دلایل خیره شدن نوزاد ؛ کودکم اوتیسم دارد؟

بررسی علل خیره شدن نوزاد و علائم نگران کننده

حتماً تا به حال برای تان اتفاق افتاده که یک مهمان به خانه تان آمده و تا زمانی که خانه را ترک نکرده، نوزادتان به او خیره شده است. آیا این اتفاق برای تان آشنا نیست؟ اکثر کسانی که به تازگی پدر و مادر شده اند، حداقل یک بار این اتفاق را تجربه کرده اند. بعضی از افراد با خیره شدن کودک به یک نقطه نگران می شوند اما هیچ جای نگرانی وجود ندارد. عادت خیره شدن نوزادان به انسان ها، لوازم و یا حتی دیوار و سقف کاملا رایج است و نشان دهنده این است که نوزاد کاملاً وضعیت طبیعی دارد و بینایی او به اندازه کافی تکامل پیدا کرده است. 

فهم بینایی کودک

برای این که بدانیم چرا کودکان خیره می شوند، اول باید نوع بینایی آن ها را بفهمیم که در این بخش از نمناک نکاتی را در مورد بینایی کودکان و نوزادان به شما معرفی می کنیم. 

• نوزادان تازه متولد شده در هنگام تولد به نور حساس هستند.  مردمک آن ها هنگام قرار گرفتن در معرض نور بسیار کوچک می شود.
• اجسامی که در مقابل کودک قرار می گیرند، از لحاظ بینایی برای کودک دسترسی راحت تری دارند تا اجسامی که در کنار صورت او قرار می گیرند.
• نوزادان در دو ماه اول، نسبت به اطراف خود به شدت کنجکاو هستند ، به همین دلیل کاملاً طبیعی است که آن ها به یک نقطه خیره شوند.
• نوزادان در سن سه ماهگی می توانند به طور کامل روی اجسامی که بین 20 الی 30 سانتی متر از آن ها فاصله دارند خیره شوند؛ حتی می توانند به چشمان پدر یا مادر هم خیره گردند. 
• نوزادان تقریباً در پنج ماهگی، توانایی دیدن اجسام دور تر با عمق بیشتر را دارند و چیزهای مختلف را از لحاظ رنگ و شکل بهتر تشخیص می دهند.
• بینایی کودکان به گونه ای است که بیشتر از همه به چهره انسان ها جذب می شوند؛ مخصوصاً افرادی که پوست روشن دارند یا تصاویری که در آن ها رنگ های روشن متضاد یا اجسام در حال حرکت نمایش داده می شود. 

دلیل ؛ چرا کودکان خیره می شوند؟

با توضیحاتی که تا به اکنون برای شما گفتیم، خیره شدن کودک به یک نقطه خاص اصلاً جای نگرانی ندارد. از انجایی که کودک در دوران نوزادی به طور کامل تکامل پیدا نکرده، بیشتر به نور و حرکت اجسام مثل پنکه سقفی یا اجسام با رنگ های متضاد خیره می شود.

کودکان و نوزادان در سن بین 6 تا 8 ماهگی نسبت به قبل بینایی بهتری دارند و ممکن است بیشتر از همیشه روی چهره افراد متمرکز شوند و ترجیح می دهند که دیگر به جای اجسام به چهره انسان ها نگاه نکنند. 

ارتباط خیره شدن نوزاد با اوتیسم

خیره شدن کودک ممکن است علامت اوتیسم باشد. مطالعاتی در مورد خیره شدن کودکان به یک فضای خاص نشان می دهد که ممکن است کودک به اوتیسم مبتلا باشد. البته این موضوع در مورد همه کودکان صدق نمی کند اما اوتیسم می تواند یکی از دلایل خیره شدن کودکان به یک نقطه خاص باشد. 

کودکانی که به چیزهای خاص خیره می شوند که در بین نوزادان دیگر رایج نیست، احتمالاً به اوتیسم مبتلا باشند. بیماری اوتیسم معمولاً در سن دو سالگی تشخیص داده می شود اما والدین تا قبل از آن می توانند در مورد این نگرانی با پزشک صحبت کنند.

هنگامی که پزشک می خواهد اوتیسم را تشخیص دهد، به دنبال این است که ببیند آیا کودک از ارتباط چشمی با او دوری می کند یا خیر. نوزادان و کودکان روابط اجتماعی را از طریق نگاه کردن به انسان ها یاد می گیرند و کودکی که به شما و چشمانتان نگاه می کنند، جایی برای نگرانی باقی نمی گذارند.

در بعضی از موارد که در ادامه هم خواهید خواند، ممکن است کودک به یک نقطه خیره شود و به هیچ کدام از رفتارهای شما واکنش نشان ندهد و حواسش پرت نگردد و همین می تواند نشان دهنده یک تشنج پنهان در او باشد که معمولاً ممکن است چند بار در روز اتفاق بیفتد و هر کدام بیش از 20 ثانیه به طول بیانجامد.

چنانچه در مطالب قبلی نمناک گفته شد تماس و ارتباط چشمی علامت رشد عصبی  و مغزی صحیح نوزاد است. اما اگر این تماس چشمی ضعیف باشد و تا یک سالگی بهبود پیدا نکند می توان به اوتیسم شک کرد اما نمیتوان به جرات گفت که نوزاد مبتلا به اتیسم است چرا که این اختلال تنها یک نشانه ندارد و نمی توان فقط به یک علامت اتیسم توجه کرد و علائم دیگر را نادیده گرفت.

با وجود تمام این نکات، نتایج مطالعات محققان انگلیسی نشان می دهد، احتمال ابتلا به اوتیسم در نوزادانی که به دفعات به نقطه ای خیره شده، نگاه شان به سمت بالا خیره می ماند یا نگاه خود را از اطرافیان می دزدند بیشتر از دیگر نوزادان است.

کودکان بیشتر به چه چیزهایی خیره می شوند؟

کودکان معمولاً به موارد زیر بیش از بقیه خیره می گردند: 

1- پنکه های سقفی که در حال حرکت و چرخش هستند

حرکت اجسام و یا تصاویری با رنگ های متضاد به شدت مغز کودکان را تحریک می کند. پنکه های سقفی جزء بزرگترین محرک برای مغز و توجه کودکان هستند. پس اگر کودک شما مدام به پنکه و این اجسام متحرک زل میزند ، اصلا نگران نباشید  زیرا بینایی او در حال تکامل است.

2- چهره های جذاب

تحقیقات نشان می دهد نوزادان بیشتر به چهره های جذاب خیره می شوند؛ مخصوصاً زمانی که به سن سه الی چهار ماهگی رسیده باشند. آن ها به دنبال چهره انسان های جذاب هستند. البته درک جذابیت در بین کودکان مختلف متفاوت است و ممکن است هر کدام از کودکان یک چهره خاص را جذاب بدانند. 

3- ویژگی های متفاوت

ویژگی های منحصر به فرد از یک جسم یا یک چهره احتمالاً علاقه کودکان را برمی انگیزد و باعث می شود که آن ها به آن چیز خیره شوند. ویژگی های منحصر به فرد و جذاب شامل مو های رنگ شده، مو های بلند، عینک آفتابی یا عینک طبی، ماشین و چراغ ماشین است. 

4- اجسام متضاد

ممکن است که دیوار منزل شما در یک قسمت رنگ متفاوتی داشته باشد یا لبه دیوار نوع خاصی داشته باشد که توجه کودکان را جلب کند زیرا سعی دارد به طور همزمان دو چیز متضاد را نگاه کند و همین باعث می شود که در طولانی مدت به یک قسمت خیره شود. 

5- هیچ چیز خاص 

گاهی اوقات کودکان به یک فضای خالی و تهی خیره می شوند و این هم جای نگرانی ندارد زیرا سیستم بینایی آن ها در حال تکامل یافتن است. آن ها به طور رندوم و کاملا شانسی به قسمت هایی فراتر از تصور خیره می شوند. گاهی اوقات هیچ چیز خاصی پیدا نمی شوند اما فقط خیره هستند. با این کار بینایی و چشم آن ها تمرین می کند تا چیزهای مختلف را واضح تر ببیند. اگر کودک شما به چیزی خیره می شود که جزء موارد بالا نبود، باز هم نگران نباشید زیرا همه این ها نشان دهنده تکامل بینایی او است.

علائم خطر ؛ چه زمانی باید در مورد خیره شدن کودک نگران شد؟

• اگر کودک شما مدت زمان طولانی به یک نقطه خیره می شود، به حرکات و اتفاقات بیرونی دیگر واکنش نشان می دهد و در طول این زمان بیقراری می کند، بهتر است به یک متخصص مراجعه کنید، زیرا ممکن است نشان دهنده نوعی تشنج در کودکان باشد.
• می توانید در طول این حالت از کودک فیلم ضبط کنید و آن را به پزشک نشان دهید. همانطور که گفتیم عادت خیره شدن تا سن چهار ماهگی کاملا رایج است اما اگر کودک شما از 4 ماهگی گذشت و باز هم این عادت را به طرز شدیدی داشت، بهتر است که به پزشک متخصص مراجعه کنند.

علائم دیگری که بهتر است به پزشک اطلاع داده شود، شامل موارد زیر است :

• هنگامی که چشم های کودک در حال خیره شدن ، کمی چپ و منحرف است یا اینکه چشمانش حالت طبیعی ندارند و  سرگردان هستند.
• هنگامی که مردمک چشم سفید می شود یا چشم حالت ابری پیدا می کند.
• هنگامی که کودک در دو ماهگی هنوز هم توجهی به چهره ها ندارد. 
• هنگامی که کودک حرکت اجسام را در سن چهار ماهگی دنبال نمی کند.

هنگامی که کودک به یک نقطه خیره می شود چه کاری انجام دهیم؟

یکی از دلایلی که کودکان به شما خیره می شوند، این است که دچار کلافگی و یکنواختی شده اند. نوزاد بدون استثنا دنبال محرک هایی است که توجه او را جلب می کند. در چنین حالتی والدین می توانند محرک هایی را برای او ایجاد کنند که انواع آن ها شامل موارد زیر است: 

1- تکان دادن چیزی مقابل کودک

کودکان عاشق مشاهده حرکت چیزهای مختلف هستند. بخشی از فرآیند یادگیری در آن ها از طریق تشخیص اجسامی است که در حال حرکت می باشد. والدین می توانند جسم خاصی را مقابل او بگیرند و آن را به حرکت در بیاورند تا بینایی کودک تحریک شود.  

2- ایجاد کنتراست 

کنتراست برای کودکان اهمیت زیادی دارد. اگر کودک مدام به شما خیره می شود، بهتر است که دکور منزل یا خانه را تغییر دهید و کنتراست و تضاد رنگ در منزل ایجاد کنید تا توجه او را به خودش جلب کند. معمولاً بهتر است از الگوی رنگ های روشن استفاده کنید. 

3- تغییر چیزهای مختلف 

تغییر اکسسوری های مختلف مثل عینک، ریش، کلاه و رنگ مو توجه کودک را جلب می کند. البته مجبور نیستید که هر روز موهای خود را به رنگ عجیب و غریب در بیاورید، بلکه کافی است اکسسوری های مختلف را به صورت خود اضافه کنید تا او نسبت به چیزهای جدید واکنش نشان دهد.