گیاه فیسالیس، آموزش کاشت و پرورش

کاشت تا برداشت گیاه فیسالیس

فیسالیس از گیاهان بومی مناطق معتدل گرم و نیمه گرمسیری در جهان می باشد. فیسالیس گیاهی علفی است که تقریبا شبیه گوجه فرنگی می باشد. فیسالیس میوه ای نارنجی رنگ است که در اندازه و شکل و ساختار مشابه یک گوجه فرنگی کوچک است.

میوه فیسالیس در کیسه های کاغذی شکل پوشیده می شود که این کیسه میوه را از آفات حفظ می کند. میوه فیسالیس در بافت، شبیه گوجه فرنگی است و عطر و طعم آن مخلوطی از آناناس و میوه های ترش مثل توت فرنگی می باشد. فیسالیس را می توان به صورت خام استفاده کرد و همچنین می توان آن را در دسر و مربا و ژله هم به کار برد. فیسالیس را می توان مانند انجیر، زردآلو و انگور خشک کرد.

بوته فیسالیس

در ایران

این گونه از عروسک پشت پرده در جنگل های شمال و ارسباران می روید.

ویژگیهای مورفولوژیک

برگ:برگهای فیسالیس به صورت متناوب و قلبی تا بیضوی شکل و کرکدار است و حاشیه برگ ها به صورت ساده می باشد. طول دمبرگ بین 4 -5 سانتی متر و پهنک برگ به ابعاد 6 در 5/3 سانتی متر است.

گل: گل های عروسک پشت پرده، در زاویه بین برگ ها و شاخه اصلی تولید می شوند و به رنگ های سفید، آبی، زرد و ارغوانی دیده می شوند گل آذین منفرد و هرمافرودیت، دارای گلهای متقارن با تخمدان تحتانی می باشد که از 5 کاسبرگ پیوسته و 5 گلبرگ به رنگ زرد کمرنگ با لکه های سیاه و کرکدار، 5 پرچم و یک مادگی تشکیل گردیده است.

تخمدان گلهای فیسالیس، دوبرچهای پیوسته بوده و تخمک های زیادی در هر برچه به رنگ سبز روشن و بدون کرک در آن دیده می شود. لازم به ذکر است که فیسالیس تقریبا در سرتاسر سال گلدهی و باردهی دارد.

ریشه: ریشه گیاه عروسک پشت پرده، افشان و سطحی می باشد. البته در برخی از گونهها اندامی شبیه ریزوم نیز دیده می شود.

ساقه: ساقه فیسالیس، راست، چهار گوش و تو خالی و بدون دمبرگ می باشد.

میوه:میوه عروسک پشت پرده از نوع سته بوده و در پوششی از کاسبرگ محصور شده است. این میوه دارای رنگ های زرد طلایی، نارنجی روشن و قرمز است و مقدار زیادی دانه به رنگ قهوهای مایل به زرد دارد. لازم به ذکر است طول میوه تقریبا 3 سانتیمتر و قطر آن، به 5/2 سانتی متر می رسد.

از شاخص های رسیدگی میوه فیسالیس می توان به تغییر رنگ زمینه از سبز به نارنجی یا زرد طلایی اشاره کرد. چنانچه با فشارسنج، رسیدگی میوه کنترل گردد، بایستی تحمل نیروی معادل 5/4 نیوتن را داشته باشد. تجمع مواد جامد محلول و تغییر نوع مواد پکتینی از دیگر شاخص های رسیدگی عروسک پشت پرده می باشد. بطوری که قند کل میوه در زمان برداشت بالای 6 % و مواد جامد محلول 16 – 8 % و اسیدیته میوه نیز 92 -73 % و pH آن بین 4/3 – 7/4 باشد.

محتویات میوه فیسالیس در 100 گرم میوه عبارتست از:85 گرم آب، 85 کیلوکالری انرژی، 7/0 گرم چربی، 1 میلی گرم آهن، 9/1 گرم پروتئین، 2%چربی، 3 میلی گرم بتاکاروتن، 8 گرم مواد قندی، 9 میلی گرم کلسیم، 40 میلی گرم فسفر، 8/2 میلی گرم نیاسین، 11/0 گرم تیامین، 11 میلی گرم ویتامین ث، 4/ 0میلی گرم ریبوفلاوین و 720 واحد ویتامین آ می باشد.

 

 فیسالیس چیست؟

 

روش کاشت فیسالیس

 

قبل از کاشت حتما زمین را قارچ کش بزنید.کاشت ازطریق بذر امکان پذیراست.بهترین روش کاشت از طریق نهال می باشد.

زمان کاشت از اواسط اسفندماه تا اواخر فروردین ماه است.بذررا در سینی نشا بکارید و بعد از 35تا40 روزبه زمین اصلی انتقال دهید.فیسالیس را می توان در تمامی فصول سال در گلخانه کشت نمود.بعد از کاشت جوانه زنی به سرعت انجام میگیرد.

بهترین نوع خاک برای فیسالیس خاک سبک بدون کود مناسب است.ترکیب های:پیت ماس + کوکوپیت وخاک ساحلی مناسب است.

سینی نشاء تا جوانه زنی مرطوب باشد وهرروز آبیاری گردد،بعد از جوانه زنی هر موقع خاک خشک شد آب داده شود.بعد از15تا20 روز بذرها جوانه میزند.نهال ها به اندازه 10تا 20سانت رشد کردند آن را جهت کشت انتقال دهید.

گیاه فیسالیس در خاک های شنی که غنی هستند به خوبی رشد می کند. اگر خاک خیلی غنی باشد باعث تشویق تولید زیاد برگ و کاهش باردهی و محصول می شود.دادن کود متوسط، باعث رشد رویشی بیش از حد و کاهش گل دهی می شود.هرچه مقدار کود دهی کمتر باشد میزان محصول بیشتر است.جوانه سبز شده را از وزش باد دور نگه دارید.مکان آفتابی و پر نور مناسب رشد است.

خاک

خاک سبک بدون کود مناسب است. ترکیب:پیت ماس + کوکوپیت و خاک باغچه مناسب است.

فیسالیس در خاک های شنی که تقریبا غنی هستند به خوبی رشد می کند. اگر خاک خیلی غنی باشد باعث تشویق تولید برگ و کاهش باردهی می شود. حتی دادن کود متوسط، باعث رشد رویشی بیش از حد و کاهش گل دهی می شود. بازده بالا با کود کم و یا بدون کود به دست آمده است

نور و دما

گیاه معمولا به طور طبیعی پر پشت است، اما می توان نوک شاخه های در حال رشد که کمتر از 30 سانتی متر هستند را هرس کرد، این کار باعث تشویق به رشد می شود. در مناطقی که سرما یک مشکل است، برای بوته باید محافظ فراهم شود. برای جلوگیری از تاثیر سرما می توان روی بوته پوشش های پلاستیکی قرار داد. همچنین می توان گلدان را به یک جای امن منتقل کرد.

جوانه سبز شده را از وزش باد دور نگه دارید.

مکان آفتابی و پر نور مناسب رشد است.

آبیاری

فیسالیس به آبیاری مداوم نیاز دارد تا بتواند محصول خوبی بدهد. اگر خاک مشکل زهکشی دارد گیاه باید در شیب ملایم کاشته شود. زمانی که میوه ها به بلوغ رسیدند آبیاری را باید قطع کرد. گیاه فیسالیس در طول خشکسالی خفته می شود. در صورت لزوم می توان برای گیاه داربست درست کرد.

فیسالیس به هرس خیلی کمی نیاز دارد مگر این که گیاه روی داربست باشد. برای هرس شاخه های رو به رشد را باید کمی کوتاه کرد.

آفات و بیماریها

فیسالیس به طور اختصاصی فاقد بیماری یا آفت می باشد اما مهمترین آفات آن همان آفات و بی ماریهای مشترک گوجه و فلفل مانند شته، مگس سفید مینوز و کنه تارعنکبوتی می باشد.

مهمترین بیماری های میوه مذکور نیز نماتد آفریقای جنوبی است که خسارت فراوانی را وارد نموده و همچنین بیماری و آفات دیگری چون عنکبوت قرمز، خرگوش صحرایی، سوسک کک Chrysomelidae ، بیماری کپک پودری و نقطه برگ باکتریایی Xanthomonas گزارش گریده است.

 

خواص گیاه فیسالیس

برداشت

میوه را زمانی می توان برداشت کرد که روی زمین بیفتد. میوه بالغ را می توان چند ماه نگه داری کرد. فیسالیس را فقط به صورت رسیده بخورید، توجه داشته باشید که پوشش این میوه سمی است.

زمان میوه دهی گیاه فیسالیس

گیاه فیسالیس بسته به اینکه در محیط گلخانه ای کاشته شده و یا در فضای باز پرورش داده می شود، زمان شکوفه دهی و میوه دهی آن متفاوت است، اما در کل می توان گفت که زمان میوه دهی این گیاه ماه های خرداد، مرداد و مهر می باشد.

خواص داروئی

دافع اسید اوریک، نقرس، روماتیسم، ناراحتیهای کلیه و میزراه ها (مجاری ادرار) و دارای ویتامین ث.

خواص میوه فیسالیس

میوه فیسالیس (Physalis) دارای بافتی همچون گوجه فرنگی و ترکیبی از طعم میوه های توت فرنگی، گیلاس، کیوی و آناناس است. این میوه از رده گیاهان تک لپه ای و از رسته بادنجان سانان است که به دلیل قرار گرفتن در لفاف کاغذی شکل فاقد هرگونه آلودگی و عوامل بیماری زا است و بدون نگهداری در یخچال بیش از 10 روز ماندگاری دارد و در صورت نگهداری در یخچال حدود 2 ماه مدت زمان ماندگاری این میوه نیز افزایش می یابد.

* فیسالیس منبع غنی و طبیعی از آنتی اکسیدان ها بوده و ویتامین های A، E، C، P و F را در خود دارد. این میوه بدن انسان را در مقابل خنثی سازی رادیکال های آزاد که موجب بروز بیماری هایی چون سرطان، سکته قلبی، پروستات، آسم و آلرژی می شود، حفاظت می کند.

* علاوه بر خواص دارویی فراوان این میوه، از برگ و ساقه های آن نیز به صورت دم نوش استفاده می کنند. دم کرده آن برای درمان آسم موثر است، این میوه برای بیماری های پوستی خاصیت ضدالتهابی و ضدعفونی کننده دارد. برگ های آن برای درمان مالاریا، هپاتیت، روماتیسم و ناراحتی کبدی مورد استفاده قرار می گیرد.

* از جمله خواص این میوه تقویت کننده سیستم دفاعی بدن است، خاصیت ضد سرطانی، ضد باکتری و ضد ویروسی دارد.

* از دیگر مزایای این میوه تأثیر بسزایی است که در شادابی و طراوت پوست و تقویت قوای جنسی دارد.

* ویتامین P موجود در آن به بدن در جذب ویتامین C کمک می کند و سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند.

* ویتامین های B کمپلکس در این میوه مانند تیامین برای سوخت و ساز سالم بدن، پوست، چشم و مغز لازم است. پکتین نوعی فیبر موجود در این میوه است که کاهش دهنده کلسترول است.

* فیسالیس غنی از مواد معدنی مانند آهن، پتاسیم، فسفر و منیزیم است.

* از میوه فیسالیس در تهیه کرم های آرایشی نیز استفاده می شود همچنین مصرف این میوه تأثیر بسزایی در شادابی و طراوت پوست دارد