عوامل تاثیرگذار در ایجاد انگیزه تحصیلی

علل موثر در ایجاد انگیزه تحصیلی در دانش آموزان

انگیزه تحصیلی در دانش آموزان از عوامل گوناگونی تاثیر می پذیرد . شرایط اطراف دانش آموز در ایجاد انگیزه تحصیلی نقش موثری ایفا میکنند و تاثیر مستقیمی در ایجاد یا افت انگیزه دانش آموز دارند. عواملی مانند والدین و رابطه شان با فرزندان ، معلمان و همسالان موجب ایجاد انگیزه در دانش آموز میشوند.

هر پدر و مادری آرزو دارد فرزندش در امر تحصیل موفق باشد و از اینکه ببینند فرزندشان علاقه چندانی به تحصیل ندارد نگران و دلواپس می شوند. علاوه براین بسیاری از والدین علاقه مندند بدانند چه عواملی به انگیزه دانش آموز کمک می کند تا با علاقه و انگیزه بیشتری به تحصیل خود ادامه دهد. این عوامل چیست و چطور می توانیم چنین شرایطی را مهیا کنیم؟

انگیزه تحصیلی به عوامل گوناگونی بستگی دارد. از جمله؛ روابط کودک و نوجوان با والدین، همسالان، معلمان تاثیر عمیقی بر میزان پیشرفت تحصیلی آنان دارد. تایید شدن از سوی معلمها و همسالان برای دانش آموز مهم است. در دوره ابتدایی کودکان بیشتر مایلند والدین خود را خوشحال کنند. در دوران بلوغ تایید همسالان اهمیت زیادی دارد و انگیزه و نیاز به پیشرفت با توجه به اهداف تحصیلی می تواند نقش پررنگ یا کمرنگتری به خود بگیرد. علاوه بر این شرایط محیطی مانند تعطیلات نوروزی و مسافرتها می تواند دانش آموز را به امر تحصیل کمی بی علاقه کند که طبیعی است اما نیازمند حمایتهای والدین و ایجاد شرایط مساعد برای مطالعه می باشد. همچنین تجارب موفق و شکست دانش آموز در امر تحصیل بر باورهای او درباره تواناییها، قابلیتها و ضعفها از نکات کلیدی مهم برای ادامه تلاش، کوشش و انگیزه تحصیل است. در قسمت پایین به بررسی هر کدام از این موارد می پردازیم:

بررسی عوامل تاثیرگذار در ایجاد انگیزه تحصیلی

والدین
خانواده نقش بسزایی در انگیزه تحصیلی کودک و نوجوان دارد. وضعیت خانوادگی، نوع پرداختن به تربیت بچه ها، کسب تجربیات خاص در محیط خانه موثر است. بعنوان مثال والدینی که به اهمیت دخالت در تربیت فرزندان خود آگاه ترند و محیط خانه را برای اینوع کارها آماده تر می کنند فرزندان با انگیزه تر هستند تا خانواده های که درگیر مسائل خودشانند. خانواده های موفق تر در تربیت فرزندان سعی می کنند از روشهای استفاده کنند تا محیط مساعدی برای فرزند ایجاد کنند منجمله اینکه:

1- میزان حمایت چه مقدار باشد و چه مقدار تلاش را با توجه به تواناییها و نقاط ضعف فرزند برای او مدنظر قرار دهند.

2- محیط امن عاطفی و صمیمی برای او ایجاد میکنند که فرزند هدفها و ارزشهای والدین را مهم شمارد و والدین خود را از نظر سخت کوشی و مداومت در انجام کارها الگو قرار دهد.

3- والدین با تجربه های ناب آموزشی و عادتهای مناسب مانند کتابخوانی از دوران کودکی علاقه و اشتیاق به تحصیل را در او بیدار نگه می دارند.

والدین نقش موثری در ایجاد انگیزه تحصیلی دانش آموزان دارند

همسالان
همسالان از طریق مقایسه ی توانمندیهای اجتماعی و یادگیری بر انگیزه های یکدیگر تاثیر می گذارند. دانش آموزانی که در جمع همسالان پذیرفته تر هستند و مهارتهای برقراری ارتباط بیشتری دارند معمولا در مدرسه هم بهتر عمل میکنند. همسالان از طریق بحث و گفتگو چیزهای زیادی به یکدیگر می آموزند. ارتباط با همسالان جنبه های منفی و مثبت زیادی دارد از جنبه های مثبت این است اگر گروه همسالان افراد موفقی باشند تاثیر مثبت و عمیقی بر یکدیگر دارند و موجب رشد انگیزه های تحصیلی، اعتماد به نفس و کشف بیشتر قابلیتهایشان است. البته عکس آن هم می تواند نتیجه منفی داشته باشد.

معلمان
یکی از افراد بسیار مهم برای انگیزه تحصیلی دانش آموز، معلم است. دانش آموزانی که در تحصیل موفقیت چندانی ندارند، نسبت به معلم و تکالیف بدبین هستند و علاقه چندانی به انجام آن ندارند در نتیجه از طرف معلم هم مورد انتقاد قرار می گیرند. زمانی دانش آموز در جهت شایستگیهای خود اقدام میکند که احساس موفقیت در او ایجاد شود و حمایتهای معلم و والدین را به طور همزمان داشته باشد.

ضروری است، معلم فعالیتهای برانگیزنده علاقه و تلاش در کلاس مطرح کند و محیطی صمیمی و پر از حمایت داشته باشد و فعالیتهای معنادار برای آنان مطرح کند و والدین را در کار تحصیل و تربیت فرزندان دخالت دهد و وضعیت تحصیلی دانش آموز را به طور مرتب به اطلاع آنان برساند تا والدین در فعالیتهای یادگیری فرزند خود دخالت و نظارت بیشتری داشته باشند و دانش آموز به پیشرفت تحصیلی بالاتری نائل آید.

دانش آموز
تجارب مملو از موفقیت و شکست دانش آموز تاثیر بسزایی در انگیزه تحصیلی او دارد. گاهی فرزند شما بدلیل شکستهای متعددی که در امر تحصیل داشته، احساس درماندگی و ناتوانی دارد. بسیار مهم است او را در معرض موفقیتهای تدریجی و گام به گام قرار دهید و در این مسئله با مدرسه و معلم او هماهنگ باشید تا بتدریج احساس توانایی در او ایجاد شود. در چنین شرایطی در تفکر او عدم اطمینان به توانایی و قابلیتهای خود وجود دارد که در هنگام گفتگو و کار کردن با فرزندتان باید عدم موفقیتها را به عدم تلاش نسبت دهید و او به این بینش برسد که عدم موفقیت بدلیل نداشتن تلاش او بوجود آمده است نه به دلیل عدم توانایی. همچنین در هر زمینه که توانایی و تلاش نشان می دهد آنرا مدنظر قرار دهید تا به توانایی خود اعتماد و اطمینان بیشتری پیدا کند.

در نهایت در مورد کم کاریهای و کمبود انگیزه های تحصیلی فرزندتان آرامش خود را حفظ کنید و با بدست آوردن بینش درباره علل مشکلات در جهت رفع آن تلاش کنید.