دلایل تشدید رفلاکس معده
«ریفلاکس» یا ترش کردن معده، از جمله بیماری های شایع گوارشی است که میلیون ها نفر در سراسر جهان و حدود 15 میلیون ایرانی به آن مبتلا هستند.
هر چند این بیماری همچون بیماری های خود ایمنی خطرناک نیست اما می تواند دلیل مراجعات مکرر به مطب پزشک و صرف هزینه های بسیار برای آندوسکوپی باشد. به طوری که رئیس انجمن گوارش و کبد ایران ریفلاکس را دلیل 80 درصد آندوسکوپی های انجام شده در سال های اخیر اعلام کرده است. به همین بهانه با دکتر رضا ملک زاده به گفت و گو نشستیم تا از این بیماری و راه های پیشگیری از آن بیشتر بدانیم.
دکتر رضا ملک زاده بیماری ریفلاکس را چنین تعریف می کند:بازگشت اسید از معده به مری را ریفلاکس یا ترش کردن معده می گویند. البته بافت مری و عملکرد آن به گونه ای است که به طور طبیعی این اسید را خنثی می کند، اما هنگامی که میزان و تعداد دفعات بازگشت اسید بیش از حد طبیعی باشد عملکرد مری مختل شده و فرد با عوارض متعددی مواجه می شود.
سوزش سر دل، بادگلو و آروغ زدن و حتی خس خس سینه و سرفه از نشانه های این بیماری است. معمولاً احساس سوزش سردل در مبتلایان به ریفلاکس از قفسه سینه شروع می شود و به ناحیه گلو و گردن می رسد و با حس ترشی یا تلخی دهان بیمار را آزار می دهد.
شاید از خود بپرسید خس خس سینه و سرفه چه ربطی به ریفلاکس دارد. دکتر ملک زاده در پاسخ به این سؤال می گوید:هنگامی که اسید معده به داخل گلو برمی گردد ممکن است به داخل نای و ریه هم وارد شود در چنین حالتی فرد دچار سرفه و خس خس سینه می شود.
مهم ترین علت بروز ریفلاکس را چاقی و اضافه وزن عنوان می کند و توضیح می دهد:چاقی و پرخوری مهم ترین عامل بازگشت اسید معده به مری است به همین دلیل این بیماری بیشتر در مبتلایان به اضافه وزن دیده می شود. البته بعضی از غذاها و خوراکی های چرب، پرادویه و ترش مانند انواع فست فودها، سوسیس و کالباس، چای، قهوه، نوشابه های گازدار، کاکائو، سس قرمز، چیپس، پفک، لواشک و همچنین میوه های ترش مانند گوجه سبز نیز در بروز و تشدید ریفلاکس مؤثر است.
تاثیر تغذیه نامناسب در ایجاد رفلاکس معده
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است و راه پیشگیری از ابتلا به این بیماری رعایت رژیم غذایی و کاهش وزن است. در بیشتر مواقع مبتلایان به این بیماری هم می توانند با کاهش وزن و رعایت رژیم غذایی صحیح و همچنین مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک بیماری خود را کنترل و درمان کنند. نکته مهم دیگری هم که معمولاً توصیه می شود رعایت فاصله زمانی مناسب (حداقل 2 ساعت) بین وعده غذایی شام و زمان خواب است که رعایت آن می تواند در کنترل بیماری و پیشگیری از عوارض آن، بسیار کمک کند.
هر چند بیماری ریفلاکس به تنهایی چندان خطرناک نیست اما سهل انگاری در درمان آن می تواند عوارض بسیاری به همراه داشته باشد. آسیب مخاط مری یکی از این عوارض است که در طولانی مدت به التهاب و زخم مری تبدیل خواهد شد در حالی که یک برنامه غذایی سالم در کنار دارو درمانی مناسب می تواند کیفیت زندگی فرد را حفظ کند.
توصیه مهم:اگر به ریفلاکس مبتلا هستید با مشاهده علائمی مانند گیر کردن لقمه در مری یا استفراغ خونی حتماً در کوتاه ترین زمان به متخصص مجرب مراجعه کنید و درمان بیماری خود را جدی بگیرید.