیْنِ، ثُمَّ الْجَهادُ فی سَبیلِ الله.

نماز اول وقت، سپس نیکی به پدر و مادر و پس از آن جهاد در راه خدا، محبوب ترین کارها نزد خداست.  ( نهج الفصاحه ، ص 70 )

امیرمؤمنان علی(علیه السلام) هم می فرماید:

 لَیسَ عَمَلٌ أحَبَّ إلَی اللَّهِ عزّ وجلّ مِنَ الصَّلاةِ ، فَلا یَشغَلَنَّکُم عَن أوقاتِها شَی‏ءٌ مِن اُمورِ الدُّنیا ، فَإِنَّ اللَّهَ عزّ وجلّ ذَمَّ أقوامًا فَقالَ :(الَّذِینَ هُمْ عَن صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ) یَعنی أنَّهُم غافِلونَ استَهانوا بِأَوقاتِها .

هیچ عملی نزد خداوند، محبوب‏تر از نماز نیست. پس هیچ کار دنیایی، شما را در وقت نماز ، به خود مشغول ندارد ؛ چرا که خداوند ، گروه‏هایی را سرزنش کرد و فرمود:(آنان که از نمازشان غافل اند) ، یعنی آنان غافل بوده‏اند و به وقت نمازها بی ‏اعتنایی می‏کردند. ( الخصال ، ص 621 ، ح 10)

اولین سوال در قیامت درباره نماز

بر طبق احادیث زیر اولین سوالی که در قیامت می شود ، درباره نماز است. 

امام صادق(علیه السلام)میفرماید: 

اوّل ما یحاسب به العبد علی الصلاه فاذا قبلت قبل منه سائر عمله و اذا ردّت علیه ردّ علیه سائر عمله

نخستین چیزی که آدمی بر آن محاسبه میشود، نماز است. اگر نماز پذیرفته شد، دیگراعمال هم قبول میشود و اگر نماز ردّ شد، دیگر اعمال هم ردّ میشود. (شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج1، ص208.)

امام صادق(علیه السلام) میفرماید: 

انّ اول ما یسأل عنه العبد اذا وقف بین یدی الله عزوجل الصلوات المفروضات و عن الزکاه المفروضه و عن الصیام المفروض و عن الحج المفروض و عن ولایتنا اهل البیت

هنگامی که انسان در پیشگاه خداوند متعال قرار میگیرد، نخست از نمازهای واجب، زکات واجب، روزه واجب، حج واجب و ولایت ما اهلبیت سؤال میشود. (وسائل الشیعه، ج4، ص123.)

اما شیخ صدوق در بیان عقاید امامیه می گوید:

«پس از معرفت (اعتقادات) نخستین عملی که از میان اعمال آدمی، محاسبه می شود، نماز است». ( شیخ صدوق، امالی، ص641.) 

پس بنابر نظر مرحوم صدوق، سؤال از اعتقادات مقدم بر سؤال از نماز است. ضمن این که یکی از شرایط قبولی نماز و دیگر عبادات اعتقاد به ولایت اهل بیت است. بر این اساس نخستین چیزی که سؤال می شود، ولایت اهل بیت خواهد بود.

فواید نماز خواندن برای انسان

1- برطرف شدن گرفتاری و ناراحتی:

پیامبر اکرم فرمودند:

"بنده ای نیست که به وقت های نماز و جاهای خورشید اهمیت بدهد، مگر این که من سه چیز را برای او ضمانت می کنم:برطرف شدن گرفتاری ها و ناراحتی ها، آسایش و خوشی به هنگام مردن و نجات از آتش." ( سفینه البحار، ج 2، ص 42)

2 - ورود به بهشت و دوری از جهنم:

امام محمد باقر(علیه السلام) می فرمایند:

"هر کس نماز واجب را در حالی که عارف به حق آن است در وقتش بخواند، به گونه ای که چیزی دیگر را بر آن ترجیح ندهد، خداوند برای وی برائت از جهنم می نویسد که او را عذاب نکند، و کسی که درغیر وقتش به جا آورد در حالی که چیزی دیگر را بر آن ترجیح دهد، خداوند می تواند او را ببخشد یا عذابش کند. (و سائل الشیعه، ج 3، ص 81)

3- در امان بودن از بلاهای آسمانی:

قطب راوندی گوید:پیامبر خدا(ص) فرمود:

هنگامی که خداوند از آسمان آفتی بفرستد، سه گروه از آن، در امان می مانند:حاملان قرآن، رعایت کنندگان خورشید یعنی کسانی که وقت های نماز را محافظت می کنند و کسانی که مساجد را آباد می نمایند. (الصلاة فی الکتاب و السنة، ج 1، ص 329.)

4- خشنودی خداوند:

امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:

اول وقت، خشنودی خداست و آخر آن، عفو خداست، و عفو نیست مگر از جهت گناه و در مقابل، تأخیر نماز موجب خشم خداست چرا که پیامبر اکرم(ص) به حضرت علی(ع) فرمودند:«نماز را با وضوی کامل و شاداب در وقتش به جای آور که تأخیر انداختن نماز بدون جهت، باعث غضب پروردگار است.» (وسائل الشیعه، ج3، ص 90، ح16٫)

5- استجابت دعا و بالا رفتن اعمال:

در حدیث است که به هنگام ظهر درهای آسمان گشوده می شود و درهای بهشت باز می گردد و دعا مستجاب می شود ؛پس خوشا به حال کسی که در آن هنگام برای او عمل صالحی بالا رود. در حدیثی از حضرت صادق(ع) آمده است که فرمودند:

 بهترین ساعت های شب و روز، وقت های نماز است. سپس فرمودند:چون ظهر می شود درهای آسمان گشوده شده و بادها می وزند و خداوند به خلق خود نگاه می کند. هر آینه من بسیار دوست دارم که در آن هنگام، عمل صالحی برای من بالا رود. آنگاه فرمودند:برشما باد به دعا کردن بعد از نمازها، چرا که آن مستجاب می شود. (اصول وافی، ج2، ص87)

6- دوری شیطان و تلقین شهادتین:

امام صادق علیه السلام از پدرانش علیهم السلام از امیرالمومنین علیه السلام روایت نموده است که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:

شیطان همیشه از فرزند آدم بیمناک بوده و از او می ترسد؛ البته تا زمانی که نمازهای پنجگانه را در وقتش بخواند. و هنگامی که این نمازها را ضایع کرد، شیطان بر او جری شده و او را به گناهان بزرگ می کشاند. (ثواب الاعمال، صفحه 494)