به گزارش اداره‌ی ملی آمار چین، جمعیت این کشور در سال ۲۰۲۲ برای اولین‌بار درطول چند دهه‌ی گذشته کاهش پیدا کرده است. این تغییر، نشان‌دهنده‌ی یک بحران جمعیتی قریب‌الوقوع است که امکان دارد علی‌رغم تلاش‌های گسترده‌ی دولت برای معکوس‌کردن آن، پیامدهای گسترده‌ای برای پکن به‌همراه داشته باشد.
حقایق کلیدی
- طبق آمارهای اداره‌ی ملی آمار چین، این کشور در پایان سال ۲۰۲۲ جمعیتی بالغ بر ۱٫۴۱۱۷۵ میلیارد نفر داشت که ۸۵۰ هزار نفر کمتر از سال گذشته است.
- براساس گزارش این اداره، ۹٫۵۶ تولد و ۱۰٫۴ فوت در سال ۲۰۲۲ ثبت شده است.
- نرخ زادوولد این کشور در سال ۲۰۲۲ به ۶٫۷۷ تولد در هر هزار نفر کاهش یافته است. این رقم در سال گذشته ۷٫۵۲ تولد بوده است و کمترین نرخ تولد از زمان ثبت آمار در ۷۰ سال گذشته به‌شمار می‌رود.
- سال گذشته، آمار مرگ‌ومیر پکن به بالاترین میزان خود از اواسط دهه‌ی ۱۹۷۰ و ۷٫۳۷ مرگ در هر هزار نفر رسید. این رقم در سال گذشته ۷٫۱۸ مرگ به ازای هر هزار نفر بوده است.
- این آمار، فقط سرزمین اصلی چین را در بر می‌گیرد و شامل ساکنین خارجی این کشور نمی‌شود. براساس این داده‌ها، از اوایل دهه‌ی ۱۹۶۰ تاکنون این اولین باری است که جمعیت چین روند کاهشی داشته است. در دهه‌ی ۱۹۶۰، مجموعه‌ای از سیاست‌های اقتصادی فاجعه‌بار تحت عنوان «جهش بزرگ روبه‌جلو» در چین اجرا شدند. این سیاست‌ها که توسط رهبر وقت این کشور، مائو تسه تونگ به مرحله‌ی اجرا درآمدند، بزرگ‌ترین قحطی دنیای مدرن را به‌دنبال داشتند.
- چین، درطول سه سال گذشته تعداد مرگ‌ومیر بسیار کمی ناشی از کووید-۱۹ گزارش کرد و پکن به دستکاری آمار در این زمینه متهم شد؛ اما مقامات این کشور ادعا می‌کنند که استرس‌های مرتبط با این بیماری، منجر به کاهش ازدواج و زادوولد در این کشور شده است.
جمعیت رو به کاهش
به گزارش فوربز، داده‌های جمعیتی چین نشان‌دهنده‌ی آغاز دوره‌ای تاریخی و طولانی‌مدت از کاهش جمعیت در این کشور هستند؛ البته این انقباض جمعیتی غیرمنتظره نیست و در سال‌های اخیر، نرخ تولد در چین روند کاهشی داشته است.
باوجود سیاست‌های شدید دولت چین برای تشویق مردم به فرزندآوری، روند تولد در این کشور همچنان نزولی است. مقامات چینی، سال‌ها است که به‌طور فزاینده‌ای نگران چالش‌های اقتصادی و اجتماعی ناشی از پیری جمعیت و کاهش نیروی کار هستند؛ چراکه نیروی کار، کلید اصلی موفقیت این کشور به‌عنوان یک قدرت بزرگ جهانی است.
گسترش میزان دسترسی به درمان‌های باروری، قطع دسترسی به خدمات سقط جنین و لغو سیاست تک‌فرزندی که زوج‌ها را از داشتن بیش از یک فرزند در اکثر شرایط منع می‌‌کردند، ازجمله سیاست‌های دولت چین برای افزایش نرخ زادوولد در این کشور بوده‌اند. پکن بعدها دوباره سیاستش را تغییر داد و در تلاش برای افزایش نرخ تولد، تعداد فرزندان مجاز در زوج‌های متاهل را از ۲ به ۳ فرزند رساند.
اجرای سیاست تک‌فرزندی به مدت چندین دهه و تعیین مجازات‌های سنگینی برای رعایت‌نکردن آن، در کنار افزایش هزینه‌های زندگی و تغییر نگرش مردم، کاهش قابل‌توجه جمعیت در این کشور را به‌همراه داشته‌اند. این موضوع باعث شده است تا سیاست‌های دولت در زمینه‌ی افزایش جمعیت تا حد زیادی ناموفق عمل کنند.
محدودیت‌های مرتبط با سیاست‌های کووید صفر نیز ازجمله اقداماتی بودند که روند کاهش جمعیت در چین را سرعت بخشیدند. به گزارش فایننشال تایمز به نقل از کانگ یی، مدیر اداره‌ی ملی آمار، تعداد زنان در سن باروری این کشور نیز روند نزولی داشته است و در سال ۲۰۲۲ به میزان ۴ میلیون نفر کاهش یافت.
پیش‌بینی آینده
براساس برآوردهای سازمان ملل، هند با بیش از ۱٫۴ میلیارد نفر جمعیت، امسال از چین پیشی می‌گیرد و به پرجمعیت‌ترین کشور جهان تبدیل می‌شود. جمعیت چین و هند، چهار برابر بیشتر از آمریکا است و ایالات متحده در رده‌ی سومین کشور پرجمعیت جهان قرار دارد.
طبق مدل‌های سازمان ملل، انتظار می‌رود که جمعیت چین درطول قرن جاری به‌شدت کاهش یابد و تا سال ۲۱۰۰ به نصف میزان فعلی خود برسد؛ بااین‌وجود مدل‌ها پیش‌بینی می‌کنند که این کشور، همچنان پس از هند، پرجمعیت‌ترین کشور جهان باقی بماند.
واقعیت شگفت‌انگیز
پیامدهای اجرای سیاست تک‌فرزندی به‌مدت سه دهه و نیم، بسیار فراتر از کاهش نرخ تولد است. این سیاست، عدم تعادل جنسیتی را نیز به‌دنبال داشت و باعث شد جمعیت مردان این کشور انحراف معناداری را تجربه کند. این موضوع توسط مارا هویستندال در مستند انتخاب غیرطبیعی به تصویر کشیده شده است.
محدودیت‌های تک‌فرزندی در چین، با ترجیحات فرهنگی مردم این کشور برای داشتن فرزند پسر درهم آمیخت. این موضوع، در کنار امکان آزمایش قبل از تولد برای تعیین جنسیت و سقط جنین انتخابی، دلایلی بودند که به افزایش جمعیت مردان در چین منجر شدند. به گزارش اداره ملی آمار چین، جمعیت مردان این کشور در سال ۲۰۲۲ میلادی، ۱۰۵ مرد به‌ازای هر ۱۰۰ زن بوده است.
