تاثیرات منفی حاملگی بر سلامت دهان و دندان و بالعکس
بارداری می تواند عاملی برای ایجاد مشکلات دندانی در بعضی از خانم ها و بیماری های لثه شود و احتمال پوسیدگی را افزایش دهد. در دوران بارداری هورمون هایی که روی ایجاد پلاک های دندانی تاثیر گذار هستند، افزایش پیدا می کنند. پلاک دندانی لایه ای از جرم ها روی دندان است.
بارداری به طور خودکار به دندان ها آسیب وارد نمی کند. معمولا در زمان های قدیم به خانم ها هشدار می دادند که هنگام باردار شدن باید منتظر از دست دادن حداقل یکی از دندان هایشان باشند.
اگر کلسیم وارد شده به بدن مادر در دوران بارداری کافی نباشد، استخوان هایش _ نه دندان هایش _ باید کلسیم مورد نیاز برای رشد نوزاد را فراهم کنند. این کاهش کلسیم در بدن مادر سریعاً بعد از متوقف شدن دوران شیردهی بازسازی می شود. اگر چه بارداری بعضی از مشکلات خاص دندانی را ایجاد می کند اما اگر در منزل بهداشت مناسب دهان رعایت شود و چند وقت یک بار چکاپ دندانی انجام گیرد، احتمالاً در دوران بارداری دندان ها کاملا سالم خواهند ماند.
علل مشکلات دندانی در دوران بارداری
علت های رایجی برای این موضوع وجود دارد ؛ که این علت ها شامل موارد زیر هستند :
- مشکلات لثه
- استفراغ
- میل به مصرف غذاهای شیرین
- اوغ زدن حین مسواک زدن دندان
- مشکلات لثه
علائم مشکلات دندانی در دوران بارداری
اگر هر کدام از این علائم را در خودتان احساس کردید، با پزشک تماس بگیرید و مشکلات خود را با او در میان بگذارید :
- گلو درد
- احساس سرگیجه
- سوزش لثه یا دهان
- ضعیف شدن دندان و یا افتادن آن
- ایجاد فاصله جدید بین دندان ها
- کوتاه شدن لثه، یعنی زمانی که لثه روی دندان شما کم می شود و می توانید ریشه دندان خود را مشاهده کنید
- لثه های قرمز، متورم، براق یا همراه با سوزش
- لثه هایی که به راحتی خون ریزی می کنند
بیماری های دندانی که روی رشد نوزاد تاثیر گذار است
تحقیقات رابطه ای بین بیماری لثه در خانم های باردار و نوزادانی که رشد کافی نداشته اند را پیدا کرده اند. کودکانی که با وزن کم به دنیا می آیند و یا مشکلات بینایی و شنوایی دارند، احتمالاً مادرشان دچار بیماری های دندانی بوده است.
از هر 100 نوزاد نابالغ ، 18 نفر آن ها تحت تاثیر بیماری های دندانی قرار گرفته اند که معمولاً عفونت مزمن لثه ها بوده است. بهداشت مناسب دندانی برای یک مادر باردار می تواند خطر این مشکلات را تا حد زیادی کاهش دهد.
سلامت دندان قبل از بارداری
اگر خانم ها قبل از دوران بارداری عادت های بهداشت دهانی را به خوبی رعایت کنند، احتمالاً کمتر در معرض مشکلات دندانی در این دوران قرار خواهد گرفت. برخی از پیشنهادات ما شامل موارد زیر است :
- مسواک زدن دندان ها حداقل دو بار در روز
- استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید
- نخ دندان کشیدن
- چکاپ منظم دندانپزشکی
اگر برنامه ریزی برای بارداری دارید، بهتر است که از قبل از سلامت دندان های خود مطمئن شوید. بهتر است که هر گونه اقدامات مربوط به درمان های دندانی قبل از بارداری انجام شود. اگر این درمان ها در دوران بارداری انجام گیرد، احتمال آسیب دیدگی جنین افزایش پیدا می کند.
اگر باردار هستید، به دندانپزشک خود اطلاع رسانی کنید. پیش از این هم در بخش های متعدد پلاس وی گفتیم که بارداری ممکن است نیازمند مراقبت های متفاوتی از دندان باشد. به طور مثال؛ ممکن است دندانپزشک عکسبرداری های مربوط به دندان را تا زمان تولد نوزاد به تاخیر بیاندازد.
اگر مجبور به انجام این کار باشید، او می تواند نکاتی را برای شما در نظر بگیرد تا به سلامت جنین آسیب وارد نشود. همچنین هنگام استفاده از داروها و بیهوشی باید از بارداری شما مطلع باشد.
باید نبایدهای مراقبت از دندان ها در بارداری
اوغ زدن هنگام مسواک زدن
بعضی از خانم های باردار هنگام مسواک زدن اوغ می زنند. اگرچه که مسواک نزدن هم می تواند احتمال پوسیدگی را افزایش دهد و در چنین شرایطی پیشنهادات ما شامل موارد زیر است :
- از مسواکی استفاده کنید که سر آن کوچک است. به طور مثال مسواک هایی که برای کودکان استفاده می شود.
- زمان بگذارید و مسواک زدن را آهسته انجام دهید.
- حین مسواک زدن حواس خودتان را پرت کنید. مثلاً موسیقی گوش دهید.
- اگر فکر می کنید بوی خمیر دندان عاملی برای این احساس می باشد، حتماً از یک برند دیگر استفاده کنید و تا مدت زمانی که برند دیگری را جایگزین نکردید، دهانتان را فقط با آب و شوینده حاوی فلوراید شستشو دهید و در سریع ترین زمان ممکن خمیردندان جدید تهیه کنید.
میل به غذا در دوران بارداری
بعضی ها میل غیر معمولی نسبت به غذا هنگام بارداری دارند. بعضی از میوه ها در این دوران می تواند عاملی برای پوسیدگی دندان باشد بهتر است از میان وعده هایی استفاده کنید که قند کمتری در آن ها به کار رفته است. اگر هیچ چیز غیر از شیرینی جات شما را راضی نمی کند، بهتر است از گزینه های سالم تر مثل میوه های تازه برای رساندن قند و شیرینی به بدن استفاده کنید. سپس آن را با آب یا شوینده دهان فاقد الکل شستشو دهید و بعد از مصرف میان وعده های شیرین، دندانتان را مسواک بزنید.
افزایش کلسیم در دوران بارداری
مصرف کلسیم را در این دوران افزایش دهید. کلسیم به اندازه کافی توده عضلانی شما را سالم نگه می دارد و نیازهای تغذیه نوزاد را برطرف می کند.
منبع خوبی از کلسیم های رژیمی شامل موارد زیر هستند :
- شیر
- پنیر
- ماست غیر شیرین
- شیر سویا
مصرف ویتامین دی را در دوران بارداری افزایش دهید
ویتامین دی به جذب کلسیم کمک می کند و منبع این ویتامین شامل موارد زیر است :
- مارگارین
- ماهی های چرب مثل سالمون
- تخم مرغ
مشکلات رایج لثه در دوران بارداری
هورمون های مربوط به بارداری می تواند عاملی برای مشکلات لثه در خانم ها شود و این مشکلات شامل موارد زیر هستند :
التهاب لثه
التهاب لثه احتمالاً در سه ماهه دوم بارداری بیش از همیشه رخ می دهد. علائم آن شامل خونریزی مخصوصا هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن است. التهاب لثه تشخیص داده نشده یا درمان نشده در دوران بارداری، ممکن است عفونت مزمن را بدتر کند که به دلیل التهاب لثه درمان نشده اتفاق می افتد و باعث می شود که فرد دندانش را از دست بدهد.
اپولیس بارداری
اپولیس به معنای بزرگ شدن قسمتی از لثه است که به آسانی خونریزی می کند و نیازمند پاکسازی تخصصی توسط دندانپزشک است. این مشکل در دوران بارداری به دلیل افزایش پلاک های درمانی رخ می دهد و علت آن ها افزایش سطح هورمون ها است. پس هر گونه مشکلات مربوط به لثه را به دندانپزشکتان گزارش دهید.
از مسواک های نرم استفاده کنید و منظم مسواک بزنید
حداقل دو بار در روز این کار را انجام دهید. خمیردندان هایی حاوی فلوراید هستند که برای تقویت دندان ها و جلوگیری از پوسیدگی استفاده می شوند. بعد از تولد نوزاد حتما باید مشکلات لثه ای را به پزشک گزارش دهید و اقدام به درمان کنید. بسیاری از مشکلات لثه که به دلیل تغییرات هورمونی اتفاق می افتد، بعد از تولد نوزاد خود به خود از بین می رود اما در هر حال بهتر است که زیر نظر پزشک باشید.
استفراغ دوران بارداری می تواند به دندان ها آسیب بزند
هورمون های بارداری عضلاتی را که موجب نگه داشتن غذا داخل معده می شوند، نرم می کنند. رفلاکس معده و یا استفراغ که معمولاً در دوران بارداری رایج است، می تواند عاملی برای آسیب دیدگی و پوسیدگی های دندان و آسیب به لثه باشد پس مراقبت این عامل موثر باشید.
راهکارهای پیشنهادی مراقبت از دندان بعد از رفلاکس یا استفراغ
- سریع مسواک نزنید زیرا در این زمان دندان های شما با اسید معده پوشش داده شده و ممکن است که مسواک عاملی برای پخش شدن این اسید شود.
- در چنین شرایطی دهان خود را کاملاً با آب شستشو دهید.
- سپس از یک شوینده حاوی فلوراید استفاده کنید.
- اگر به این شوینده دسترسی ندارید مقداری خمیر دندان حاوی فلوراید را روی انگشتان دستتان گذاشته و سپس آن را به دندانتان بزنید.
- کل دهان را با آب شستشو دهید.
- حداقل یک ساعت بعد از استفراغ دندان خود را مسواک بزنید.
*قبل از اقدام به بارداری از مکمل ها، ویتامین ها و داروهای گیاهی برای سلامت دندان که توسط پزشک تجویز می شود استفاده کنید.