دوران یائسگی اغلب از سن 45 سالگی شروع می شود اما در برخی زنان علائم آن قبل از 45 سالگی ایجاد می شود که گفته می شود این افراد دچار یائسگی زودرس شده اند.
آیا یائسگی زودرس درمان دارد؟ علل و علائم یائسگی زودرس چیست ؟
بسیاری از زنان، یائسگی را بین سنین 45 تا 55 سالگی تجربه می کنند و آغاز می شود و متوسط سن برای شروع یائسگی 51 سال است اما یائسگی زودرس معمولاً پیش از 45 سالگی رخ می دهد.
یائسگی زمانی رخ می دهد که تخمدان شما تولید تخمک را متوقف می کند، و منجر به سطوح استروژن کم می شود. استروژن هورمونی است که چرخه تولید مثل را کنترل می کند. علائم مرتبط با یائسگی مواردی مانند گرگرفتگی، پیش از یائسگی در طول دوره موسوم به پیش یائسگی آغاز می شوند.
هر چیزی که به تخمدان شما آسیب برساند یا باعث توقف تولید استروژن شود، می تواند باعث یائسگی زودرس شود. این، شامل شیمی درمانی برای سرطان یا اوفرکتومی (حذف تخمدان) می شود. در این موارد، پزشک شما به آماده سازی برای یائسگی زودهنگام کمک خواهد کرد. اما حتی اگر تخمدان هنوز دست نخورده باقی بماند، شما هم ممکن است که یائسه شوید.
علت یائسگی زودرس چیست؟
چه چیزی باعث یائسگی زودرس می شود؟
چندین دلیل شناخته شده برای یائسگی وجود دارد، اگر چه گاهی اوقات علت نمی تواند معلوم شود.
ژنتیک:
اگر هیچ دلیل پزشکی واضحی برای قاعدگی زودرس وجود نداشته باشد، علت آن احتمالاً ژنتیکی است. سن یائسگی احتمالاً به ارث برده می شود. دانستن زمانی که مادر شما یائسه شده، می تواند در مورد زمانی که خودتان می شوید، سرنخی به دست آید.
عوامل سبک زندگی:
برخی از عوامل سبک زندگی زمانی که یائسگی را آغاز می کنید، ممکن است تاثیر داشته باشد. سیگار کشیدن اثرات ضد استروژن دارد که می تواند به قاعدگی زودرس منجر شود.
تحلیلی در سال 2012 در چندین مطالعه نشان داد که افراد سیگاری احتمالاً یائسگی را زودتر تجربه می کنند.زنانی که سیگار می کشند، ممکن است یائسگی را تا دو سال زودتر از زنانی که سیگار نمی کشند، آغاز کنند. شاخص توده بدنی (BMI) نیز می تواند به قاعدگی زودرس تبدیل شود.
استروژن در بافت چربی نگهداری می شود. زنانی که بسیار لاغر هستند، ذخیره های دارای استروژن کمتری دارند که ممکن است زودتر یائسه شوند. برخی تحقیقات همچنین حاکی از آن هستند که رژیم غذایی گیاهی، فقدان ورزش و نبودن در معرض آفتاب در سراسر زندگی شما می تواند باعث ظهور زودرس یائسگی شود.
سیگار از عوامل موثر بر یائسگی زودرس
نقص های کروموزومی:
برخی از نقص های کروموزومی می تواند منجر به یائسگی زودرس شود. به عنوان مثال، سندرم ترنر شامل متولد شدن با یک کروموزوم ناقص است. زنانی که مبتلا به سندرم ترنر هستند، تخمدان هایی دارند که به درستی عمل نمی کنند. این اغلب باعث می شود که زود یائسه شوند.
دیگر نقص های کروموزومی می توانند باعث یائسگی زودرس نیز شوند. این شامل دیسژنز گناد خالص می باشد که نوعی از سندروم تورنر است. در این شرایط، تخمدان ها عمل نمی کنند. در عوض، دوره و ویژگی های جنسی ثانویه را باید توسط درمان جایگزین هورمونی، معمولاً در دوران بلوغ، به ارمغان آورد.
زنانی که مبتلا به سندروم X شکننده هستند و یا حامل ژنتیک این بیماری هستند نیز ممکن است دارای یائسگی زودرس باشند. زنان باید درباره گزینه های آزمایش ژنتیکی با پزشک خود صحبت کنند، اگر دارای یائسگی زودرس باشند و یا اعضای خانواده داشته باشند که دارای قاعدگی زودرس بوده اند.
سندروم ترنر در زنان از علل یائسگی زودرس
بیماری های خودایمنی:
قاعدگی زودرس می تواند نشانه ای از یک بیماری خود ایمنی مانند بیماری تیروئیدی و روماتیسم مفصلی باشد. در بیماری های خود ایمنی، سیستم ایمنی بخشی از بدن را با یک مهاجم اشتباه می گیرد و به آن حمله می کند. التهاب ناشی از برخی از این بیماری ها می تواند تخمدان را تحت تاثیر قرار دهد. یائسگی شروع می شود و تخمدان ها را متوقف می کند.
صرع:
صرع، یک اختلال حمله تشنجی است که از مغز ناشی می شود. زنانی که مبتلا به صرع هستند، به احتمال بیشتری دچار شکست زودرس پلی کیستیک تخمدانی می شوند که منجر به یائسگی می شود.
یک مطالعه قدیمی تر از سال 2001 نشان داد که در گروهی از زنان مبتلا به صرع، حدود 14 درصد از کسانی که مورد مطالعه قرار گرفتند، یائسگی زودرس و 1 درصد از جمعیت عمومی را داشتند.
یائسگی زودرس در زنانی که صرع دارند
علائم یائسگی زود هنگام چیست؟
یائسگی در اوایل دوران باروری می تواند به محض شروع دوره های نامنظم و یا دوره هایی که به طور قابل ملاحظه ای طولانی تر یا کوتاه تر از حالت عادی شما است، آغاز شود.
پیش از این به طور کامل در بخش سلامت نمناک علائم یائسگی را شرح دادیم که علائم دیگری از یائسگی زودرس عبارتند از:
- خونریزی شدید
- لکه بینی
- پریودهایی که بیشتر از یک هفته طول می کشند
- مدت زمان طولانی در بین پریودها
در این موارد به پزشک خود مراجعه کنید تا از مشکلات دیگری که ممکن است موجب بروز این علائم شود، چک کنید.
سایر علائم یائسگی، عبارتند از:
- نوسانات خلقی
- تغییرات در احساسات و تمایلات جنسی
- خشکی واژینال
- مشکل در خوابیدن
- گرگرفتگی
- عرق شبانه
چگونه یائسگی زودرس تشخیص داده می شود؟
زمانی که به یائسگی منجر می شود، پیش یائسگی نامیده می شود. در این زمان ممکن است دوره های نامنظم و علائم دیگری هم داشته باشید که می آیند و می روند. به طور کلی، اگر به مدت 12 ماه بدون خونریزی قاعدگی باشید، یائسگی در نظر گرفته می شوند و دیگر برای توضیح نشانه های شما چیزی وجود ندارد.
آزمایش ها معمولاً برای تشخیص یائسگی مورد نیاز نیستند. بسیاری از زنان، یائسگی را براساس علائم خود تشخیص می دهند. اما اگر شما فکر می کنید که دوران زودرس یائسگی را تجربه می کنید، می توانید به پزشک خود مراجعه کنید.
پزشک شما می تواند برای کمک به تعیین این که آیا علائم بیماری شما ناشی از استرس یا شرایط دیگر، آزمایشاتی را ترتیب دهد. اینها رایج ترین هورمون هایی هستند که باید چک شوند:
هورمون آنتی مولرین (AMH).
تست PicoAMH الیزا از این هورمون برای کمک به تعیین اینکه آیا در حال نزدیک شدن به یائسگی هستید یا نه، استفاده می کند.
استروژن.
ممکن است پزشک شما میزان استروژنتان را نیز چک کند. در یائسگی، میزان استروژن کاهش می یابد.
هورمون تحریک فولیکول (FSH).
اگر سطح FSH به طور پیوسته بالاتر از 30 mIU / میلی لیتر باشد، و مدت یک سال قاعدگی نداشته باشید، این احتمال وجود دارد که شما به یائسگی خود رسیده باشید. با این حال تست FSH تک مرحله ای نمی تواند به تنهایی یائسگی را تایید کند.
هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH).
ممکن است پزشک شما میزان TSH شما را برای تایید تشخیص چک کند. اگر کم کاری تیروئید داشته باشید، TSH بالاتری خواهید داشت که بسیار بالا هستند. علایم این بیماری مشابه علائم یائسگی می باشد.
تست پرولاکتین.
میزان بالای هورمون پرولاکتین - هورمونی که تولید شیر مادر را تحریک می کند - می تواند منجر به مشکلات تخمک گذاری از جمله دوره های قاعدگی نامنظم و عدم حوجود قاعدگی شود.
کاریوتیپ.
این آزمایش کروموزوم های چهارتایی شما را برای ناهنجاری های مورد بررسی قرار می دهد. فقط می توانید یک کروموزوم x به جای دو یا چند عیب کروموزومی داشته باشید.
تست ژن FMR1.
ژن FMR1 مرتبط با سندرم x شکننده - یک اختلال ارثی است که می تواند باعث مشکلات عقلی شود. تست FMR1 هم به کروموزوم x شما نگاه می کند تا مطمئن شود که طبیعی به نظر می رسند.
برخی از تست های هورمونی به دلیل سطوح هورمونی هنوز تغییر نمی کنند و در طول پیش یائسگی نوسان می کنند. حتی اگر نگران علائم یائسگی هستید، این زمان خوبی برای معاینه کلی با پزشک است.
یائسگی زودرس چگونه درمان و یا مدیریت می شود؟
به طور کلی یائسگی به طور کلی نیاز به درمان ندارد با این حال چنانچه در بخش سلامت نمناک گفته ایم ، گزینه های درمانی برای کمک به مدیریت علائم یائسگی یا شرایط مربوط به آن وجود دارد. آن ها می توانند به شما در مقابله با تغییرات در بدن و یا سبک زندگی تان به راحتی کمک کنند.
رایج ترین درمان شامل درمان جایگزینی هورمونی (hrt) است. درمان هورمونی به طور سیستمیک می تواند از بسیاری از علائم یائسگی جلوگیری کند. یا ممکن است محصولات هورمونی واژن، معمولاً در دوزهای پایین، برای کمک به علائم واژینال استفاده کنید.
با این حال hrt خطر دارد. این بیماری می تواند باعث افزایش شانس شما برای بیماری های قلبی، سکته یا سرطان پستان شود. پیش از شروع hrt با پزشک درباره خطرات و مزایای مراقبت فردی خود صحبت کنید. دوزهای پایین تر از هورمون ها ممکن است ریسک شما را کاهش دهند.
آیا یائسگی زودرس می تواند معکوس شود؟
یائسگی زودرس معمولاً برعکس خواهد بود، اما درمان می تواند به تاخیر یا کاهش علائم یائسگی کمک کند. محققان در حال تحقیق در مورد روش های جدید برای کمک به زنانی هستند که در دوره های یائسگی می خواهند بچه دار شوند هستند.
در سال 2016، دانشمندان در یونان یک درمان جدید را اعلام کردند که آن ها را قادر ساخت قاعدگی و بازیابی تخمک از گروه کوچکی از زنانی که در دوران پیش یائسگی بودند را بازیابی کنند. این درمان به عنوان راهی برای "معکوس کردن یائسگی" شناخته می شود، اما در مورد این که چقدر خوب عمل می کند چیزی مشخص نیست.
دانشمندان گزارش دادند که بیش از 30 زن در سنین 46 تا 49 ساله با تزریق پلاسمای غنی از پلاکت به تخمدان خود عمل می کنند. روبان صورتی پاکستان گاهی برای ترویج درمان بافت به کار می رود، اما ثابت نشده است که درمان برای هر هدف موثر است.
دانشمندان ادعا کردند که این درمان برای دو سوم زنان جواب داده است. با این حال, این تحقیق به دلیل کوچک بودن و فقدان گروه های کنترل مورد انتقاد قرار گرفته است. اگر چه این تحقیق ممکن است برای آینده پتانسیل داشته باشد, اما اکنون گزینه درمانی واقع بینانه ای نیست.
استروژن درمانی.
استروژن درمانی می تواند به جلوگیری از پوکی استخوان و کاهش علایم دیگر کمبود استروژن کمک کند. پزشک شما معمولاً استروژن را با هورمون پروژسترون تجویز می کند, به خصوص اگر هنوز رحم دارید. اضافه کردن پروژسترون از پوشش رحم شما (اندومتر) از تغییرات پیش سرطانی ناشی از مصرف استروژن محافظت می کند.
ترکیب هورمونی می تواند باعث خونریزی واژینال شود, اما عملکرد تخمدان را احیا نمی کند. بسته به سلامتی و ترجیح شما ممکن است تا زمانی که سن یائسگی طبیعی باشد, درمان هورمونی داشته باشید.
در زنان مسن تر, پروژسترون به اضافه استروژن درمانی، به افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی و سرطان سینه ارتباط دارد. در زنان جوان با یائسگی زودرس, فواید درمان هورمونی مهم تر از خطرات بالقوه است.
مکمل های کلسیم و ویتامین D، هر دو برای جلوگیری از پوکی استخوان مهم هستند و ممکن است به اندازه کافی در رژیم غذایی خود و یا از مواجهه با نور خورشید به دست نیاید. پزشکتان ممکن است قبل از شروع مکمل ها برای دریافت یک اندازه گیری تراکم استخوان پایه, تست دانسیته استخوانی را پیشنهاد کند.
آیا یائسگی می تواند به دیگر مشکلات کمک کند؟
نازایی اغلب زمانی است که یائسگی شروع می شود. با این حال, نگرانی های سلامتی دیگری نیز وجود دارند. جریان ثابت استروژن به بافت های شما کاربردهای زیادی دارد. استروژن باعث افزایش کلسترول hdl و کاهش کلسترول ldl می شود. هم چنین رگ های خونی را آرام می کند و از رتنگ شدن رگ ها جلوگیری می کند.
از دست دادن استروژن قبل از زمان نرمال می تواند ریسک این موارد را افزایش دهد:
- بیماری قلبی
- پوکی استخوان
- افسردگی
- زوال عقل
- مرگ زودرس
درباره این علائم با پزشک خود صحبت کنید. به دلیل این خطرات, زنانی که زود تر یائسه می شوند اغلب هورمون درمانی می شوند.
آیا یائسگی زودرس می تواند از من در برابر شرایط دیگر محافظت کند؟
شروع زودرس یائسگی می تواند شما را از بیماری های دیگر محافظت کند. اینها شامل سرطان های حساس به استروژن مانند سرطان پستان هستند. زنانی که وارد یائسگی می شوند در معرض خطر بیشتری نسبت به آن هایی هستند که زودتر وارد مرحله گذار می شوند. این به این دلیل است که بافت پستان آن ها برای مدت طولانی در معرض استروژن است.
تسکین گذار به مرحله یائسگی:
یک آزمایش ژنتیکی ممکن است زمان احتمالی یائسگی زودرس فرد را تعیین کند. در حال حاضر تنها زمانی به شما خواهد گفت که شما گذار خود را شروع کرده باشید. به پزشک خود مراجعه کنید و در مورد بهداشت باروری خود بیشتر صحبت کنید. انجام این کار می تواند به دکتر شما در کاهش علائم و یا کاهش عوامل خطر برای یائسگی زودرس کمک کند.
باروری و انتخاب های شما:
اگر به داشتن فرزند علاقه دارید, هنوز چند گزینه برای رشد خانواده تان دارید. این ها شامل:
- فرزند خواندگی
- دریافت تخمک کمکی
- داشتن جانشینی برای حمل جنین فرزندتان
یک متخصص باروری همچنین ممکن است روش هایی را پیشنهاد کند که می توانند به شما در بچه دار شدن کمک کنند. با پزشک خود در مورد گزینه های موجود برای مادر شدن صحبت کنید.
مشکلات یائسگی زودرس :
عوارض یائسگی زودرس، عبارتند از:
ناباروری.
ناتوانی در بارداری ممکن است مهم ترین عارضه یائسگی زودرس می باشد.
پوکی استخوان.
استروژن هورمونی است که به حفظ استخوان های قوی کمک می کند. زنان با سطوح پایین استروژن, خطر ابتلا به استخوان های ضعیف و شکننده را افزایش می دهند که احتمال شکستن استخوان های سالم بیشتر است.
افسردگی یا اضطراب.
خطر ناباروری و سایر عوارض ناشی از سطوح پایین استروژن باعث افسردگی و نگرانی برخی از زنان می شود.
بیماری قلبی.
کاهش اولیه استروژن باعث افزایش خطر شما می شود.
زوال عقل.
کمبود استروژن در برخی افراد می تواند به این امر کمک کند. برای زنان در سنین باروری, موسسه پزشکی توصیه می کند روزانه 1.000 میلی گرم (میلی گرم) کلسیم یک روز از طریق غذا و یا مکمل ها دریافت شود که برای زنان مسن تر و و بالای 50 سال این عدد به 1.200 افزایش می یابد.
دانشمندان هنوز مقدار بهینه روزانه ویتامین D را نمی دانند. نقطه شروع خوبی برای بزرگسالان روزانه 600 تا 800 واحد است, از طریق غذا و یا مکمل ها. اگر میزان ویتامین D خون شما کم باشد, پزشک ممکن است دوزهای بالاتری را برای شما پیشنهاد دهد.
سبک زندگی و درمان های خانگی یائسگی زودرس:
دانستن اینکه دچار یائسگی زودرس شده اید، ممکن است از نظر احساسی مشکل باشد. اما با درمان و مراقبت مناسب, شما می توانید انتظار داشته باشید که زندگی سالمی داشته باشید.
استخوان هایتان را محکم نگاه دارید. رژیم غذایی غنی از کلسیم بخورید, تمرین های وزنه ای مانند پیاده روی و تمرینات قدرتی برای اندام فوقانی خودتان انجام دهید و سیگار نکشید. از پزشک خود بپرسید آیا به مکمل های کلسیم و ویتامین d نیاز دارید یا نه. چرخه قاعدگی خود را پی گیری کنید.