وقتی کودک یا یکی از اعضای خانوادهٔ شما مبتلا به آلرژی گندم، بیماری سلیاک یا حساسیت به گلوتن باشد، داشتن یک رژیم غذایی فاقد گلوتن می‌تواند تغییر بزرگی در سبک زندگی آنها به وجود آورد. خرید مواد غذایی مناسب، تغییر در مواد غذایی کمکی، مدیریت حذف گلوتن در خانه و رفتن کودک به خانهٔ دوستان و اطرافیان یا در مهمانی‌ها می‌تواند نگران‌کننده و سخت باشد. برای به دست آوردن هماهنگی و مدیریت بیشتر تغذیهٔ کودکتان در این مطلب می‌توانید با توصیه‌ها و راهکارهای مفیدی برای کودکان مبتلا به سلیاک آشنا شوید.
با پزشکان متخصص صحبت کنید
قبل از اعمال هر گونه تغییری در رژیم غذایی فرزندتان، با همکاری و نظارت پزشک خود و متخصص تغذیه، یک رژیم و برنامهٔ غذایی ایجاد کنید. امروزه رژیم‌های غذایی فاقد گلوتن زیادی وجود دارد، اما باید توجه داشت که فقط به این دلیل که غذایی فاقد گلوتن است، به این معنا نیست که گزینهٔ سالمی است.
مهم این است که اطمینان حاصل کنید فرزندتان مواد مغذی ضروری را از دست نمی‌دهد. متخصص تغذیه می‌تواند به شما در ایجاد یک برنامهٔ غذایی مغذی و مفید کمک کند که متناسب با بودجه و سبک زندگی شما باشد. او همچنین می‌تواند دستور پخت غذا و جایگزین‌هایی برای غذاهای مورد علاقهٔ کودکتان معرفی کند.
گلوتن را حذف کنید
کودکتان مبتلا به سلیاک باید از گندم، چاودار و جو، و همچنین مواد افزودنی که ممکن است حاوی گلوتن باشند دور بماند یعنی بیشتر انواع پاستا، پیتزا، کراکر، غلات، نان و محصولاتی که با استفاده از گندم، چاودار و جو تهیه میشوند. تمام محصولات تولیدشده در بیشتر کشورها برچسب «فاقد گلوتن» یا «بدون گلوتن» دارند، تا مشخص شود که این محصولات یا به طور طبیعی فاقد گلوتن باشند و یا سطح گلوتن آنها پایین‌تر از ۲۰ PPM؛ پی‌پی‌ام، یعنی تعداد ذرات در میلیون باشد.
سطح گلوتن زیر ۲۰ پی‌پی‌ام به اندازه‌ای کم است که توسط بیشتر بیماران سلیاک تحمل می‌شود و همچنین پایین‌ترین سطحی است که می‌توان با استفاده از ابزارهای علمی تشخیص داد. اگر مطمئن نیستید که چقدر گلوتن در یک محصول غذایی وجود دارد، اجازه ندهید کودکتان آن را بخورد. همچنین برخی از محصولات دارای برچسب «فاقد گلوتن» ممکن است شامل هشداری باشند که این محصول در کارخانه‌ای تولید شده است که فرآورده‌های گندم را پردازش می‌کند و این موضوع احتمال انتقال آلودگی را مطرح می‌کند ولی تا زمانی که سطح گلوتن محصول پایین‌تر از ۲۰ پی‌پی‌ام باشد، خوردن آن برای بیشتر بیماران مبتلا به سلیاک ایمن است.
برچسب روی مواد غذایی را بخوانید
لازم است که عادت کنید هنگام خرید، ترکیبات هر محصول را بررسی کنید و از فرآورده‌هایی که حاوی غلات حاوی گلوتن هستند پرهیز کنید، برای مثال از خرید موارد زیر برای کودک خودداری کنید:
- گندم و انواع مختلف آن مانند گندم آلمانی، گندم شهرکردی یا اسپلت، گندم خراسان یا کاموت، گندم الجزایری، آرد گراهام یا آرد گندم سبوس‌دار و آرد سمولینا
- سبوس گندم، نشاستهٔ گندم، جوانهٔ گندم، بلغور، پروتئین هیدرولیزشدهٔ گندم
- جو
- چاودار
- چاودم
- مالت؛ مگر در صورت استخراج شدن از ذرت
جو دوسر را با دقت ارزیابی کنید
جو دوسر به طور طبیعی فاقد گلوتن است، اما بسیاری از محصولات تهیه‌شده با جو دوسر در طول پردازش به گلوتن آلوده میشوند. بنابراین محصولاتی را که برچسب فاقد گلوتن دارند می‌توان امتحان کرد اما توجه داشته باشید که محققان متوجه شده‌اند که برخی از مبتلایان و کودکان مبتلا به سلیاک فرآورده‌های جو دو سر را نیز نمی‌توانند تحمل کنند.
در مورد غذاهای آماده سخت‌گیر باشید
گلوتن می‌تواند در محصولات و غذاهایی که انتظارش نمی‌رود مانند خورش‌ها و سوپ‌های آماده، سس سویا، گوشت‌های پردازش‌شده مانند هات‌داگ و برش‌های گوشت سرد، سس سالاد، داروها، ویتامین‌ها و حتی مرطوب‌کنندهٔ لب نیز موجود باشد که لازم است در صورت استفاده از این مواد، حتماً ترکیبات واقعی آن دسترسی داشته باشید یا خیلی آگاهانه‌تر، آنها را از زندگی‌تان حذف کنید.
مواد غذایی تازه را انتخاب کنید
در مقابل وسوسهٔ انباشتن آشپزخانهٔ خود از محصولات آمادهٔ کارخانه‌ها مقاومت کنید. نان، کلوچه‌ها و کراکرهای فاقد گلوتن معمولاً گران‌تر هستند و حاوی شکر افزودنی، سدیم یا چربی هستند تا طعم آنها را بهتر کنند. غذاهای کامل یعنی محصولات طبیعی و پردازش‌نشده مانند گوشت و طیور، ماهی، میوه، سبزیجات، بیشتر لبنیات و آجیل‌ها به طور طبیعی فاقد گلوتن و در نتیجه برای کودک شما گزینه‌های سالم‌تری هستند.
برای غذا خوردن در رستوران محتاط باشید
در صورت ابتلا به سلیاک، غذا خوردن در رستوران‌ها مشکل‌ساز است اما با برنامه‌ریزی مناسب، بچه‌هایی که نمی‌توانند گلوتن یا گندم بخورند باز هم می‌توانند از رفتن به رستوران یا غذا خوردن در کافه‌تریای مدرسه‌شان لذت ببرند. بری این کار لازم است قبل از رفتن به یک رستوران، فهرست غذایشان را به صورت آنلاین بررسی کنید یا از قبل تماس بگیرید تا ببینید که آیا غذاهای فاقد گلوتن را ارائه می‌دهند یا خیر.
غذای کودک را خودتان آماده کنید
برای پیشگیری از مشکلات احتمالی و حذف نگرانی‌ها و اضطرابتان بهتر است سعی کنید همیشه و برای اطمینان بیشتر ناهارمهدکودک یا مدرسهٔ کودک را خودتان را در خانه آماده کنید و از خرید مواد خوراکی مختلف بیرون از خانه توسط کودک جلوگیری کنید.
مراقبان و افراد دیگر را در جریان قرار دهید
مراقبان کودک، مدیر و معلم‌های مدرسه یا مربی و کارکنان مهدکودک فرزندتان را در جریان این مشکل کودک قرار دهید، چون برای مبتلایان به سلیاک و کودکان دارای رژیم غذایی فاقد گلوتن یا بچه‌هایی که در معرض خطر واکنش آلرژیک مرگبار به گندم هستند، تهیهٔ وعده‌های غذایی مناسب ضروری و حیاتی است. همچنین در زمان رفتن کودکتان به خانه‌های دوستان و آشنایان، حتماً دوباره این موضوع را به افراد حاضر در میهمانی یادآوری کنید.
از عملکرد و آگاهی مراقب کودک مطمئن شوید
همچنین انواع مواد غذایی را که می‌تواند حاوی مادهٔ آلرژی‌زا باشند در یک فهرست مشخص کنید و از مراقبان کودک بخواهید که آنها هم ترکیبات مواد غذایی را همیشه دو بار بررسی کنند. همچنین اطمینان حاصل کنید که مراقبان دقیقاً می‌دانند که در صورت واکنش آلرژیک کودکتان چه کار باید بکنند.
موضوع را با نگاه مثبت به کودک توضیح بدهید
در مورد مراسم و جشن‌های مختلف و قرار بازی کودکان در خانهٔ دوستان و اقوام نیز، اگر فرزند شما نتواند چیزهایی را که دیگران از آن لذت می‌برند بخورد، ممکن است احساس محرومیت و جداافتادگی کند. بنابراین، از قبل با کودکتان صحبت کنید و یک غذا و دسر مخصوص برای او آماده کنید و این اتفاق را به صورت یک اصل در زندگی او و برای حفظ سلامت و لذت بیشترش از زندگی درآورید.
