هر آنچه که باید از سفیکسیم بدانید
(به انگلیسی:Cefixime)
رده درمانی:سفالوسپورین ها
اشکال دارویی:کپسول، شربت
موارد و مقدار مصرف
اوتیت میانی، برونشیت حاد، تشدید حاد برونشیت مزمن، فارنژیت، تونسیلیت، عفونت بدون عواقب مجاری ادرار ناشی از اشریشیاکلی و پروتئوس میرابیلیس؛ سوزاک بدون عواقب.
بزرگسالان:ابتدا mg/day 400 در 2-1 مقدار منقسم، و برای سوزاک بدون عواقب 400 میلی گرم به صورت مقدار واحد تجویز می شود.
کودکان بزرگتر از 6 ماه:مقدار mg/kg/day 8 در 2-1 مقدار منقسم تجویز می شود.
تاثیرات سفیکسیم
پیش از شروع مصرف سفکسیم
_در صورت سابقه ی هرگونه حساسیت دارویی (خصوصا حساسیت به آنتی بیوتیک ها )و مشکلات کلیوی به پزشک خود اطلاع دهید.
_باا وجود اینکه تا کنون مصرف سفکسیم برای جنین مضر اعلام نشده ،در صورت بارداری،اقدام به بارداری یا شیردهی پزشک خودرا مطلع نمایید.
_از آنجا که این دارو می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجادکند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه ی داروهای مصرفی خوددر اختیار پزشک یا داروسازتان قرار دهید.
نحوه ی مصرف سفکسیم
-آنتی بیوتیک ها را دقیقاً مطابق دستور پزشک مصرف کنید و دوره ی درمان را حتی اگر احساس بهبودی می کنید و علائمتان برطرف شده است کامل کنید زیرا در این زمان ممکن است هنوز باکتری بصورت کامل ریشه کن نشده باشد و این کار احتمال بروز مقاومت میکروبی را افزایش می دهد.
مقاومت میکروبی یکی از مشکلات جهانی می باشد که با سرعت زیادی رو به افزایش است ودر صورتی که مصرف بی رویه و نامناسب آنتی بیوتیک ها در دنیا ادامه یابد با مشکلات تهدید کننده ی حیات مواجه خواهیم شد.زمانی که این داروها بدون تجویزپزشک ،با مقدار نامناسب یا طول درمان نامناسب مصرف شوند،نه تنها اثرات مطلوب برای خود فرد ندارند بلکه منجر به عدم ریشه کن شدن باکتری های موجود در بدن آن فرد می شوند و علاوه بر این،باکتری هایی که در معرض دارو قرار گرفته اند اما از بین نرفته اند، نسبت به این دارو مقاومت پیدا می کنند.این مسأله منجر به ایجاد نسل جدید و مقاومی از میکروب ها می شود که دیگر به سادگی به داروهای آنتی بیوتیکی موجود ،پاسخ نمی دهند.
از آنجا که عموماً عفونت ها مسری می باشند مصرف بی رویه ی آنتی بیوتیک ها نه تنها برای خود فرد بیمار بلکه برای سایر افراد جامعه نیز مشکل آفرین می باشد.
_مصرف این دارو معمولا در بزرگسالان و کودکان بالای ده سال ،1 تا 2 قرص یا (20-10میلی لیتر شربت) در روز میباشد.یعنی روزانه یک قرص یا روزانه یک قرص صبح و یک قرص عصر در ساعت مشخص برای شما تجویز میشود.
_مقدار مصرف دارو در کودکان کوچکتر با توجه به سن و وزن آنها توسط پزشک محاسبه می شود .در این موارد در هر نوبت مصرف دارو لازم است مقدار دارو را به دقت اندازه گیری نمایید و دقیقاً به اندازه ی تجویز شده به کودک بدهید.
_ دوره ی درمان با این دارو معمولا کوتاه می باشد و حداکثر ممکن است تا 14 روز برای بیمار تجویز شود.
-این دارو با غذا تداخل خاصی ندارد و می توان آن را قبل یا بعد از غذا مصرف کرد.
-در صورت فراموش کردن مصرف یک نوبت دارو بلافاصله پس از یادآوری آن را مصرف کنید مگر آنکه زمان یاد آوری به نوبت مصرف بعدی دارو نزدیک باشد.در این شرایط نوبت فراموش شده را مصرف نکنید و نوبت بعدی را در زمان خودش مصرف کنید اما به هیچ وجه مقدار مصرف دارو را دوبرابر نکنید.
-این دارو به صورت قرص و کپسول خوراکی 200 و 400میلی گرم و سوسپانسیون خوراکی 100میلی گرم موجود می باشد.
سفیکسیم برای درمان سینوزیت
درمان سینوزیت حاد – تحت حاد و مزمن تا حد زیادی individualized است. گرچه پروتوکل های درمانی و فلوچارت های زیادی در باب درمان نگارش شده اند ولی به نظر من انتخاب آنتی بیوتیک برای هر فرد با فردی دیگر متفاوت است. بر اساس اینکه از نظر ازمان بیماری در چه مرحله ای قرار دارد و اینکه کدام سینوس گرفتار است و نیز معیارهای فردی نظیر :سابقه حساسیت به آنتی بیوتیکها – تجربه های ناموفق درمان قبلی – سابقه استفاده از آنتی بیوتیک به هر علت – طول دوره درمان و حتی بنیه مالی بیمار درمان متفاوت خواهد بود.
نظر به اینکه بدست آوردن ژرم بیماریزا از بیمار مبتلا به سینوزیت دشوار است ( متدهای قابل اعتماد نظیر آسپیراسیون سینوس دشوار و کشت از ترشحات بینی یا پشت حلق نیز غیر قابل اعتماد است ) درمان بصورت امپایریک (empiric) یعنی بر اساس پوشش شایتعرین ژرمها شروع میشود.
بطور کلی 5 آنتی بیوتیک را میتوان در درمان سینوزیت نام برد :1) Amoxicillin-clavulanic acid 2) cefuroxime 3) cefpodoxime proxetil 4) cefdinir 4)levofloxacin که از این آنتی بیوتیکها کو-آموکسی کلاو و سفوروکسیم در دسترس ما هستند. Cefixime سفالوسپورین نسل سوم خوراکی است که توسط بسیاری از پزشکان برای درمان سینوزیت انتخاب میشود.
در مواریکه با سینوزیت مزمن مواجه هستیم بخصوص اگر سینوس ماگزیلر درگیری بیش از 2 ماه داشته باشد باید از آنتی بیوتیک بصورت ترکیبی استفاده شود. به گونه ای که بتوان ژرمهای بی هوازی را هم پوشش داد.
لذا ترکیب سفورکسیم + مترونیدازول و یا سفیکسیم + مترونیدازول موثر است. کو-آموکسی کلاو خود تا حدی پوشش بی هوازی را فراهم می آورد و در موارد خفیف و بدون عارضه میتوان آنرا تنهایی بکار برد.
مکانیسم اثر سفیکسیم
اثر ضد باکتریایی:سفیکسیم عمدتاً باکتریوسید است. این دارو با پیوند به پروتئینهای پیوندیابنده به پنی سیلین در دیواره سلولی باکتریایی اثر خود را اعمال می کند، و در نتیجه ساخت دیواره سلولی را مهار می کند. این دارو در درمان اوتیت میانی ناشی از هموفیلوس آنفلوآنزا (تولید کننده و غیر تولید کننده پنی سیلیناز)، موراکسلا (برانهاملا) کاتارالیس (که تولید کننده پنی سیلیناز است )، و استرپتوکوکوس پیوژنز استفاده می شود. مقاومت بالای دارویی گزارش شده است.
فارماکوکینتیک:
سفیکسیم به میزان مناسب (40 تا 50 درصد) توسط دستگاه گوارش جذب می شود، غلظت حداکثر بین دو تا پنج ساعت بعد از دریافت دوز به دست می آید. حدود 65 درصد به پروتئین متصل می شود. حدود 50% از دارو بدون تغییر از ادرار طی 24 ساعت، دفع می شود. نیمه عمر دارو در سرم حدود 3 تا 4 ساعت است. اما (در افراد سالم) تا 9 ساعت هم دیده شده است. در افراد مسن و افرادی با نارسایی کلیوی باید تنظیم دوز انجام شود.
قرص سفیکسیم در بارداری و شیردهی
مصرف این دارو در بارداری و حاملگی تنها زمانی مجاز است که پزشک شما این دارو را برای شما تجویز نموده است. همچنین سفیکسیم می تواند از طریق شیر مادر به شیرخوار منتقل گردد لذا به مادرانی که قصد مصرف سفیکسیم را در دوران شیردهی دارند توصیه می گردد تا در این زمینه با پزشک خود مشورت نمایند.
مصرف در کودکان:میزان بروز عوارض گوارشی در کودکانی که از سوسپانسیون این دارو مصرف می کنند مشابه بزرگسالان است که از قرص استفاده می کنند.
مسمومیت و درمان:
درمان:پادزهر خاصی برای آن وجود ندارد. لاواژ معده و درمان حمایتی توصیه شده است و دیالیز صفاقی و همودیالیز به میزان قابل توجهی مؤثر هستند.
مطالعات بر روی افراد داوطلب بعد از مصرف مقدار واحد دو گرم سفیکسیم اثرات نامعمولی نشان نداده است.
اثر بر آزمایشهای تشخیصی
سفیکسیم ممکن است سبب حصول نتایج مثبت کاذب در آزمونهای گلوکز ادرار با استفاده از سولفات مس (واکنش بندیکت یا Clinitest) شود؛ برای انجام این آزمون، باید از آزمون گلوکز اکسیداز (Clinistix یا Tes Tape) استفاده شود. سفیکسیم ممکن است موجب حصول نتایج مثبت کاذب برای کتونهای ادراری با استفاده از نیتروپروساید شود. نتایج مثبت کاذب آزمون کومبس مستقیم با سایر سفالوسپورینها مشاهده شده است.
موارد منع مصرف واحتیاط:
موارد منع مصرف:حساسیت مفرط به این دارو یا سایر سفالوسپورینها.
موارد احتیاط:اختلال کار کلیه
تداخلات داروئی:
غلظت خونی کاربامازپین را زیاد می کند.
مصرف همزمان با وارفارین باعث افزایش زمان پروترومبین (PT) می شود.
عوارض سفیکسیم در کودکان
برخی از کودکان به آنتی بیوتیک حساس هستند و معده آنها نمیتواند آنتی بیوتیک را تحمل کند و دچار ناراحتی های گوارشی می شوند مخصوصا این مورد در کودکانی که زیر دو سال هستند بیشتر دیده میشود .از کجا بدانیم کودکانی که دچار اسهال می شوند از آنتی بیوتیک است ویا مشکلات گوارشی دیگر دارد؟ چه نشانه هایی دارد و در این مواقع چکارباید بکنیم .میزان شیوع عارضه جانبی اسهال که به دنبال مصرف آنتی بیوتیک ها ایجاد می شود، یک نفر از هر 5 کودک است. این عارضه تقریبا پس از مصرف اکثر آنتی بیوتیک ها در کودک ایجاد می شود. احتمال ایجاد این نوع اسهال در کودکان دو ساله و یا با سنین بالاتر کمتر است. معمولا شدت این نوع اسهال متوسط بوده و تا زمانی که کودک را دچار دهیدراسیون (Dehydration) ننماید، مضر نیست. به کافی نبودن مایعات در بدن، دهیدراسیون می گویند. علائم دهیدراسیون شامل کم ادراری، خستگی، بدخلقی و خشکی دهان می باشد.در این نوع اسهال هم زمان با مصرف آنتی بیوتیک، مدفوع حالت شل و آبکی دارد و معمولا بین یک تا هفت روز این حالت در مدفوع کودک دیده می شود. این نوع اسهال معمولا از روز دوم تا روز هشتمِ مصرف آنتی بیوتیک ادامه دارد.
علل ایجاد اسهال ناشی از مصرف آنتی بیوتیک ها:
در داخل روده ها، میلیون ها باکتری که به هضم مواد غذایی کمک می کنند، وجود دارد. با مصرف آنتی بیوتیک ها جهت از بین بردن باکتری های مضری که منجر به ایجاد بیماری در بدن کودک شده اند، باکتری های خوب روده ای نیز از بین می روند. پروسه ی از بین رفتن باکتری های خوب روده ای و ایجاد دوباره ی آنها سبب ایجاد اسهال می شود.
عوارض جانبی:
هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.
از جمله عوارض جانبی سفیکسیم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• CNS:سرگیجه، سردرد
• Derm:خارش، کهیر، سندرم استیون - جانسون
• GI:اسهال، تهوع، استفراغ، کرامپ های شکمی، نفخ شکم
• GU:خارش ناحیه ژنیتال، واژیتیت، کاندیدیاز ناحیه تناسلی
• Hema:لوکوپنی، ائوزینوفیلی، ترومبوسیتوپنی
• Other:واکنش افزایش حساسیت (راش، کهیر، لرز، تب، ادم، آنافیلاکسی)
نکات قابل توجه در مورد سفیکسیم
توجهات بیمار- خانواده:
سفیکسیم را می توان قبل و یا بعد از غذا مصرف کرد.
در اوتیت مدیا (عفونت گوش میانی) بهتر است از سوسپانسیون خوراکی سفیکسیم استفاده شود.
در صورت ایجاد اسهال شدید در پی مصرف سفیکسیم، دارو را قطع نمایید.
مصرف دارو نباید فراموش شود و حتما در وقت مقرر دارو را مصرف نمایید.
در صورت بروز علائم عفونت ثانویه (رویش زوائد خزه مانند و سیاه رنگ بر روی زبان، خارش و ترشح واژینال، مدفوع شل و آلرژی) به پزشک خود اطلاع دهید.
قبل از مصرف سوسپانسیون خوراکی سفیکسیم، شیشه حاوی سوسپانسیون را به خوبی تکان دهید.
برای مصرف سوسپانسیون خوراکی سفیکسیم از پیمانه داخل جعبه دارو استفاده نمایید تا مقدار مصرف دارو دقیق باشد.
موارد احتیاط
در صورت وجود هریک از موارد زیر پیش از مصرف سفیکسیم ، پزشکتان را مطلع سازید:
حساسیت به هر نوع ماده غذایی ، نگهدارنده ها، رنگ های خوراکی ، یا داروهای دیگر، به ویژه آنتی بیوتیک ها ( پنی سیلین ها یا سفالوسپورین ها).
بارداری یا شیردهی .
مصرف مشروبات الکلی .
مصرف داروهای دیگر، به ویژه
ضدالتهابی غیراستروییدی (مثل ایبوپروفن و آسپیرین )، ضدانعقادها (رقیق کننده های خون نظیر وارفارین )، و پروبنسید (یک داروی درمان نقرس ).
سابقه یا ابتلا به مشکلات خونریزی دهنده (نظیر زخم معده ، هموفیلی ، و کمبود پلاکتی )، کولیت (التهاب روده بزرگ )، یا بیماری های کلیوی یا کبدی .
نکات قابل توصیه در مورد سفیکسیم
هر اثر نامطبوعی مانند خارش، بثورات پوستی، یا اسهال شدید را اطلاع دهید؛ اسهال شایعترین عارضه گوارشی دارو است.
سوسپانسیون خوراکی تا 14 روز بعد از تهیه قابل مصرف است و نیازی به نگهداری آن در یخچال نیست.
شرایط نگهداری دارو:
دارو را در دمای بین 20-25 درجه سانتیگراد نگهداری نمایید.