فرهنگ و آداب و رسوم مردم آذربایجان در طول سال های اخیر به تکامل چشمگیری رسیده اند و دچار تغییرات گوناگونی هم شده تا که امروز به شکل امروزی اش در بیاید و اینکه این کشور به طور کلی از کشورهای همسایه خود همچون ایران و ترکیه نیز تأثیر بسیار زیادی پذیرفته و مهمتر اینکه از آنجایی که روسیه زمانی بر بخش هایی جنوبی قفقاز سلطنت داشته، نشانه هایی از فرهنگ روسی را هم به خوبی می توانید در آداب و رسوم مردم آذری نیز مشاهده نمایید و در ضمن زبان های متنوعی در آذربایجان در بین مردمانشان رواج دارد اما ” زبان ترکی آذربایجانی “ زبان رسمی این کشور محسوب می شود و نیز قبل از سفر به این کشور دیدنی، بهتر است کمی در خصوص فرهنگ مردم آذربایجان اطلاعاتی را کسب کرده تا رسم و رسوم و بعضی از رفتارهای خاص آن ها را بهتر لمس کرده و بتوانید ارتباط بهتری با آنها برقرار نمایید و ضمنا فرهنگ آذربایجان ترکیبی از تکامل و شکل گیری تاریخ، مذهب و سنت برای قرن های متمادی می باشد که آذربایجان امروزی را تشکیل داده است و در آخر برخی از این ویژگی ها ممکن است برای شما آشنا و برخی متناقض و تعجب برانگیز باشد اما جالبه بدونید که چیزی که این کشور را بسیار خاص و چشمگیر کرده برای مردم کشورمان فرهنگ و سنت نزدیک آنها به ماست که در ادامه این سایت توضیحات کلی از این سنت را در اختیارتان قرار می دهد، همراهمان باشید.
مهمان نوازی از ویژگی های اصلی و مهم در فرهنگ غنی مردم آذربایجان به حساب می آید.
آشنایی با فرهنگ و سنت های آذربایجان
قبل از این که راهی تور آذربایجان شوید، لازم است با فرهنگ و آداب و رسوم این کشور آشنایی داشته باشید. البته انجام این کار در هر سفری ضروری است. لیدر تور راهنمایی های لازم را در اختیارتان می گذارد اما باز هم بهتر است قبل از سفر، کمی ماطلع داشته باشید. باید بگوییم که فرهنگ مردم این کشور بسیار شباهت به ما دارد و یکی از بخش های قابل توجه و بامزه فرهنگ آذربایجان، مراسم نوشیدن چای است که به عبارتی چای در فرهنگ این کشور بسیار با اهمیت و به نوعی مقدس بوده و اینکه چای که در استکان می ریزند و به همراه قند سرو می کنند و همچنین قبل از نوشیدن قند را در چای زده و سپس می نوشند چیزی که در فرهنگ ما ایرانیان هم رواج دارد و مهم است بدانید که علت انجام این کار برمیگردد به زمان قرون وسطی که حاکمان آن دوران از مسموم شدن می ترسیدند و ظاهرا اگر چای سمی بود با زدن قند در داخل آن سم آن از بین رفته و این کار برای امنیت جانشان انجام می شده است و در ادامه شما میهمان نوازی مردم این کشور را از به خوبی از نزدیک لمس و تجربه خواهید کرد و اینکه مردم محلی شان به استقبال میهمانان می روند و برای میهمان خود ارزش بسیار زیادی قائل می باشند و نیز از آنها با چای و سایر تنقلات خوشمزه میزبانی می کنند و نیز جوانان آن ها هم سعی می کنند با میهمانان انگلیسی صحبت کنند و در مورد کشورشان شرح مختصری بدهند تا بیشتر با سرزمین شان آشنا شوند.
در کل مهمان نوازی از ویژگی های اصلی و مهم در فرهنگ غنی مردم آذربایجان به حساب می آید و در کل باید بگیم که زندگی کردن به شیوه سنتی بخشی از آداب و رسوم مردم آذربایجان می باشد و اگر به بیرون از شهر باکو بروید و شهرهای توریستی آذربایجان را برگزینید خواهید دید که مردم محلی به شکل کاملا سنتی زندگی می کنند و از راه کشاورزی زندگی خود را می گذرانند و در خانه های کوچک و کاملا معمولی زندگی می کنند و بسیار راضی هستند و همچنین این مردم محلی که در اطراف کوه های قفقاز سکونت دارند هم زندگی سنتی دارند و قدمت سبک زندگی آنها به هزار سال پیش می رسد و شما در باکو این امکان را دارید که از روستاهای اطراف شهر دیدن کرده و سنت مردم این منطقه را از نزدیک لمس و تجربیات بامزه ای را کسب کنید و در نهایت موضوعی که حائز اهمیت است این بوده که جایگاه آتش در آذربایجان بسیار ویژه و با اهمیت است ؛ چرا که ” آتش ” سمبل کشور جمهوری آذربایجان بوده و از برج های شعله ور باکو گرفته تا آتشکده زرتشتی، کوه سوزان یانارداگ Yanardag تا آب های سوزان یانار بولاگ Yanar Bulag از مراکز تویستی و دیدنی باکو، نشان از مهم بودن و نمادین بودن آتش در این سرزمین می باشد و اینکه از نظر علمی مقادیر زیادی از گازهای زیر زمینی علت شعله ور بودن این آتش ها میباشند، ولی از نظر فرهنگی و عرفانی آتش جایگاه مقدسی در بین مردم این کشور داراست.
فرهنگ و مذهب متنوع مردم آذربایجان
این کشور نه تنها به ” سرزمین آتش “ شهرت دارد، بلکه 75 درصد این کشور دارای تنوع آب و هوایی بی نظیر و جذابی است و این تنوع به نوعی شامل فرهنگ این کشور بشمار می رود و در ادامه در خصوص مذهب مردمان این کشور باید بگوییم که از زرتشتیان گرفته تا تاثیرات دین اسلام، مسیحیت و ارتدوکس و یهودیان قفقازی و … همگی در این کشور وجود دارند و نیز هر منطقه در آذربایجان نیز دارای سنت های منحصر به فرد و جذاب خودشان مثل : غذا و سبک بافندگی در قالی و فرش می باشند که علاوه بر موارد ذکر شده از ایران، ترکیه، روسیه و غرب روسیه نیز تاثیر گرفته اند و این را در تنوع فرهنگی و مذهبی این کشور مشاهده می کنید و شما علاقه مندان در آذربایجان می توانید با این تنوع فرهنگی آشنا شوید.
رقص های ملی و سنتی آذربایجان
قطعا در هر کشوری رقص های ملی و سنتی، اطلاعات بسیاری درباره فرهنگ آن جامعه را در اختیار ما خواهند گذاشت و در این بین رقص ملی آذری نیز از این گروه مستثنا نبوده و در اصل می توان گفت که آینه ای از تاریخ، احساسات و فرهنگ آذربایجان را به شما نشان می دهند و شما مسافران عزیز اگر در بیشتر رقص های عموم مردم آذری کمی دقت کنید، یک مرد و زن را خواهید دید که در کنار هم و با یک سرعت و حرکات یکسانی در حرکتند که همین موضوع برابری و مساوات بین زن و مرد را بیانگر بوده و نیز یکی از رقص های قدیمی، مهم و رایج آذری، رقص ” یالی ( Yalli ) “ می باشد که در آن مردان و زنان در تمام رده سنی، دایره ای را تشکیل داده و شروع به رقص می کنند که پیام اتحاد و برابری تمام مردم را به نمایش عموم بگذارند و به طور کلی هنر رقصیدن در خون مردم آذربایجان گنجانده شده و نیازی نیست به کلاس بروند تا آن را بخواهند یاد بگیرند و شما گردشگران در صورت علاقه شخصی تان می توانید در کلاس های 1 – 2 ساعته شرکت کنند و هم راجع به فرهنگ آذربایجان اطلاعات بیشتری کسب کنید و هم با لباس های ملی و محلی شان عکس های یادگاری بیندازید و خاطره ای به یادماندنی برای خود ثبت نمایید.
نقش خانواده در آذربایجان
نقش خانواده در این کشور بسیار ارزشمند است و به عنوان ساختار اصلی اجتماعی در آذربایجان محسوب می شوند و این موضوع ریشه در پیشینه آذری ها داشته ، چرا که ساکنان روستایی در ابتدا با هم یک زمین داشتند و نیز برای تشکیل یک جامعه کوچک با هم تعامل و همکاری عمیقی داشتند و همین موضوع باعث شده اتحاد در بین خانواده دیده شود و درسته امروزه خانواده ها خیلی کوچک تر از سابق هستند اما کاملا به هم متحد هستند و نیز یک خانواده به طور معمول شامل کودکان و پدربزرگ و مادربزرگ می شوند و نیز موضوع بعدی این است که خانواده ها هم چنان با یکدیگر کار می کنند و انتظار دارند به لحاظ مالی و عاطفی مورد حمایت همدیگر باشند و موضوع بعدی این است که تفاوت های جنسیتی نیز تا حدی به شکل سنتی خودش بوده و برای مرد نقش نان آوری و برای زنان خانه داری تعریف شده است و با اینکه بعضی از زنان در بیرون از خانه هم کار میکنند، اما غالبا شغل معلمی یا پرستاری راانتخاب می کنند و به تنهایی به رستوران یا قهوه خانه (به غیر از باکو) نمیروند و به نوعی چندان مورد پسند جامعه نیست و در مقابل از زنان متاهل هم انتظار دارند که در خانه مانده و مراقب خانه و فرزندان شان باشند و همچنین خانم های مجرد نیز تا زمان ازدواج، اکثرا با پدر و مادر خود زندگی می کنند و این رسم و سنت آنها محسوب می شود.
فرهنگ غذایی در آذربایجان
کشور جمهوری آذربایجان مشترکات فرهنگی متنوع و زیادی با ایران به خصوص استان های شمال غرب ما دارد، چون روزگاری بخشی از خاک کشورمان بوده و این شباهت ها کاملا طبیعی است و به همین دلیل مسافرانی که به این شهر سفر می کنند، در مورد غذا تقریبا مشکل خاصی ندارند، چون غذاهایشان بسیار شبیه غذاهای ایران می باشد و به طور عمده آشنایی با فرهنگ غذایی ملت های متنوع جهانی همان موضوعی است که بسیاری از مردم برای درک آنها سفر کرده و در بیشتر آنها به جای گشت و گذار بین جاذبه های تفریحی و گردشگری مقصد خود، به دنبال تست مزه ها و طعم های جدید و منحصر به فرد غذاهای محلی و پرطرفدار آن شهر و کشور هستند و این موضوع باعث هیجان و لذتشان می شود ؛ به جرات می توان گفت که جستجوی مزه های جدید یا خوردن غذاهای مختلف چند صباحی است که به یکی از اهداف مهم توریستی و گردشگری تبدیل شده و این روزها یکی از کشورهای خوشمزه برای گردشگران ایرانی که اتفاقا فاصله چندان زیادی نیز با مرزهای کشورمان ندارد، کشور جمهوری آذربایجان می باشد که علاوه بر طبیعت بکر و مردم کاملا دوست داشتنی و میهمان نواز و مهربانشان، دارای غذاها و خوراکی های بسیار لذیذ و خوشمزه ای است که بی تردید می توان گفت در کل سرزمین قفقاز، مثل آن ها را نمی توان پیدا کنید! اگر چه در طی قرن های گذشته، آشپزی آذربایجانی تحت تاثیر غذاهای فرهنگ های گوناگون بوده ولی با این وجود هم چنان در نوع خود خاص و بی نظیر است.
شعر و موسیقی در آذربایجان
از دیگر مظاهر فرهنگی آذربایجان که در کل دنیا زبانزد می باشد، میتوان به ادبیات بسیار غنی این کشور اشاره نمود که بزرگانی اعم از : ملا محمد فضولی، عمادالدین نسیمی، نظامی گنجوی، خاقانی شروانی، علی آقا واحد، صمد وورغون، خورشید بانو ناتوان و … بعنوان بهترین های این حرفه می درخشند و ضمنا فرهنگ موسیقی در کشور آذربایجان سابقه ای دیرینه و قدیمی دارد و اینکه ” موسیقی عاشقی ” و ” موسیقی مقامی “ به نوعی از قدیم ترین نوع موسیقی آذربایجانی به حساب آمده و یونسکو در سال 2008 میلادی موسیقی مقام آذربایجانی را در فهرست آثار میراث معنوی بشری ثبت نمود و همچنین از مشاهیر موسیقی مقامی استاد ” عالیم قاسموف ” است که در سال 1999 میلادی جایزه IMC یونسکو که به جایزه نوبل موسیقی هم مشهور است را از آن خود کرد.
سوالات متداول فرهنگ و آداب و رسوم مردم آذربایجان
1- دین و زبان مردم آذربایجان چیست؟
مردم این کشور به زبان ترکی آذربایجانی صحبت می کنند و ادیان مختلفی دارند. اقوام مسلمان، زرتشتی، مسیحی ارتدوکس، یهودی قفقازی و … در آذربایجان زندگی می کنند و هر یک آیین های خاص خود را اجرا می کنند.
2- چرا به آذربایجان سرزمین آتش گفته می شود؟
معنای لغوی کلمه آذربایجان سرزمین آتش است. در بعضی مناطق این کشور آتش به دلایل زمین شناسی، آتش از دل خاک بیرون می آید و البته وجود آتشکده های کهن، نشان از اهمیت آتش در این سرزمین دارد.
3- مهمترین ویژگی های فرهنگی آذربایجان چیست؟
مهمان نوازی، ویژگی بارز این مردم است. آن ها برای هنر، به ویژه رقص و موسیقی، اهمیت بسیاری قائل هستند. درصد بالایی از مردم به سبک روستایی با کشاورزی امورات خود را می گذرانند و این صفا و سادگی را می توان در اخلاق شان مشاهده کرد.
