شرایط و نکات مهم بارداری برای بیماران قلبی
استرس های بارداری و فشار های آن روی قلب و سیستم گردش خون زیاد است اما بسیاری از خانم هایی که مشکلات قلبی دارند، هم می توانند فرزندان سالم به دنیا بیاورند. البته قبل از هر چیز باید از خطرات آن آگاهی داشته باشید و در صورت امکان از آن ها جلوگیری کنید.
اگر مشکل و یا بیماری قلبی دارید، حتماً باید در دوران بارداری تحت مراقبت ویژه باشید. در این قسمت از پلاس وی اطلاعات لازم را در چنین شرایطی در اختیار شما می گذاریم.
چگونه بارداری روی قلب انسان تاثیر می گذارد؟
بارداری، قلب شما و سیستم گردش خونتان را تحت فشار قرار می دهد. در نتیجه حجم خون شما در دوران بارداری حدود 30 تا 50 درصد افزایش پیدا می کند تا بتواند به کودک در حال رشد، تغذیه رسانی کند. ضربان قلب شما نیز خون بیشتری را در هر دقیقه پمپاژ می کند. در نتیجه ضربان قلب افزایش می یابد.
زایمان نیز ممکن است که کمی به قلب مادر فشار وارد کند. در طول زایمان مخصوصا زمانی که فشار وارد می شود، تغییراتی در فشار و جریان خون ایجاد می گردد. چند هفته بعد از زایمان طول می کشد تا این فشار از روی قلب برداشته شود و به سطح طبیعی قبل از بارداری برگردد.
خطرات بارداری با بیماری قلبی چیست؟
خطرات بستگی به ماهیت و شدت وضعیت و مشکل قلبی متفاوت هستند، مثلاً:
مشکلات مربوط به ریتم قلب:
گاهی اوقات موارد غیر طبیعی در حالت خفیف می توانند ریتم قلب شما را به هم بریزند که در دوران بارداری رایج می باشند. معمولاً برای این مشکل جای نگرانی وجود ندارد. احتمالاً در این شرایط پزشک دارو تجویز می کند. دقیقاً مانند شرایطی که افراد باردار نیستند.
مشکلات مربوط به دریچه:
دریچه مصنوعی قلب و یا عملکرد نامناسب و یا هرگونه حفره و زخم در این قسمت می تواند احتمال افزایش مشکلات را در دوران بارداری بالا ببرد. اگر دریچه قلب شما به درستی کار نمی کند، احتمالاً جریان خون افزایش پیدا می کند که در دوران بارداری رایج است. علاوه بر آن دریچه غیر طبیعی قلب و یا دریچه های مصنوعی خطر ابتلا به عفونت های خطرناک را افزایش می دهند.
قرار دادن دریچه مصنوعی قلب، همچنین می تواند خطرات جدی در دوران بارداری ایجاد کند که معمولاً در این شرایط دارو های رقیق کننده خون را برای فرد تجویز می کنند. البته ممکن است مصرف این داروها برای کودک خطرناک باشد.
نارسایی احتقانی قلب:
همزمان که حجم خون افزایش پیدا می کند، نارسایی احتقانی قلب هم بدتر می شود.
نقص مادرزادی در قلب:
اگر شما با نقص مادرزادی در ناحیه قلب متولد شده باشید، فرزند شما نیز به احتمال بیشتری در معرض این مشکل قرار می گیرد. که معمولاً این مشکل در دوران بارداری و یا خیلی زود بعد از زایمان اتفاق می افتد.
آیا بعضی از مشکلات قلبی نسبت به بعضی دیگر در دوران بارداری خطرناک تر هستند؟
وضعیت های خاصی از مشکلات قلبی مخصوصاً باریک بودن دریچه میترال و یا آئورت می توانند خطرات بیشتری برای مادر و جنین داشته باشند و جان آن ها را تهدید کنند.
بستگی به نوع مشکل، بعضی از این وضعیت ها نیاز به درمان های اساسی مثل جراحی قلب قبل از اقدام به بارداری دارند.
بارداری برای خانم هایی که مشکلات قلبی مادرزادی و بسیار نادر مثل سندروم ایزن منگر یا فشار خون بیش از حد بالا دارند، توصیه نمی شود زیرا ممکن است رگ های داخل ریه را تحت تاثیر قرار دهد و یک طرف قلب نیز به طور کامل دچار مشکل شود.
خطرات دارو ها برای بیماران قلبی در بارداری
دارو هایی که در دوران بارداری مصرف می شوند، می توانند روی کودک تاثیر گذار باشند. اغلب فواید این دارو ها بیشتر از خطرات آن هاست. اگر برای کنترل وضعیت قلب خود به دارو نیاز دارید، حتما باید متخصص قلب این دارو را برای شما تجویز کند که به بارداری شما نیز کم ترین آسیبی وارد نشود. دقیقاً دارو ها را طبق تجویز پزشک مصرف کنید. هرگز این دارو را سر خود قطع نکنید و یا دوز آن ها را تغییر ندهید.
چگونه باید برای بارداری آماده شوم؟
قبل از اقدام به بارداری حتما باید یک جلسه ملاقات با متخصص قلب داشته باشید و در این مورد با او صحبت کنید. احتمالاً او نیز خطرات مربوط به بارداری را در چنین شرایطی برای شما و هم برای جنین توضیح می دهد.
همچنین ممکن است که آزمایش هایی را در چنین شرایطی از شما بگیرد. تیم پزشکی قطعا می توانند میزان مدیریت و کنترل خودشان روی مشکلات قلبی شما را بررسی کنند و ببینند که درمان ها در دوران بارداری تا چه حد موثر هستند.
دارو های خاصی برای درمان مشکلات قلبی استفاده می شود که نباید در دوران بارداری آن ها را مصرف کرد. متخصص بسته به نوع مشکلی که دارید، دوز دارو ها و یا خود دارو ها را برای شما تغییر می دهد.
گروه بندی بیماری های قلبی در دوران بارداری
گروه اول:
افراد این گروه می توانند با مراقبت ویژه باردار شوند. در این گروه، بیمار اگر فعالیت های بیش از حد معمول، نداشته باشد، علائم و نشانه های بی کفایتی قلب را ندارد.
گروه دوم:
بیماران این گروه هنگام فعالیت دارای علائمی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس، خستگی زیاد، تپش قلب و ... خواهند بود اما در هنگام استراحت و با فعالیت عادی و روزمره فاقد علامت است، این گروه نیز می توانند با مراقبت دقیق باردار شوند.
گروه سوم:
بارداری در این بیماران نسبتا ممنوع است و بیمارانی که در این گروه قرار می گیرند، در حالت استراحت بدون علامت بوده و با کوچکترین فعالیت عادی علامت دار می شوند.
گروه چهارم:
در این گروه حاملگی مطلقا ممنوع بوده و اگر بارداری انتفاق افتد پزشک توصیه به سقط می کند. در این گروه بیمار در حالت استراحت نیز دچار مشکل و ناراحتی می شود.
در دوران قبل از تولد و ملاقات با پزشک چه انتظاراتی می توان داشت؟
می توانید درمانگر را در دوران بارداری ملاقات کنید و او نیز در چنین شرایطی وزن و فشار خون شما را در هر جلسه تحت بررسی قرار می دهد. همچنین ممکن است از شما آزمایش خون و ادرار هم بگیرد. این که باید چند جلسه به متخصص قلب در دوران بارداری مراجعه کنید، بسته به شدت مشکل قلبی شما دارد.
آزمایش هایی برای تشخیص مشکلات قلب در بارداری
ممکن است در این شرایط آزمایش هایی هم از قلب شما گرفته شود که این آزمایش ها شامل موارد زیر هستند.
اکوی قلب:
اکوی قلب یک نوع استفاده از امواج فراصوت می باشد که تصاویری را از قلب شما تهیه می کند و ساختار قلب را نشان می دهد.
الکتروکاردیوگرام:
این آزمایش وضعیت و فعالیت الکتریکی قلب را ثبت و ضبط می کند.
چه علائم و نشانه هایی هستند که باید آن ها را به پزشک گزارش کنم؟
اگر هر کدام از علائم عنوان شده در این بخش از پلاس وی را داشتید ، حتما به پزشک اطلاع رسانی کنید:
- تنگی نفس
- کوتاهی نفس و سختی تنفس
- ضربان قلب نا منظم
- تپش قلب یا نبض نا منظم
- درد قفسه سینه
- سرفه خونی یا سرفه در شب
- چماقی شدن انگشتان
- عدم ثبات دست و پاها
از کجا مطمئن شوم که حال کودک خوب است؟
درمانگر و متخصص در چنین شرایطی میزان رشد کودک در دوران بارداری را مورد بررسی قرار می دهند. همچنین به طور منظم آزمایش سونوگرافی از شما می گیرند تا میزان رشد کودک را بررسی کنند و هر گونه نقص مخصوصاً در قسمت قلب را سریعاً تشخیص دهند.
گاهی اوقات ممکن است که نیاز به شروع درمان دقیقاً چند روز بعد از زایمان برای کودک مورد نیاز باشد.
چگونه از مشکلات قلبی در بارداری جلوگیری کنیم؟
همیشه از خودتان خوب مراقبت کنید. با مراقبت از خود می توانید سلامت کودکتان را نیز تضمین کنید. مثلاً اقدامات زیر را انجام دهید:
- قبل از زایمان حتما ملاقات های منظم به پزشک داشته باشید و شرایط خود را کاملاً برای او شرح دهید.
- دارو ها را دقیقاً طبق تجویز پزشک مصرف کنید. معمولاً پزشک در این شرایط بهترین دارو برای شما تجویز می کند.
- به اندازه کافی استراحت کنید. هر روز یک چرت داشته باشید تا خستگی بدن شما از بین برود و از انجام فعالیت های سخت و شدید فیزیکی خودداری کنید.
- افزایش وزن خود را تحت نظر داشته باشید. اضافه وزن در دوران بارداری نشان دهنده رشد کودک می باشد اما اضافه وزن بیش از حد زیاد، قطعاً فشار بیشتری را به قلب شما وارد می کند.
- اضطراب و خشم خود را کنترل کنید. از پزشک بپرسید که هرگونه مشکل و خطر احتمالی را برایتان شرح دهد و خودتان را آماده کنید. با دانستن واقعیت ها و سختی ها و مشکلات می توانید آرامش بیشتری داشته باشید.
- محدودیت ها را بشناسید. مثلاً باید از سیگار کشیدن خودداری کنید. الکل، کافئین و داروهای غیر قانونی مصرف نکنید.
زایمان این افراد چگونه خواهد بود؟
پزشک در این شرایط پیشنهاد می کند که حتما در یک مرکز تخصصی با تجهیزات بالا زایمان کنید. اگر در مورد جریان خون و یا مشکلات قلبی شما نگرانی وجود داشته باشد، حتما متخصص قلب هنگام زایمان حضور خواهد داشت.
تجهیزات خاص و ویژه برای شما در زمان زایمان نیز در اختیار قرار می گیرد. همچنین ضربان قلب و ریتم آن نیز در دوران زایمان تحت کنترل و و بررسی خواهد بود.
انقباضات و ضربان قلب کودک نیز کاملاً باید تحت بررسی باشد. به جای این که به هنگام زایمان شما را صاف روی کمر بخوابانند، احتمالاً از شما می خواهند که به پهلو بخوابید و یکی از پاهایتان را از زانو در قفسه سینه جمع کنید.
برای کاهش فشار، استرس و درد، پزشک پیشنهاد می کند که دارو های مخصوص به شما تزریق شود تا درد کاهش پیدا کند.
در مورد زایمان های طبیعی نیز هر گونه هول دادن و فشار وارد کردن از طریق تجهیزات توسط ماما منع می شود.
اگر در معرض خطر ابتلا به بیماری آندوکاردیت باشید، احتمالاً درمان آنتی بیوتیک دقیقاً قبل و بعد از زایمان برای شما تجویز خواهد شد. معمولاً زایمان سزارین برای این افراد غیر طبیعی خواهد بود و علت آن هم، بیماری قلبی آن ها می باشد.
متخصص قلب هم در هر صورت وجود هر گونه مشکل در زایمان سزارین حضور خواهد داشت. ضربان قلب نوزاد توسط متخصص قلب بررسی می شود و او تاریخ را برای زایمان سزارین شما تعیین می کند که احتمال کم ترین مشکل در آن وجود داشته باشد.
آیا می توانم به کودکم شیر بدهم؟
شیردهی معمولاً توسط بسیاری از خانم ها با مشکلات قلبی انجام می شود؛ حتی آن هایی که دارو مصرف می کنند. اما در هر صورت برنامه درمانی توسط پزشک به شما ارائه خواهد شد.
اگر بیماری قلبی شما مادرزادی باشد، احتمالاً هنگام شیردهی مشکلاتی وجود خواهد داشت و شاید پزشک شما را از این کار منع کند زیرا ممکن است عفونت های رایج در این شرایط به وجود بیاید. در بعضی از شرایط ممکن است که دوشیدن شیر مادر برای تغذیه نوزاد توصیه شود.