یائسگی زودرس پوکی استخوان می آورد؟

پوکی استخوان در یائسگی زودرس

مشکل اصلی در یائسگی از دست رفتن مواد معدنی استخوان عمدتا" کلسیم ، به علت کاهش ترشح استروژن تخمدانها است که موجب افزایش خطر استئوپروز وشکستگی استخوان می شود. توده استخوان در سن 25 سالگی بیشترین میزان خود را دارد و استخوان هاازاستحکام کافی برخوردارند. از سن 40 سالگیبه بعد توده استخوانی به مرور کاهش می یابد و در دوران یائسگی، طی 5 تا 10 سال یک سوم توده استخوانی از دست می رود. استخوان هایی که توده استخوانی کمتری دارند، بیشتر در معرض شکستگی قرار دارند.شکستگی های خودبخودی استخوان ها ، درد درناحیه کمر ،لگنوپاها از علائم پوکی استخوان است .

حال یک درصد از زنان، پیش از سن چهل سالگی یائسه می شوند که به آن یائسگی زودرس می گویند. اگر این مشکل درمان نشود، پایین بودن میزان هورمون استروژن در چنین سنینی می تواند موجب پوکی استخوان زودرس نیز شود و یا استخوان ها را سست و ضعیف نماید. سوالی که مطرح می شود این است که بهترین درمان چیست و باید چه مدت ادامه یابد؟

 سئوال بالا، موضوع مطالعه ای است که نتایج آن در نشریه Menopause منتشر شده است. میانگین سن زنان مورد تحقیق در این مطالعه 34.7 سال بوده است. در این تحقیق معلوم شد یائسگی زودرس چگونه می تواند در برخی زنان رخ دهد.

برای مدت هشت سال، تراکم استخوانی این زنان هر دو سال یکبار بررسی شد. هیچ یک از آنها جراحی برداشتن تخمدان نداشتند، بنابراین همه آنها با ترکیبی از استروژن و پروژسترون مورد درمان قرار گرفتند و حدودا 2.9 سال بعد از ورود به دوره یائسگی شان، هورمون درمانی را شروع کردند. بعد از چهار سال هورمون درمانی، 60 درصد از زنان کاهش تراکم استخوانی در ستون فقرات و 23.6 درصدشان هم کاهش تراکم استخوانی در استخوان لگن داشتند. بعد از 8 سال هورمون درمانی، 50 درصد، کاهش تراکم استخوانی در ستون فقرات و 16.7 درصد هم کاهش تراکم استخوان در استخوان لگن داشتند.

در این مطالعه، 2.9 سال بعد از تشخیص یائسگی زودرس، درمان با استروژن و پروژسترون شروع شد و 46 درصد از آنها در همان زمان بخشی از تراکم استخوان شان را از دست داده و یا مبتلا به پوکی استخوان بودند. 

پس این تحقیق چه پیامی دارد؟

در اینجا 7 نکته را می گوییم که اگر یائسگی زودرس برای شما رخ داد باید آنها را مورد بررسی قرار دهید تا بهتر از خودتان مراقبت نمایید.

1- در برخی از زنان، یائسگی می تواند خیلی زود رخ دهد. این زنان انتظار ندارند که در چنین سنینی با آن روبرو شوند، بنابراین برای آزمایش در این زمینه اقدامی نمی کنند.

2- این که 2.9 سال صبر کنید تا این مشکل در شما تشخیص داده شود، احتمال اینکه در همان زمان کاهش تراکم استخوانی داشته باشید، 50 درصد است و تازه باید درمان را شروع کنید.

3- درمان با هورمون ها به تنهایی ممکن است برای دست کم نیمی از زنان مبتلا به یائسگی زودرس کافی نباشد تا از کاهش تراکم استخوان شان پیشگیری کند.

4- یعنی علاوه بر استروژن و پروژسترون، به سایر شیوه های درمانی نیاز است تا از کاهش تراکم استخوان جلوگیری شود.

5- داروهای زیادی در بازار وجود دارند که همراه با هورمون ها می توانند مورد استفاده قرار بگیرند تا از کاهش تراکم استخوانی پیشگیری گردد، مانند فوزاماکس.

6- داروی دیگری که گاهی همراه با استرژن و پروژسترون، برای زنان مبتلا به یائسگی زودرس تجویز می شود تا از کاهش تراکم استخوانی شان جلوگیری شود، تستوسترون می باشد.

7- شواهدی وجود ندارد که نشان دهد استروژن درمانی در زنانی که دچار یائسگی زودرس شده اند، خطر سرطان سینه را افزایش می دهد، یعنی تفاوتی با زنانی که عادت ماهیانه شان طبیعی است، ندارند.

راههای پیشگیری از پوکی استخوان 

* روزانه 3تا 4 سهم از گروه شیرومواد لبنی که تامین کننده بخش عمده کلسیم موردنیازروزانه است مصرف کنید. هرسهم از این گروه برابر با یک لیوان شیر یا ماست ویا 45تا60گرم پنیر کم نمک ویا سه چهارم لیوان کشک با غلطت متوسط است.

* از سایر منابع عذایی کلسیم مثل حبوبات ،مغزها مثل بادام ،کنجد ، سبزی های برگی مانند انواع کلم دربرنامه غذایی خود بگنجانید . ماهی کیلکا وساردین هماگربطور کامل وبااستخوان خورده شوند از منابع خوب کلسیم هستند.

* مصرف مواد عذایی حاوی منیزیم که در استحکام استخوانها نقش مهمی دارند مانند بادام زمینی فندق ،گردو ،نخود ، عدس ،گوشت بدون چربی ،سبزی های سبز وانواع ماهی رافراموش نکنید.

* از مصرف زیاد فسفر (موجود در غذاها ی فرایند شده حاوی مواد نگهدارنده مانند سوسیس و کالباس و نوشیدنی های کولادار ) پرهیزکنید. بخصوص نوشابه های گازدار بدلیل میزان فسفات بالا جذب کلسیم غذا را مختل کرده وزمینه رابرای پوکی استخوان فراهم می کند.

* برای جذب کلسیم باید ویتامین د (حدود 400 واحد بین المللی در روز) از نور مستقیم خورشید و منابع غذایی آن (زرده تخم مرغ، جگر، ماهی) بدست آورید. مدت زمان استفاده از نور خورشید حدود 10 دقیقه در روز و حداقل دو الی سه بار در هفته است و کافی است صورت و دست ها و بازوها در معرض نورمستقیم آفتاب قرار گیرد.

* نوشابه های طبیعی مانند آب میوه، دوغ و انواع شربت ها به جای نوشابه های کافئین دار (انواع کولاها و قهوه) مصرف شوند. زیرا نوشابه های گازدار و قهوه از جذب کلسیم در بدن جلوگیری می کنند. افراط درمصرف چای نیزموجب افزایش دفع ادراری کلسیم بدن شده وزمینه را برای پوکی استخوان فراهم می کند.

* بخاطر داشته باشید که استعمال سیگار می تواند با کاهش سطح هورمون استروژن ،منجر به یائسگی زودرس بشود .درنتیجه شانس ابتلا به پوکی استخوان افزایش می یابد.سیگاری ها در خطر ابتلای بیشتری به پوکی استخوان می باشند. همچنین سیگار کشیدن اثرات مفید درمان با استروژن بعد از یائسگی را کاهش می دهد

* ورزش و فعالیت های فیزیکی مانند پیاده وری تند (حداقل 30 دقیقه درروز ) را فراموش نکنید .