متاسفانه عواملی همچون جنگ، قحطی و طغیان آب دریاها، در طی قرون متمادی دیگر شکوهی از این شهرهای شگفت انگیز برجای نگذاشت و تنها خاطره و ویرانه هایی را برای آیندگان و جستجوگران امروز قرار داد. ویرانه هایی که حتی وجود چنین تمدن هایی را در عصر باستان به شک و تردید بدل کرده اند.
1- تروا
بقایایی این شهر افسانه ای در قرن نوزدهم میلادی و در شهر آناتولیای ترکیه کشف شد. طبق داستان های اساطیری مورخان، یونانیان را فاتحان این شهر نام برده اند. فاتحانی که پس از تصرف آن، این شهر را به آتش کشیدند. باستان شناسان طی کاوش های خود در تپه ماهورهای منطقه هیسارلیک موفق به کشف دیواری به ارتفاع 1/6 متر و دیگر آثاری شدند که وجود 9 شهر در این منطقه را ثابت می کرد. یکی از این شهرها به گفته باستان شناسان تروا نام داشت.
2- بابل
باغ های معلق بابل از معروف ترین و شناخته شده ترین نشانه های این امپراتوری عظیم دنیای باستان به شمار می رود. هرودوت، مورخ مشهور یونان باستان، اگرچه درطول عمر خود موفق به دیدن این باغ ها نشد، اما شکوه و زیابیی آن را در نوشته های خود بیان داشت. دیوارهای آجر خشتی این شهر به همراه ویرانه هایی از کاخ شمالی آن در قرن نوزدهم میلادی کشف شد. در حال حاضر بخش های بزرگی از دروازه ستاره بابل در موزه پرگامون برلین در معرض دید عموم قرار دارد.
3- آکروتیری
آکروتیری، این تمدن باستان عصر مفرغ جزیره کرت پیش از آن که در سال 1500 پیش از میلاد زیر گداز های آتشفشانی دفن شود، یکی از شهرهای مهم این جزیره به شمار می رفت. کاوش های باستان شناسان اگرچه تمامی آن شهر را آشکار نساخت اما پیاده روهای سالم، نقاشی های رنگی دیوارها و کفپوش های خیابان های این شهر را از دل خاک بیرون کشید.
به گفته باستان شناسان فوران های متعدد گدازه های آتشفشانی بخش قابل توجهی از این جزیره به زیر آب برد تا بار دیگر افسانه قاره آتلانتیس را در اذهان تداعی کند.
4- ماچو پیچو
با افول اقتدار امپراتوری اینکا از سال 1530 به این سو، خاطرات و شکو شهر ماچوپیچو نیز از اذهان مردم رفته رفته پاک شد. این فراموشی ادامه دار شد تا اینکه ویرانه های این شهر باستانی در سال 1911 به دست یک باستان شناس امریکایی به نام هیرام بینگهام کشف گردید. این کشف اگرچه پس از وقفه ای نزدیک به 400 سال به وقوع پیوست اما منجر به کشش و جاذبه ای جهانی شد و علاقمندان بی شماری را به سوی خود کشاند. اکنون مناظر و ویرانه های این شهر به یکی از جاذبه های اصلی گردشگری تبیدل شده است.
5- پترا
این شهر باستانی که آنرا محصور شده در گل های رز وحشی می نامند در میان کو ه های اردن پنهان شده است. برای بازدید و تماشای این شهر قدیمی گردشگران مجبور به عبور از مسیری تنگ و باریک به طول 6/1 کیلومتر می باشند. نزدیک به هزار مقبره، یک قربانگاه و یک عبادتگاه از جمله آثاری است که در این شهر به چشم می خورد. باستان شناسان معتقدند اقوام کوچ نشنین انباط، نخستین ساکنان این شهر، پترا را به خاطر چشمه های متعدد آن انتخاب کرده بودند.
6- اورادور سور گلان
برخلاف دیگر شهرهای یاد شده، این شهر قدیمی فرانسوی هیچگاه ناپدید نشد. این شهر شاهدی از قتل عام نازی ها در طول جنگ جهانی دوم بود، شهری که 624 ساکن آن در حمله سربازان آلمانی در تاریخ دهم ژوئن 1944 کشته شدند. پس از آن این شهر به کلی متروکه شد و تا امروز هیچ انسانی در آن سکونت نکرد.
7- کارتاژ
اگرچه هنوز هم بقایایی از این شهر تاریخی به شکل روزهای نخستین خود موجودند اما بازهم به سختی می توان شکل اصلی این شهر بندری را از روی خشت های درهم فروریخته بناهایش مجسم کرد. این شهر دوبار در آتش خشم جنگ ها سوخت. نابودی نخست آن بر اثر حمله رومی ها در جنگ کارتاژ در سال 146 پیش از میلاد بوده و تخریب ثانوی آن به دلیل حمله اعراب در سال 698 میلادی رخ داد. اکنون می توان تنها ویرانه هایی از این شهر را در تپه بیرسا در کشور تونس مشاهده کرد.
8- تیکال
شهر تیکال که پایتخت تمدن مایاها به شمار می رفت در زمان شکوه خود بیش از چهار هزار ساختمان و 90 هزار سکنه را در خود جای داده بود. این شهر در سال 900 میلادی و پس از سقوط امپراتوری مایا به صورت اسرار آمیزی متروکه شد و سپس در پوششی از درختان جنگلی برای مدتی بیش از هزار سال مخفی ماند. سرانجام باستان شناسان اروپایی کاشفان آن در قرن نوزدهم میلادی شدند.
