لیست کامل صنایع دستی استان مرکزی و اراک + سوغات

معرفی کامل صنایع دستی و سوغات فرهنگی استان مرکزی و اراک

استان مرکزی از دیر باز تاکنون در پرورش انواع هنر ها شهره ی عام و خاص بوده است و فرهنگ بومی و مردمی منطقه ی خود را به طور واضح و آشکار برای همگان شناسانده است و همیشه ویژگی های بارز و شاخص هنر و تمدن کشورمان چه در داخل مرزها و چه بیرون از مرزها به جهانیان معرفی کرده است.

اکنون نیز هنرمندانی هستند که بی منت در زنده نگه داشتن هنر خود در این منطقه تلاش می کنند. از زمان های قدیم استان مرکزی همواره به عنوان یکی از مراکز اصلی و مهم صنایع دستی بوده است.

قالی بافی، گلیم، طراحی و نقشه کشی فرش، جاجیم بافی، رنگرزی سنتی، رفو گری از رشته ها و فعالیت هایی هستند که روزبه روز زمینه ی رشدشان فراهم می شود. هنرهای چوبی نفیس همچون کنده کاری و منبت روی چوب، پیکرتراشی، معرق و محرق، مشبک، ساخت سازهای سنتی، خراطی، نازک کاری چوب می باشند. مسگری، سفید گری، چلنگری، قلمزنی روی مس، از خانواده صنایع فلزی می باشند.

گچبری سنتی، آینه کاری، سوزن دوزی، گیوه بافی و گیوه دوزی، لباس های محلی، سرامیک، سفالگری و مجسمه سازی، بامبو بافی، تراش سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی، صنایع دستی تکمیلی و تلفیقی، تذهیب و نگارگری، عروسک های محلی و بافتنی های سنتی که بالغ بر 66 رشته فعال در استان مرکزی می باشند از دیگر صنایع دستی معروف این منطقه می باشد.

برای آشنایی بیشتر با صنایع دستی استان مرکزی و اراک در این بخش از فرهنگ و هنر پلاس وی با ما همراه باشید.

فرش

فرش دستباف استان مرکزی با نام تجاری فرش ساروق در دنیا شناخته شده است. میتوان گفت تقریبا همه موزه های جهان از آثار نفیس هنرمندان فرشباف در خود جای داده اند و فرش های استان مرکزی از جمله معروف ترین و جذاب ترین صنایع دستی این منطقه به شمار می رود.

گلیم

گلیم ساوه که متعلق به دوره ی صفوی می باشد دارای سابقه بسی درخشان است. امروزه گلیم گل برجسته استان مرکزی بسیار معروف است و هر گردشگری که به این منطقه سفر می کند توجهش به سمت این هنر ارزشمند جلب می شود.

گیوه بافی

گیوه سنجان از صنایع دستی معروف اراک می باشد. روستای سنجان در دامنه کوه قصبه واقع شده که گیوه هایش بسیار مشهور است. گیوه در واقع نوعی پاپوش اصیل ایرانی است که جهت خنک نگه داشتن پا و عرق نکردن پا در فصول گرم سال استفاده می شود. سابقه ی این هنر اصیل به دوران قاجاریه بر می گردد که تاکنون نیز دوخت گیوه در این استان ادامه دارد.

سفال

سفال از رشته هایی است که در اراک در مقایسه با سایر هنرها از مقام والایی بر خوردار است. سفال ساوه و سفال سلطان آباد دارای سابقه ی طولانی می باشد و ریشه در تاریخ و فرهنگ این مرز و بوم دارد. علاوه بر این ها سفال های محلی دیگری نیز در اراک وجود دارد. بعنوان مثال در یکی از روستاهای خمین به نام برجک، بانوان شروع به ساخت سفال می کنند که از اول تا آخر کار توسط خود بانوان هنرمند صورت میگیرد.

تفرشی دوزی اراک

تفرشی دوزی نیز از هنرهایی است که مختص استان اراک است که در واقع نوعی رو دوزی بر روی پارچه محسوب می شود. نام دیگر این هنر، درویشی دوزی می باشد، که نوعی رو دوزی در حاشیه پارچه است و به شکل یک حاشیه ی پهن بوده و شباهت زیادی به چشمه دوزی نیز دارد.

برای تفرشی دوزی بر روی پارچه ابتدا کاغذی با طرح و نقش دلخواه دوخت می کنند سپس بر روی طرح بخیه می زنند و آخر کار کاغذ بر داشته می شود و طرحی بسیار زیبا در پارچه نقش می بندد. اگر چه تفرشی دوزی هم اکنون رونق زیادی ندارد اما هستند بانوان هنرمندی که این هنر اصیل را از یاد نبرده اند و همچنان مشغول هستند.

کپوبافی

کپو بافی از هنرهای دستی شهر شازند می باشد و از پر فروش ترین و محبوب ترین سوغاتی ها در نزد مسافران و گردشگران شهر اراک محسوب می گردد. کپو را از برگ درخت خرما می سازند و بعد تبدیل به سبدهای حصیری کوچ و بزرگ می کنند. پیشنهاد میکنیم چنانچه به این منطقه سفر کردید از کپوبافی های آن غافل نشوید.

مسگری اراک

به جرآت می توان گفت مسگری از هنرهای قدیمی در استان مرکزی است. بازارهای قدیمی شهر اراک همیشه با آهنگ و صدای گوشنواز چکس گوش مسافران و رهگذران را نوازش می دهند این آهنگ دلنشین خبر از پابرجا بودن این هنر می دهد. مس برای ساخت انواع وسایل بکار میرود مخصوصا ظروفی که برای پخت غذا بکار می رود و بسیار هم مفید است و خاصیت زیادی به غذا می بخشد.

تذهیب

تذهیب یک رابطه عاشقانه و عارفانه بین هنرمند و قلم می باشد که برای خالی کردن آنچه از طرح و نقش در ذهن خلاق هنرمند نهفته است بکار گرفته می شود. هنری که اصالت ایرانی دارد. گره، کتیبه، واگیره، شمسه، ختایی، اسلیمی، ابر و رنگ ها از اجزای اصلی این هنر با ارزش می باشند.

امروزه این هنر را در جای جای استان مرکزی مخصوصا در اراک می توان مشاهده کرد که روز به روز در حال پیشرفت است و شاگردانی که در محضر اساتید بزرگ رشته تذهیب مشق عشق می کنند.

تراش سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی

همیشه و همه حال جواهرات به دلیل زیبایی، ارزش ذاتی و نوع ساخت و... از استقبال شدید پادشاهان و مردم معمولی برخوردار بوده است. بشر سنگهای قیمتی و فلزات را به شکل تزیینی و هنری در می آورد تا به عنوان زیورآلات استفاده گردد.

می توان گفت تجارت سنگهای قیمتی سومین رشته پرسود از لحاظ اقتصاد در دنیا می باشد که حجم مبادلات تجاری آن بیش از ٣٠٠ میلیارد دلار در سال تخمین زده می شود. با وجود کانی های قیمتی و نیمه قیمتی در برخی شهرهای کشور، ایران سهم بسیار کمی در این مبادلات دارد. هم اکنون بازارهای جهان بسیار علاقمند به سنگ ها و طرح های هنری و تزیینی ایران در رشته تراش سنگهای قیمتی هستند. بدون شک با ورود این سنگها و طرحها، بازار کار موفقی خواهیم داشت.

استان مرکزی با دارا بودن معادن سنگ زمینه لازم برای گسترش و ترقی در زمینه سنگ تراشی را دارد. سازمان صنایع دستی در استان مرکزی در زمینه تراش سنگهای قیمتی بسترهای آموزشی ایجاد کرده که به پیشرفت این هنر کمک شایانی کرده است.

آثار چوبی

از آثار قدیمی و باسابقه ی صنایع دستی در استان مرکزی، آثار چوبی آن است که در بناهای تاریخی، امامزاده ها، گره چین، منبت، اورسی در و پنجره های ورودی کاملا قابل مشاهده است. پیشنهاد می کنیم از این صنایع ارزشمند برای عزیزان خود تحفه ای ببرید تا برای همیشه برایشان ماندگار شود.

سخن آخر

همچنین خوشنویسی، رو دوزیهای سنتی نیز از رشته های فعال این استان هستند. زیر مجموعه های آثار چرمی و سراجی سنتی هم از هنرهای دستی استان محسوب می شود. ناگفته نمناند که در شهر اراک و استان مرکزی یکی از بناهای قدیمی به عنوان موزه صنایع دستی در نظر گرفته شده که می توان هنرهای نفیس و با ارزش هنرمندان این منطقه را در آنجا مشاهده کرد و لذت برد.