چرا گوشت خوک حرام است؟
اسلام کامل‌ترین دین است که در همه جنبه های زندگی ورود کرده و انسان را راهنمایی می کند. خداوند هر پاک و سودمندی را برای بشر، حلال و هر خبیث و زیانبخش را حرام اعلام نموده است. به جز کارها و رفتارهای حرام خداوند خوردن و آشامیدن برخی مواد غذایی را برای انسان حرام می داند که یکی از آنها گوشت خوک است اما چرا گوشت خوک حرام است؟ در این بخش از پلاس وی علت حرام بودن گوشت خوک درآیات و روایات و علم پزشکی آورده ایم.
حرام بودن گوشت خوک در قرآن
خوردن گوشت خوک در آیات زیر حرام اعلام شده است:
إِنَّما حَرَّمَ عَلَیکمُ الْمَیتَه وَ الدَّمَ وَ لَحْمَ الْخِنْزیرِ (بقره/173؛ نحل/115)
[خدا] تنها (خوردن) مردار و خون و گوشت خوک و آنچه [به هنگام سربریدن، نام] غیر خدا بر آن بانگ زده شده را بر شما حرام کرده است.
حُرِّمَتْ عَلَیکمُ الْمَیتَه وَ الدَّمُ وَ لَحْمُ الْخِنْزیرِ (مائده/3)
بر شما حرام شده است:(خوردن) مردار و خون و گوشت خوک.
قُلْ لا أَجِدُ فی ما أُوحِی إِلَی مُحَرَّماً عَلی طاعِمٍ یطْعَمُهُ إِلاَّ أَنْ یکونَ مَیتَه أَوْ دَماً مَسْفُوحاً أَوْ لَحْمَ خِنزیرٍ فَإِنَّهُ رِجْسٌ أَوْ فِسْقاً أُهِلَّ لِغَیرِ اللَّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَیرَ باغٍ وَ لا عادٍ فَإِنَّ رَبَّک غَفُورٌ رَحیمٌ (انعام/145)
بگو:در آنچه به سوی من وحی شده، هیچ (غذای) حرامی بر خورنده ای که آن را می خورد، نمی یابم؛ جز اینکه مرداری باشد یا خونِ ریخته شده، یا گوشت خوک، چرا که این(ها) پلید است، یا (حیوانی که) از روی نافرمانی، [به هنگام سر بریدن، نامِ] غیر خدا بر آن بانگ زده شده است. و[لی] کسی که ناچار شود، در صورتی که ستمگر و متجاوز نباشد، پس (گناهی بر او نیست چرا)؛ که پروردگارت، بسیار آمرزنده [و] مهرورز است.
انما حرم علیکم... ولحم الخنزیر... فمن اضطر غیر باغ ولا عاد فان الله غفور رحیم (نحل/115)
خداوند، تنها مردار، خون، گوشت خوک و آنچه را با نام غیر خدا سر بریده‌اند، بر شما حرام کرده است اما کسانی که ناچار شوند، در حالی که تجاوز و تعدی از حد ننمایند، (خدا آنها را می‌بخشد چرا که) خدا بخشنده و مهربان است.
علت حرام بودن گوشت خوک در قرآن
خداووند در آیاتی از قرآن گوشت خوک را حرام اعلام نموده است، در سوره انعام آیه 145 خداوند گوشت خوک را رجس می شمارد، رجس به معنای «الشیء القذر» است، یعنی هر چه انسان نسبت به آن کراهت دارد و هر چه ناخوشایند است و طبع انسان پذیرای آن نباشد. این ناخوشایندی بر چهار قسم است:ناخوشایندی عقلی؛ ناخوشایندی طبعی؛ ناخوشایندی شرعی و ناخوشایندی عقل، شرع و طبع به طور همزمان به عنوان نمونه، شراب خواری گرچه از دیدگاه عقل و شرع، نامطلوب است، از نظر طبع انسان خوشایند است، ولی خوردن گوشت مردار از دیدگاه هر سه، نامطلوب است (راغب اصفهانی، مفردات، ماده رجس).
در سوره اعراف آیه 157 خداوند فرموده است:و برایشان [خوارکی های] پاکیزه را حلال می شمرد و پلیدی ها را بر آنان حرام می کند. واژه خبیث نیز معنایی نزدیک به رجس دارد، به گفته آیت الله مکارم شیرازی، خبائث و پلیدی نیز گاهی ظاهری است مانند مردار و خون که هر انسانی از خوردن آن کراهت دارد و گاهی باطنی است مانند قربانی برای بت ها (مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، 1/582).
استفاده از گوشت خوک طبق آیه 145 سوره انعام در صورتی جایز است که چیزی برای خوردن وجود نداشته باشد و فرد ناچار به استفاده باشد.
علت حرام بودن گوشت خوک در روایات
روایات و احادیثی از امامان و پیامبر(ص) درباره حرام بودن گوشت خوک وجود دارد.
امام رضا علیه السلام می فرماید:
حَرَّمَ الْخِنْزِیرَ لِأَنَّهُ مُشَوَّهٌ جَعَلَهُ اللَّهُ تَعَالَی عِظَه لِلْخَلْقِ وَ عِبْرَه وَ تَخْوِیفاً وَ دَلِیلًا عَلَی مَا مُسِخَ عَلَی خِلْقَتِهِ وَ لِأَنَّ غِذَاءَهُ أَقْذَرُ الْأَقْذَارِ مَعَ عِلَلٍ کثِیرَه
خوک به این دلیل حرام شده است که حیوانی است بسیار کریه و زشت. حق تعالی این زشتی را وسیله پند و عبرت خلایق و سبب بیم مردمان و نشانه وقوع مسخ بر خلقتش قرار داده است (شیخ صدوق، علل الشرایع، 2/485)
امام صادق علیه السلام می فرماید:
و أما لحم الخنزیر فَإِنَّ اللَّهَ تَبَارَک وَ تَعَالَی مَسَخَ قَوْماً فِی صُوَرٍ شَتَّی مِثْلِ الْخِنْزِیرِ وَ الْقِرْدِ وَ الدُّبِّ ثُمَّ نَهَی عَنْ أَکلِ الْمَثُلَه لِکیلَا ینْتَفَعَ بِهَا وَ لَا یسْتَخَفَّ بِعُقُوبَتِهِ».
حرمت گوشت خوک بدان جهت است که خدای تعالی در ادوار گذشته مردمی را به جرم گناهانی به صورت حیواناتی چون خوک، میمون و خرس مسخ کرد. آنگاه خوردن گوشت این گونه حیوانات را تحریم نمود تا مردم آن را جزء غذاها و خوردنی های خود نشمارند و عقوبت گناهی را که باعث مسخ انسان هایی به صورت آن حیوان شد، کوچک نشمارند. (عیاشی، کتاب التفسیر، 1/291)
از جوان نصرانی به نام زکریا بن ابراهیم که تازه مسلمان شده بود، نقل شده است که:
در مدینه به حضور امام صادق علیه السلام تشرف یافت و ماجرای اسلام خود را برای آن حضرت تعریف کرد. سپس گفت:پدر و مادر و فامیل من همه نصرانی هستند و مادرم کور است. من با آنان همنشین هستم و به ناچار با آنها هم غذا می شوم. تکلیف من چیست؟
امام فرمود:آیا آنها گوشت خوک مصرف می کنند؟ گفت:نه یابن رسول الله! حتی دست هم به گوشت خوک نمی زنند. امام فرمود:معاشرت تو با آنها مانعی ندارد (کلینی، الکافی، 2/160).
پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم در روایتی فرمودند:
مَنْ لَعِبَ بِالنَّرْدَشِیرِ فَکأَنَّمَا صَبَغَ (غَمَسَ) یدَهُ فِی لَحْمِ الْخِنْزِیرِ وَ دَمِه
کسی که با نردشیربازی کند، مانند کسی است که دست خود را در گوشت و خون خوک فرو برده است. (مجلسی، بحارالانوار، 76/238)
مضرات گوشت خوک برای بدن
خوردن گوشت خوک نه تنها از نظر قرآن و ائمه حرام است و جایز نیست بلکه از نظر پزشکی نیز مضراتی دارد که در ادامه این بخش از پلاس وی به آن اشاره نموده ایم:
- یکی از مضرات گوشت خوک این است که مانند انواع گوشت قرمز سرشار از کلسترول و چربی بد (LDL) است.
- میزان چربی و اسید اوریک موجود در گوشت خوک خیلی زیاد است و سبب ابتلاء به بیماریهای تصلب شرایین- دردهای مفصلی و مسمویتها می شود.
- گوشت خوک ثقیل الهضم است و معده را سخت در زحمت می اندازد.
- افرادی که گوشت خوک مصرف می کنند، به نوعی بیماری کشنده به نام هپاتیت E دچار می شوند، هپاتیت E نوعی التهاب ویروسی است که در پارانشیم کبد رخ می‌دهد.
- خوک حیوانی است که در امور جنسی فوق العاده بی تفاوت و لا ابالی است و این صفات و اخلاق او در گوشتش تاثیراتی دارد، پس خوردن گوشت آن تاثیری در روحیات دارد.
- در امعای خوک انگلهایی به نام بالانتی دیوم Coli Balantidum زندگی می کنند که در صورت استفاده از گوشت آن انسان دچار بیماری اسهال می شود.
- منبع ابتلاء به یرقان عفونی ازنوع Romana فقط خوک است.
- خوک نقش ناقل میکروب انتامیب هیستولتیک را دارد که انسان را به اسهال آمیبی مبتلا می نماید.
- بیماری شبه باد سرخ که حیوانات زیادی و از جمله خوک به آن مبتلاء می گردند، در صورت خوردن گوشت خوک به انسان منتقل می گردد و به صورت لکه های سرخ و دردناک توأم با سوزش شدید روی دست ها ظاهر می شود.
- خوک گاهی مدفوع خود را می خورد و معده او لانه انواع و اقسام میکروب های امراض است پس بهتر است از خوردن گوشت و شیر آن اجتناب نمود.
- لارو کرم کدوی خوک، کرم سیستی سرک نام دارد که در عضلات و مغز خوک یافت می شود. انسان با خوردن گوشت و یا مغز خام خوک به آن مبتلا می شود و دچار نارسائی هایی در دستگاه گوارش می گردد.
- تری شینوز یک کرم ریز به طول 3-5 میلی متر است که از طریق خوردن گوشت خوک خام یا نیم پز وارد بدن انسان می شود و موجب بروز بیماری هایی چون درد شدید عضلات،سختی تنفس و ناتوانی در سخن گفتن، فلج شدن عضلات تنفسی و یا قلب می شود.
سخن آخر
در دین اسلام و قرآن گوشت خوک قبل از اینکه هنوز بشر به اسرار علمی و ضررهای بهداشتی خوک پی نبرده بود، حرام اعلام شده است زیرا یکی از برکات دین اسلام برای بشریت جلوگیری از مبتلا شدن انسانها به بیماری ها و ناراحتی های جسمی و روحی است.
مضراتی که برای گوشت خوک بیان شد، از نظر علمی به طور قطعی ثابت نشده پس این ضررهای بهداشتی و اخلاقی فقط می تواند به عنوان فلسفه و حکمت حکم - نه علت انحصاری آن- مطرح شود. و هنوز باید منتظر کشفیات جدید علمی در این باره باشیم.
