حجامت، اصطلاحا به روشی از خون‌گیری اطلاق می شود که مورد تایید طب سنتی است و جهت درمان بعضی ازبیماری ها بکار می رود، اما این روش برای بعضی از افراد مضر است.
فواید انواع حجامت برای درمان بیماری های مختلف
حجامت یک روش درمانی سنتی در طب اسلامی است که فواید فراوانی برای بهبود برخی از بیماری ها دارد؛ اما اگر می خواهید از این روش استفاده کنید باید بدانید که این روش مقررات خاص و زمان خاصی برای انجام دارد و برای برخی از افراد مضر است. در این بخش از نمناک مفصلا به موضوع حجامت پرداخته ایم که امیدواریم مورد توجه قرار گیرد.
فواید حجامت در درمان بیماری ها
حجامت چیست؟
حجامت، یک فرم باستانی از طب جایگزین است که در آن درمانگر یک فنجان مخصوص را روی پوست شما برای چند دقیقه قرار می دهد، تا مکش ایجاد کند مردم آن را برای بسیاری از اهداف، از جمله برای کمک به درد، التهاب، جریان خون، آرامش و به عنوان یک نوع ماساژ عمیق بدن، استفاده می کنند؛ فنجان ممکن است، از موارد زیر ساخته شده باشد:
شیشه، بامبو، سفال، سیلیکون
فواید و مضرات حجامت
تاریخچه حجامت
در حال حاضر، استفاده از این روش مرسوم است، اما روش جدیدی نیست این به فرهنگ باستان مصری، چینی و خاورمیانه می رسد. یکی از قدیمی ترین کتاب های درسی پزشکی در جهان، Ebers Papyrus، توضیح می دهد که چگونه مصری های باستانی از این روش در سال 1550 قبل از میلاد مسیح استفاده می کردند. براساس اسناد قدیمی و کتب، حجامت قبل از اسلام در کشور چین هم وجود داشته است و در اسلام هم در زمان پیامبر اکرم (ص) انجام عمل حجامت توصیه فراوانی شده است به طوری که ملائک به پیامبر اکرم(ص) فرمودند:ای پیامبر حجامت کن و امتت را هم به حجامت سفارش کن.
قدمت حجامت در طب سنتی
انواع حجامت
دو روش حجامت وجود دارد، حجامت خشک و مرطوب. در هر دو مدل، پزشک از یک ماده قابل اشتعال، مانند:الکل، گیاهان یا کاغذ استفاده می کند و آن را در فنجان قرار می دهد و آن را به آتش می کشد تا زمان خاموش شدن آتش، فنجان را بر روی پوست شما قرار می دهد همانطور که هوای داخل فنجان خنک می شود، خلاء ایجاد می کند. مکش، باعث می شود که پوست شما حجیم شود و رگ های خونی شما گسترش یابد؛ معمولا، فنجان تا 3 دقیقه در محل قرار می گیرد.
می توانید، برای مکش از یک پمپ پلاستیکی به جای آتش استفاده کنید گاهی اوقات درمانگران از فنجان های سیلیکون استفاده می کنند که به راحتی روی پوست حرکت می کنند و برای ماساژ قابل استفاده هستند.
حجامت چند نوع است
حجامت مرطوب
با قرار گرفتن لیوان به مدت 3 دقیقه بر روی پوست، یک مکش خفیف صورت می گیرد؛ درمانگر، سپس فنجان را برداشته و با استفاده از یک اسکنال کوچک، برش های سطحی و کوچک را بر روی پوست ایجاد می کند؛ بعد، پزشک برای بار دوم مکش را انجام می دهد، تا مقدار کمی خون خارج شود. در اولین جلسه، شاید برای شما از 3-5 فنجان استفاده شود یا شاید فقط یکی را امتحان کنید، تا ببیند چگونه پیش می رود؛ انجمن حجامت بریتانیا، یادآور می شود که این نادرست است، که بیش از 5-7 فنجان دریافت کنید.
بعد از حجامت، از پماد آنتی بیوتیک و باند برای جلوگیری از عفونت استفاده می شود و پوست شما در عرض 10 روز دوباره به حالت طبیعی برمی گردد. حامیان حجامت مرطوب، معتقدند که این روش مواد و سموم مضر بدن را از بین می برد و حالت تسکین دهنده دارد. اما این ثابت نشده است. بعضی افراد، همچنین از "حجامت سوزنی" استفاده می کنند، که در آن درمانگر اول سوزن را وارد بدن می کند و سپس فنجان را روی آنها قرار می دهد.
بهترین زمان و روزهای سال برای انجام حجامت
در فصل بهار غلیان و جوشش خون و جمع شدن مواد سمی در خون شدت پیدا می کند، به طوری که در این فصل بسیاری از بیماری ها به دلیل آن جوششی که در بهار دارد شدت پیدا می کند و مواد زائد خون که باید دفع گردند نیز افزایش می یابند؛ از این رو بهترین فصل برای حجامت فصل بهار است اما کدام روزهای بهار؟ بهترین زمان برای حجامت از اوایل اردیبهشت ماه تا اواخر خرداد ماه است که حجامت های پیشگیرانه انجام می پذیرد، در کل بهترین زمان حجامت نیمه دوم ماه قمری است.
♦
بهترین فصل و زمان حجامت
چه روزهایی از هفته برای انجام حجامت خوب نیست
براساس گفته متخصصان طب سنتی روزهای چهارشنبه و جمعه روزهای خوبی برای حجامت نیستند، ولی بقیه روزهای هفته حجامت مانعی ندارد.
چه روزهایی از هفته برای انجام حجامت بهترین روز است
بهترین روز حجامت در روزهای فرد، خصوصاً عصر یکشنبه و صبح پنجشنبه است.
بهترین روز حجامت
آیا حجامت محدودیت سنی دارد؟
براساس گفته های برخی از متخصصان طب سنتی حجامت از سنین نوزادی به خصوص در نوزادانی که از زردی رنج می برند تا افراد 80 تا 90 سال بسیار مفید است و می توان برای همه مورد استفاده قرار گیرد، به جز شرایط خاصی که فرد در مراجعه به متخصص حجامت و پزشک باید مطرح کند تا در صورت مضر بودن این روش انجام نشود؛ اما برخی معتقدند حجامت برای برخی از افراد ممنوع است، مثل:
چه کسانی نباید حجامت کنند؟
- نوزادان از بدو تولد تا چهار ماهگی.
- خانم ها در دوران قاعدگی و عادت ماهیانه.
- افرادی که دچار مشکل کمبود پلاکت خون هستند.
- کسانی که با روش های طب اسلامی وطب سنتی دچارغلبه شدید بلغم هستند.
- زنان باردار تا ماه چهارم بارداری.
- مبتلایان به فشارخون مقطعی بالا؛ که البته در مورد این افراد توصیه می شود اول با استفاده از حجامت گرم وخشک به طریق مخصوص فشارخون را کاهش داده و سپس اقدام به حجامت کرد.
حجامت برای چه کسانی مضر است
فواید حجامت برای درمان کدام بیماری ها ثابت شده است؟
مطالعات علمی متعددی در مورد حجامت انجام نشده است، طبق گزارشی که در سال 2015 در مجله پزشکی سنتی منتشر شده است، بیان می کند که حجامت در درمان آکنه، تبخال و کنترل درد نیز، مفید است. این شبیه به مطالب یک گزارش است که در سال 2012 در مجله PLoS One منتشر شده است. محققان استرالیایی و چینی 135 تحقیق را بر روی حجامت انجام داده اند و نتیجه گرفتند که حجامت وقتی با روش های درمانی دیگر مانند:طب سوزنی یا مصرف دارو ترکیب شود، می تواند در درمان مشکلات زیر مؤثر باشد :
- تبخال
- آکنه
- فلج صورت
- اسپوندیلوز گردنی
- اختلالات خون مانند:کم خونی و هموفیلی
- بیماری های روماتیسمی مانند:آرتریت و فیبرومیالژیا
- باروری و اختلالات زنان
- مشکلات پوستی مانند:اگزما و آکنه
- فشار خون بالا
- میگرن
- اضطراب و افسردگی
- تراکم برونشیت ناشی از آلرژی و آسم
- رگ های واریسی
- سرفه کردن
- تراکم برونشیت
- آسم
- مشکلات گوارشی
- درد
اما این محققان اظهار داشتند، که بسیاری از مطالعات مورد بررسی آنها ممکن است حالت جانبدارانه داشته باشد و مطالعات بیشتری مورد نیاز است و برخی ادعا می کنند که تحقیقاتی وجود ندارد که همه این ها را درمان کند.
بیماری هایی که با حجامت درمان می شوند
اثرات جانبی و عوارض احتمالی حجامت
زمانی که به یک متخصص در زمینه حجامت مراجعه کنید، کاملا ایمن است؛ اما شما می توانید این عوارض جانبی را در منطقه ای که فنجان پوست شما را لمس می کند داشته باشید:
- ناراحتی خفیف
- سوزش
- کبودی
- عفونت پوست
پس قبل از این که آن را امتحان کنید، به طور حتم با پزشک متخصص خود مشورت کنید.
عوارض حجامت
سوالاتی که قبل از حجامت باید از پزشک بپرسید:
- برای چه شرایطی از حجامت استفاده می کنید؟
- تجربه شما در استفاده از حجامت چیست؟
- آیا این روش برای شرایط من مناسب است؟
- آیا دلیلی دارد که از حجامت استفاده نکنم؟
قبل از حجامت چه نکاتی را رعایت کنیم؟
- هنگام انجام حجامت نباید انگشتر عقیق به دست داشته باشید.
- حجامت در حالت گرسنگی و سیری کامل مضر است.
- هنگام حجامت نباید عینک روی چشم داشته باشید.
- تقریبا یک ساعت قبل از حجامت شربت آب انار یا انار یا میل کنید تا غلظت خون تان کم شود. همچین می توانید عسل، ماء الشعیر یا مایعات فراوان بنوشید.
- سیگار کشیدن 12 ساعت قبل از حجامت ممنوع است.
نکات قابل توجه قبل از حجامت
بعد از حجامت چه نکاتی را رعایت کنیم؟
- برای جبران ضعف احتمالی، شربتی از عسل پس از حجامت میل کنید.
- تا 24 ساعت ورزش یا کار سنگین ممنوع است.
- تا 12 ساعت قبل و بعد از حجامت نزدیکی نداشته باشید.
- تا 12 ساعت سیگار کشیدن ممنوع است.
- تا 24 ساعت ماهی و لبنیات و غذای شور و غذاهای سرد و تند و تیز مصرف نکنید.
- حداقل تا 12 ساعت پس از انجام حجامت جهت جلوگیری از عفونت زخم، استحمام ممنوع است.
نکات مورد توجه بعد از حجامت
آداب حجامت
براساس آنچه در کتب طب اسلامی نوشته شده است آداب حجامت به شرح زیر است:
- قبل از شروع حجامت حتماً آیه الکرسی بخوانید.
- حجامت رو به قبله و به صورت چهار زانو انجام شود.
- حجامت کننده و حجامت شونده با وضو باشند و حجامت را با نام خداوند آغاز کنند.
- امام علی بن موسی الرضا (ع) دعایی مخصوص حجامت تلاوت می کردند که توصیه می شود.
- به هنگام حجامت صلوات ذکر کنید.
آداب حجامت چگونه است
کبودی حجامت چقدر طول می کشد
کبودی می تواند برای چند روز تا 2 هفته طول بکشد طبق گفته TCM Practitioner Casco، انتظار می رود که طی چندین هفته درمان های مکرر، کبودی ها کاهش یابد. این، نشان دهنده یک نتیجه موفقیت آمیز از یک پروتکل حجامت است.
