چه دوغی سالم و چه دوغی سرطان زاست؟

علت سرطان زا بودن دوغ آفتاب دیده

بسیاری از سوپرمارکت ها و فروشگاههای مواد غذایی ، دوغ را در دمای محیط و خارج از یخچال نگهداری می کنند ،به خصوص اگر دوغ در کیسه های پلاستیکی بسته بندی شده باشد ، آنها را در یخچال نگهداری نمی کنند که این مسئله امروزه به مشکلی خطرناک تبدیل شده است . کمبود جا در مغازه ها مهمترین دلیل فروشنده ها برای نگهداری دوغ ، در خارج از یخچال است.

بر اساس استاندارد ملی کشور به غیر از فرآورده های استریل و پودرها ، همه محصولات لبنی را باید در یخچال نگهداری کرد .این استاندارد بر روی همه محصولات لبنی مانند دوغ ها درج شده است. برای نگهداری دوغ در یخچال ، باید دما را بین 4 تا 8 درجه سانتی گراد تنظیم کرد.

چگونگی نگهداری دوغ سالم و ناسالم

نگهداری محصولات لبنی تخمیری در خارج از یخچال

محصولات لبنی به دو گروه تخمیری ( ماست و دوغ ) و غیر تخمیری ( شیر ) تقسیم می شود . در محصولات غیر تخمیری با افزایش دما امکان فساد و ترش شدن وجود دارد که مصرف آن در کوتاه مدت نیز برای مصرف کننده عوارض دارد . محصولات تخمیری توسط میکروب ها تخمیر می شوند و با پایین آمدن PH آنها ، میزان اسیدیته آنها بالاتر می رود.

به همین دلیل دچار فساد میکروبی و بیماری زایی نمی شوند و افراد با مصرف این محصولات تخمیری که خارج از یخچال نگهداری می شود به مسمومیت و بیماری مبتلا نمی شوند.اما در هر صورت تغییراتی در ترکیب مواد این محصولات رخ می دهد.

چنانچه در این بخش از سلامت تغذیه در پلاس وی اشاره کرده ایم به طور مثال امکان فعالیت مخمرها و کپک ها در ماست و دوغ نگهداری شده در خارج از یخچال و آزاد شدن سموم احتمالی در آنها وجود دارد.

همچنین انواع واکنش ها و تبدیل ترکیب های مغذی به ترکیب های مضر رخ می دهد . این تغییرات در کوتاه مدت برای مصرف کنندگان ایجاد مشکل نمی کند اما در دراز مدت سلامت آنها را به خطر خواهد انداخت و آنها را مستعد بیماری هایی مانند سرطان می کند.

بدترین روش نگهداری دوغ

بدترین روش برای نگهداری قبل از فروش دوغ ، قرار دادن آنها در خارج از مغازه و یا در معرض نور خورشید است . نور خورشید در تماس با بطری ها و یا کیسه های پلاستیکی ، موجب اکسید شدن چربی موجود در محصول و یا ایجاد ترکیب های سرطان زا و سمی می شود . علاوه بر آن طعم بدی در دوغ ایجاد می کند . به همین دلیل از خریدن دوغ هایی که خارج از یخچال و در معرض نور خورشید قرار دارند باید اجتناب نمائید.

دوغ معمولی بهتر است یا دوغ گرما دیده؟

معمولا مصرف دوغ های معمولی بیشتر است زیرا دوغ هایی که عبارت «گرما دیده» بر روی آنها درج شده است طعم خوش و تازگی خود را از دست می دهند.

برخی از تولیدکنندگان محصولات لبنی برای برای کاهش میزان آلودگی میکروبی دوغ ، از گرمای بیشتری استفاده می کنند در حالی که گرم کردن بیش از اندازه ، منجر به از دست دادن طعم واقعی آن می شود ، در برخی موارد این دوغ ها ، طعم کشک می دهند.

خرید کدام نوع دوغ بهتر است ؟

محصولات لبنی مانند دوغ، از نظر مواد تشکیل دهنده و نحوه فروش، مورد بررسی و نظارت قرار می گیرند . صنف سوپرمارکت ها و اداره بهداشت محیط وزارت بهداشت وظیفه نظارت و بررسی بر فروش محصولات لبنی را بر عهده دارند .نظارت بر مواد تشکیل دهنده و سلامتی چنین محصولاتی هم بر عهده سازمان غذا و دارو است.

اداره بهداشت محیط وظیفه بازدید دوره ای از سوپرمارکت ها و مغازه ها را دارند تا از نوع نگهداری سالم مواد غذایی اطمینان یابد . اما در تمامی مشاغل امکان تخلف وجود دارد و بازدید روزانه از تمام مغازه ها امکان پذیر نیست.

سازمان غذا و دارو وظیفه نظارت بر روی محصولات از کارخانه تا مغازه را دارد ، به عبارتی علاوه بر بازرسی کارخانه های تولید کننده ، با خریداری محصولات خوراکی از مغازه ها و بررسی آنها در آزمایشگاهها ، در صورت وجود مشکلات احتمالی ،به کارخانه و تولید کننده ها اطلاع داده می شود . همچنین اضافه کردن هر نوع مواد نگهدارنده در فراِند تهیه دوغ ، غیر مجاز است و به نوعی تخلف به شمار می رود.

نگهداری محصولات لبنی مانند دوغ در خارج از یخچال و در معرض نور خورشید منجر به آزاد شدن پلیمر می شود . به همین دلیل استفاده مداوم از این محصولات ، احتمال ابتلا به بیماری هایی مانند سرطان افزایش پیدا می کند .به همین علت بهتر است دوغ و ماستی را که در یخچال و در فروشگاههای معتبر نگهداری می شود را خریداری و مصرف کنید.

تشخیص کاهش کیفیت و سلامت دوغ و ماست از روی ظاهر آنها

امکان تشخیص افت کیفیت و سلامت دوغ و ماست از روی ظاهر کم است اما اگر این محصولات به مدت زیادی خارج از یخچال نگهداری شوند طعم آنها ترش شده و گاه تلخ می شود.

در برخی موارد به دلیل فعالیت مخمر و کپک ها ، طعم و اسانس این محصولات تغییر پیدا می کند به طوری که مصرف کننده به سادگی می تواند متوجه تغییر و کهنگی طعم آنها شود . هر تغییری که موجب کاهش رغبت مصرف کننده به استفاده از محصولات لبنی شود ، فساد نام دارد.

احتمال آلودگی میکروبی دوغ های سنتی

اگر دوغ محلی از ماست کارخانه یا ماست محلی تولید شود ، خطر انتقال میکروب های شیر خام یا بیماری تب مالت را ندارد، اما اگربرای تهیه دوغ از آب آلوده و یا سبزیجات خشک غیر بهداشتی ماند کاکوتی ، نعناع و ... استفاده شود ممکن است بار میکروبی آن افزایش یافته و عفونت روده ای در فرد مصرف کننده را ایجاد کند.

علت گازدار شدن دوغی که در دمای محیط نگهداری می شود

برخی میکروارگانیسم ها مخصوصا مخمرها با ماندن در دمای محیط ، گاز تولید می نمایند و چون دوغ از فرآورده های تخمیری و دارای مخمر است در صورت نگهداری در خارج از یخچال به تدریج تولید گاز ی کند . اما این گاز برای سلامت انسان ضرر ندارد . البته باید توجه داشت که گازدار شدن دوغ های بدون گاز ، به معنای مزیت و کیفیت آنها نمی باشد.

در خرید دوغ از مغازه های محلی به چه نکاتی باید توجه داشت ؟

هنگام خرید دوغ هایی که در خارج از یخچال نگهداری می شوند ، محصولی را انتخاب کنید که تاریخ تولید آن تازه است و مدت زیادی به تاریخ انقضاء آن باقی مانده است . پس از خرید ، محصول را در یخچال نگهداری کنید . از خرید دوغ هایی که خارج از مغازه و در مجاورت نور خورشید قرار دارند خودداری کنید.

چرا برخی دوغ ها، بویی شبیه به بوی دوغ های محلی می دهند؟

بوی فرآوردهایی مانند شیر و دوغ به فساد آنها و یا مواد اولیه مانند شیر بستگی دارد . شیر برخی از دامداری ها بوی خاصی دارد که به فرآورده هایی مانند ماست و دوغ منتقل می شود.

از سویی دیگر روش نامناسب نگهداری از دوغ ، موجب رشد بیش از اندازه مخمرها و کپک در داخل آن می شود و همچنین اکسید شدن چربی این محصولات منجر به بروز طعمی ناخوشایند مانند بوی کپک و خاک در آنها می شود.