زندگینامه کامل استاد مرتضی مطهری + کتاب، فرزندان و مزار

بیوگرافی شهید مرتضی مطهری، معلمی بزرگ و برگزیده

آیت الله مرتضی مطهری متفکر، فیلسوف و از شخصیت های فکری و سیاسی قرن چهاردهم و از یاران امام خمینی(ره) بود که نقش مهمی در شکل گیری، رشد و پیروزی انقلاب اسلامی ایفا کردند.

امام خمینی درباره ایشان فرمودند:

معلم واقعی آیت الله مطهری است، به همین جهت و به دلیل نقش تربیتی استاد مطهری سالروز شهادت شهید مطهری در ایران به عنوان روز معلم نام گذاری شده و با بزرگداشت مقام معلم همراه است.

در این بخش از پلاس وی با زندگینامه استاد بزرگ شهید مرتضی مطهری آشنا شوید.

مرتضی مطهری اهل کجاست؟

استاد شهید آیت الله مطهری در 13 بهمن 1298 هجری شمسی در فریمان واقع در 75 کیلومتری شهر مقدس مشهد در یک خانواده اصیل روحانی چشم به جهان گشود.

پدر و خانواده شهید مطهری

مرتضی مطهری در دامان پُرمهر مادری مهربان و تحت تربیت پدری فاضل و اهل فضیلت رشد کرد. پدرش حاج شیخ محمد حسین از شاگردان آخوند خراسانی بود و مادرش بانو سکینه دختر آخوند ملاجعفر روحانی بود. نقش پدرش در تربیت روحی و معنوی بسیار مفید بود.

مرحوم حاج شیخ محمدحسین مطهری پدر مرتضی مطهری مردی با تقوا و از شخصیت های مورد احترام و اولین معلم در تکوین شخصیت روحی و معنوی استاد مطهری بود. شهید مرتضی مطهری دارای 4 برادر و دو خواهر بودند.

شهید مطهری احترام خاصی به پدر و مادر میگذاشت وعلاقه ی شدیدی به درس و مطالعه و مکتب داشت. استاد مطهری از همان اوان کودکی تقوا و پاکی را پیشه خود کرد و همواره از رفتار ناپسند پرهیز می کرد و این حرکت در ساختار شخصیت روحی و اخلاقی استاد بسیار مؤثر بود.

تحصیلات

شهید مطهری تا سنِّ دوازده یا سیزده سالگی، مقدمات را نزد پدر آموخت و دو سال هم به اتفاق برادرش آقا محمدعلی مطهری به مشهد رفت و در مدرسه ابدال خان مقدمات علوم اسلامی را فراگرفت و چون در سال 1314 ه . ش منزل مسکونی خانوادگی شان به منظور احداث فلکه ای در فریمان تخریب گردید و عوامل رژیم رضاخان اسباب و لوازم آن را بیرون ریختند، آن دو برادر ناگزیر شدند به زادگاه خویش برگردند و نتوانند ادامه تحصیل دهندو با مطالعه کتاب های پدرش روزگار را سپری کرد.

ورود به حوزه علمیه قم

در 1315 خورشیدی یعنی چند ماه پس از ارتحال آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی مؤسس حوزه علمیه قم، برای تکمیل تحصیلات خود به حوزه علمیه قم رفت. در قم بود که به مدت 12 سال از محضر امام خمینی(ره) فلسفه ملاصدرا، عرفان، اخلاق و اصول را آموخت.

مطهری همچنین در قم از محضر آیت الله بروجردی، علامه سیدمحمدحسین طباطبایی صاحب تفسیر المیزان، آیت الله میرزاعلی آقای شیرازی، آیت الله العظمی حجت کوه کمره ای و آیت الله محمد محقق داماد کسب فیض کرد و همزمان با تحصیل در ایام مختلف سفرهای تبلیغی به استان های مختلف مانند اراک، همدان، اصفهان و... داشت.

ازدواج و فرزندان شهید

شهید مطهری سال 1331 با عالیه روحانی دختر یکی از روحانیون مشهد ازدواج کرد و صاحب چهار دختر و سه پسر شد.

تدریس در مدرسه سپهسالار و دانشگاه تهران

آیت الله مطهری پس از ازدواج به اتفاق همسر خود به قم بازگشت و در خانه ای اجاره ای زندگی جدیدی را آغاز کرد . او پس از تکمیل تحصیلات خود به تهران رفت و در امتحانات نخستین دوره مدرسی علوم معقول و منقول شرکت کرد.

او به تدریس شرح منظومه، شرح اشارات و شفا در مدرسه سپهسالار و سپس در مدرسه مروی پرداخت و حدود 20 سال در این مدرسه طلاب و محققین علوم و فرهنگ اسلامی را پرورش داد.

از سال 1333 خورشیدی آیت الله مطهری تدریس در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران را آغاز و با نشریه مکتب تشیع همکاری کردو به ایراد سخنرانی و نگارش کتاب پرداخت و به عنوان سخنران اصلی جلسه های انجمن پزشکان انتخاب شد.

شروع فعالیت های سیاسی

گفتار و اقدامات و سخنرانی های آیت الله مطهری باعث شد که شهربانی و ساواک در 1337خورشیدی ایشان را تحت مراقبت قرار دهند و همین امر سبب شروع فعالیت های سیاسی شد.

ایشان در یک سخنرانی می گوید:دهقان بی سواد نمی تواند جامعه مستقل داشته باشد و در اسلام دستور است که مسلمان نباید دست تکدی به روی این و آن دراز کند و این وام ها به خصوص وام های بلاعوض، گدایی است.

دستگیری و زندان

آیت الله مطهری از همان ابتدا انقلاب اسلامی فعالیت سیاسی داشت و در مکان های مختلف از سخنرانی امام خمینی و برخی از طلاب حمایت می کرد. تعداد زیادی از طلاب پس از حمله نیروهای امنیتی و انتظامی به مدرسه فیضیه قم دستگیر شدند و در پادگان باغ شاه تهران به سر می بردند، آیت الله مطهری به دیدار آن ها می رفت.

پس از سخنرانی های روشنگرانه استاد مطهری همزمان با قیام 15 خرداد 1342 خورشیدی ایشان به وسیله ساواک دستگیر و زندانی شدند. مدت بازداشت آیت الله مطهری 40 روز طول کشید تا اینکه سرانجام در 26 تیر همان سال از زندان آزاد شد.

سخنرانی در حسینیه ارشاد

در سال 1339 خورشیدی آیت الله مطهری با تاسیس انجمن ماهانه دینی و برای نظم بخشیدن و ساماندهی بیشتر به جلسات سخنرانی که هر ماه یک تن درباره موضوع خاصی سخنرانی می کرد، در 1344 خورشیدی حسینیه ارشاد را در تهران بنیان گذاشت و خود مسوولیت علمی و فکری آن را بر عهده گرفت.

خاتمیت، امر به معروف و نهی از منکر در نهضت حسینی، احیای تفکر اسلامی، سیری در نهج البلاغه، جاذبه و دافعه علی(ع) و عدل الهی از جمله موضوعاتی بودند که مطهری در حسینیه ارشاد ایراد کرد.

او از علی شریعتی برای ایراد سخنرانی در حسینیه ارشاد دعوت کرد که سخنرانی ها و نوشته های شریعتی مورد توجه استاد و جوانان، دانشجویان و اندیشمندان قرار گرفت. کناره گیری آیت الله مطهری از حسینیه ارشاد به دلیل اختلاف با ناصر میناچی از مؤسسان حسینیه بود.

فعالیت های انقلابی شهید مطهری

آیت الله مطهری پس از کناره گیری از حسینیه ارشاد، به نام مسجدِ اَلجواد(ع) رفت و در آنجا سخنرانی و هم درس های تفسیرِ خود را دایر می کرد تا اینکه از طرف سازمان اوقاف در 1351 خورشیدی مسجدالجواد(ع) به صورت موقت تعطیل شد.

سخنرانی های آیت الله مطهری از دهه 50 خورشیدی به بعد در مخالفت با رژیم پهلوی افزایش یافت اما ساواک همه سخنرانی های وی را زیر نظر داشت تا اینکه در 1354 خورشیدی او را ممنوع التدریس و ممنوع المنبر کردند و حتی به او برای بازدید از کتابخانه ها و مؤسسه های علمی کشورهای عراق، اردن، تونس و ... گذرنامه ندادند.

با شهادت آیت الله مصطفی خمینی در 1356 خورشیدی ، حرکت نهضت اسلامی شتاب گرفت. آیت الله مطهری ختم با شکوهی برای حاج آقا مصطفی در مسجد ارک تهران برگزار کرد.

هنگام رفتن امام(ره) از عراق به فرانسه آیت الله مطهری برای برنامه ریزی و هماهنگی با رهبر انقلاب راهی فرانسه شد و امام(ره) ایشان را مسوول تشکیل شورای انقلاب نمود تا زمینه مساعد برای تشکیل حکومت اسلامی فراهم آید.

دولت شاپور بختیار در بهمن 1357 خورشیدی دستور بستن فرودگاه های کشور را دادتا از ورود امام جلوگیری شود. در اعتراض به این امر آیت الله مطهری و روحانیان مبارز در مسجد دانشگاه تهران متحصن شدند تا اینکه لحظه تاریخی ورود امام(ره) به ایران فرارسید.

آیت الله مطهری و آیت الله سید مرتضی پسندیده نخستین افرادی بودند که در داخل هواپیما به ایشان خیرمقدم گفتند. متن خوشامدگویی هم که در فرودگاه مهرآباد در حضور امام(ره) خوانده شد به قلم آیت الله مطهری بود.

آیت الله مطهری به همراه حجت الاسلام فضل الله محلاتی و محمد مفتح، شورای مرکزی کمیته استقبال از رهبر انقلاب اسلامی را به وجود آوردند. آیت الله مطهری نطق کوتاهی را پیش از سخنرانی تاریخی امام خمینی(ره) در 12 بهمن 1357 خورشیدی در بهشت زهرا (س)، ایراد کرد.

آثار و کتاب های مرتضی مطهری

استاد مطهری، آثار بسیاری نگاشته اند. آثار منتشر شده استاد بیش از 50 کتاب است که برخی از مهم ترین آن عبارتند از:

• مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی؛
• آشنایی با قرآن؛
• اسلام و مقتضیات زمان؛
• انسان کامل؛
• پیرامون انقلاب اسلامی؛
• پیرامون جمهوری اسلامی؛
• تعلیم و تربیت در اسلام؛
• توحید؛
• نبوت؛
• معاد؛
• حماسه حسینی؛
• خدمات متقابل اسلام و ایران؛
• عدل الهی؛
• داستان راستان؛
• سیری در نهج البلاغه؛
• سیری در سیره نبوی؛
• سیری در سیره ائمه اطهار (علیهم السلام)؛
• شرح مبسوط منظومه؛
• علل گرایش مادّیگری؛
• فطرت؛
• فلسفه اخلاق؛
• فلسفه تاریخ؛
• گفتارهای معنوی؛
• مسأله حجاب؛
• نظام حقوق زن در اسلام؛
• قیام و انقلاب مهدی (عج)؛

آثار منتشر نشده استاد مطهری عبارتند از:

• شرح منظومه (به زبان عربی به قلم حجة الاسلام شیخ محمدتقی شریعتمداری)؛
• آشنایی با قرآن (جلدهای 5 تا 15)؛ فلسفه تاریخ (جلدهای 2 تا 4)؛
• مسأله بردگی در اسلام؛
• پانزده گفتار؛
• توکل و رضا؛
• انسان شناسی؛
• حاشیه بر تفسیر المیزان؛ و ...

مرتضی مطهری تحریفات عاشورا

کتاب «حماسه حسینی » مرتضی مطهری به مقوله تحریف عاشورا پرداخته است. مطهری تحریف را به عنوان آفت دین و مذهب دانسته و نشان می دهد تحریف درباب واقعه عاشورا چقدر از تحریف سایر وقایع تاریخی مخرب تر بوده و آسیب های بیشتری را به دنبال دارد.

او در آسیب شناسی خود نشان می دهد چطور مجالس عزاداری امام حسین به محفلی صرفا برای گریه کردن تقلیل پیدا کرده اند، و همین امر چقدر به معارف حماسه امام حسین آسیب وارد کرده است.

مرتضی مطهری معتقد بود اگر شنونده این تحریف ها، به فطرت و سیرت انسانی خودش رجوع کند خرافه، جعلی و دروغ بودن آنها را تشخیص می دهد و نیازی به داشتن دانش تخصصی نیست. استاد مطهری می گوید وقتی انسان در برابر این تحریف ها قرار می گیرد باید مجلس را ترک کند تا مجلس بهم بخورد.

علی مطهری فرزند شهید مطهری

علی مطهری فرزند شهید مرتضی مطهری متولد 6 بهمن 1336 در شهر تهران است. او سیاستمدار و استاد دانشگاه است که هم اکنون به عنوان نماینده تهران در دوره دهم مجلس شورای اسلامی و نایب رئیس دوم مجلس، فعالیت می کند و مسئولیت نشر و نظارت بر نشر تألیفات مرتضی مطهری را دارد.

خواهر وی، فریده مطهری همسر علی لاریجانی است.علی مطهری در سال 1362 با نرگس انصاری ازدواج کرد و هم اکنون دارای 4 فرزند بنام های مرتضی، رضا، لیلا و زهرا است.

مرتضی مطهری چگونه و در چه تاریخی به شهادت رسید؟

آیت الله مطهری هنگام بازگشت از جلسه شورای انقلاب که در منزل یدالله سحابی برگزار شده بود، در ساعت 22 و 30 دقیقه سه شنبه 11 اردیبهشت 1358، به وسیله گروه فرقان مورد سوء قصد قرار گرفت.

هنگامی که استاد مطهری در پایان جلسه از منزل سحابی خارج شد تا به طرف اتومبیل دوستش برود، شخصی از پشت سر ایشان را صدا زد و وقتی استاد سرش را به پشت برگرداند توسط او ترور شد.

این شخص، یکی از اعضاء گروه منحرف فرقان به نام محمدعلی بصیری بود. پس از تیراندازی، استاد را به بیمارستان طرفه بردند، ولی معالجه اطباء و پزشکان اثر نداشت و سرانجام به شهادت رسید.

مرتضی مطهری در کجا دفن شده است؟

در صبح پنج شنبه 13 اردیبهشت پیکر استاد از دانشگاه تهران تشییع و به قم منتقل شده و در مسجد بالا سر مرقد مطهر حضرت معصومه (سلام الله علیهم) نزدیک قبر آیات عظام حائری، صدر، خوانساری، دفن شد.