درمورد چگونگی ایجاد کسب و کارهای خانوادگی، بهتره اول از کشور خودمون شروع کنیم و کمی به عقب برگردیم.
در قدیم الایام، اکثر شغلها و کسب و کارها حالت خانوادگی داشتن.میشه گفت شغلها تقریبا حالت موروثی بودن.
پدر خانواده اگر صاحب مغازه یا شغلی بود، پسران آن خانواده به مرور از همان زمان کودکی، وارد شغل پدر می شدن و همگی در حجره و یا کارگاه پدری، مشغول به حرفه آموزی می شدن.
اینکار باعث می شد که فرزندان از همان کودکی، برای خودشون درآمد کسب کنن.
گاهی زنان و عروس و دامادهای یک خانواده و حتی نوه های آنها نیز وارد حرفه شغلیِ بزرگِ خانواده می شدن.
کسب و کار خانوادگی یکی از بهترین کسب و کارهای دنیاس که هر روز بیشتر و بیشتر میشه.
این نوع کارها، بر پایه فامیلی بودن شکل گرفته و بیشتر اعضای آن کسب و کار با هم فامیل هستن.
چگونگی ایجاد کسب و کارهای خانوادگی در جهان
با توجه به اهمیت فوق العاده شرکتها وکسب وکارهای خانوادگی در رشد و توسعه اقتصادی یک کشور، و همچنین اشتغالزائی و کارآفرینی در سطح جهان، بهتر است که بیشتر به آن توجه کنیم.
در حال حاضر، بسیاری از شرکتها و کسب و کارهای بزرگ دنیای تجارت، تحت نظر و برنامه ریزیهای خانوادگی می باشد.
طبق آمارهای آکادمی بین المللی تحقیقات شرکتهای خانوادگی(IFERA)، که در سال ۲۰۰۳ این آمار را منتشر کردند، حدود ۶۰ درصد شرکتهای بزرگ و موفق اروپا و ایالات متحده آمریکا، از نوع کسب وکارهای خانوادگی می باشند.
این آمار نشان دهنده مفید بودن این شرکتها برای رشد اقتصادی جهانی است و همین باعث شد که اشخاص مهم دولتی، وارد عرصه شده و امکانات و شرایط را برای کسب وکارهای خانوادگی هموار کنند.
در پژوهشی در دانشگاه پلی‌تکنیک مونترال مبتنی بر بررسی ۱۴۹ کسب و کار خانوادگی با درآمدی بیشتر از یک میلیارد دلار، نشان داد:
ـ کسب و کارهای خانوادگی در دوران رونق اقتصادی نسبت به کسب و کارهای دیگر درآمد بیشتری خلق نمی‌کنند، اما در دوران رکود و بحران عملکرد بسیار بهتری دارند.
ـ همچنین در درازمدت و در چرخه بین ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۹ عملکرد مالی کسب و کارهای خانوادگی بهتر از کسب و کارهای دیگر بوده.
در پژوهشی دیگر روی شرکتهای خانوادگی در کشورهای مختلف از جمله ایالات متحده، کانادا، فرانسه، اسپانیا، پرتغال، ایتالیا و مکزیک با درآمد بیش از یک میلیون دلار انجام داد.
سهام چشمگیری از این کسب و کارها، نه لزوما اکثریت، متعلق به یک خانواده بود و اعضای خانواده در هیئت مدیره و همچنین در مدیریت شرکت نقش فعالی داشتند.
چگونگی رشد کسب و کارهای خانوادگی
یکی از مسائل مهم، مورد بحث و چالش برانگیز در کسب و کارهای خانوادگی، رشد و ماندگاری کسب و کار و نحوه انتقال آن به نسل های بعدی است.
زیرا نسل بعدی یعنی روبرو شدن با افکار جدید و تقاضاهای جدید.
برای اینکه یک کسب و کار خانوادگی رشد کند و برای نسل های بعدی آن خانواده نیز ماندگاری داشته باشد باید طبق یک برنامه ریزی مدون، دقیق و اصولی برای کسب وکار از سوی مدیران، مالکان و اعضای آن کسب و کار انجام گیرد.
ضمنا به دلیل اهمیت روزافزون این نوع کسب و کار هم برای جوامع و برای اقتصاد ملت های جهانی حمایت هایی نیز باید از سوی دولت ها در این راستا انجام شود.
ترکیب چندین عامل برای توضیح و تشریح موفقیت ، برای رشد و بقای کسب و کارهای خانوادگی لازم است.
از آن جمله می توان به مواردی مانند فرهنگ خانواده ، شخصیت و خصوصیات هرکدام از اعضای خانواده ، عوامل محیطی و اجتماعی ، نوع کسب و کار ، خصوصیات شخص اول کسب وکار و بسیاری موارد دیگر اشاره نمود.
مدیر عامل یک کسب و کار خانوادگی؛ یا بهتر بگوئیم:؛ مسئول اصلی کسب و کار خانوادگی؛ طبق تعهدات خانوادگی تصمیمات حساستر، دقیقتر و متفاوت تری بگیرد.
مدیر یک کسب و کار خانوادگی باید با دید بلند مدت ۱۰ تا ۲۰ ساله و با در نظر گرفتن ثمرات کسب و کار برای نسل بعد خانواده خود، تصمیم‌گیری کند.
اینگونه برنامه ریزیهای بلند مدت، باعث مدیریت بهتر در بحرانها خواهد شد. و این خود برنامه ای دقیق برای بقیه کسب و کارهای غیرخانوادگی خواهد شد.
انواع کسب و کارهای خانوادگی
کسب و کارهای خانوادگی انواع مختلفی دارند که هر کدام در دسته ها و زیر مجموعه های مختلفی مشغول به فعالیت هستند.
ما در اینجا یک دسته بندی کلی را خدمت شما بازگو می کنیم:
۱- کسب و کارهای حوزه صنایع غذائی
۲- کسب و کارهای حوزه صنایع دستی
۳- کسب و کارهای حوزه فرهنگی
۴- کسب و کارهای حوزه کشاورزی
۵- کسب و کارهای حوزه آموزش
کسب وکار خانوادگی، خوب است یا بد؟
باید قبول کنیم زمانیکه یک کارآفرین، کسب و کاری تازه را راه اندازی می کند، سعی می کند که برای تیم کاری خود، اول از اعضای خانواده و فامیل خود دعوت به همکاری کند.
چون اعتماد و پشتوانه قویتری پشت این قضیه خواهد بود و مزایای بیشتری شامل حال گروه خواهد شد. البته نباید فراموش کرد که مشکلات و نقصهائی هم پیش رو خواهند داشت.
پس اگر قصد راه اندازی کسب و کار خانوادگی را دارید، خود را برای اوضاع خوب و بد آماده کنید.
یقین داشته باشید که به عنوان یک عضو خانواده بزرگِ کاری، از مزایایی بهره مند خواهید شد که ممکن است در سایر شرکت ها و کسب و کارهای غریبه، نصیبتان نشود.
ضمنا با معضلاتی نیز مواجه خواهید شد که جزء جدائی ناپذیر کسب و کارهای خانوادگی است.
حس و حالهای خوب در کارهای خانوادگی
تصور کنید که شما هر روز به سر کار می روید، و در جمعی جدید با سلایقی ناشناخته روبرو شوید.
باید ریاست شخصی ناشناخته را کمال و تمام قبول کنید و حق زیادی در تصمیم گیریها نداشته باشید. مطمئنا حس زیاد جالب و خوشایندی نیست.
حالا تصوری دیگر را پیش روی شما میگذارم و آن این است که جمع کاری شما، همان جمع صمیمی و شناخته شده خانواده شما باشد.
با افکار و عقاید آنها کامل آشنائی دارید و براحتی می توانید از کم و کاستیهای کار بقیه ایراد بگیرید.
این انتقادِ راحت، یکی از دلایل رشد کشب و کار خانوادگی است.
وقتی که اعضای یک خانواده بزرگ یا کوچک، با هر تعداد نفرات، کنار یکدیگر به فعالیت و درآمدزائی می پردازند، نکات جالبی ظهور پیدا می کند.
از جمله ارتباط صمیمی، روابط متعادل و نرمال، افزایش حس اعتماد قلبی، انتقاد راحتتر و سازنده تر،پوشش دهی و رفع نقصهای افراد توسط یکدیگر، تقسیم درآمد و رفاه بصورت عادلانه بین اعضای خانواده، انگیزه بیشتر برای کسب درآمد بیشتر برای کل گروه، درک بیشتر، کاهش حس و حال رسمی بودن محیط کاری و لذت بیشتر از درکنارِ هم بودن اعضا، پیدا کردن اعضا با سهولت بیشتر و بسیاری موارد دیگر که موفقیت را پیش روی گروه خانوادگی قرار می دهد.
یک نکته مهم و اساسی
متاسفانه گاهی کسب و کارهای خانگی با کسب و کار خانوادگی اشتباه گرفته می شود.
کسب و کار خانوادگی، بیشتر شامل کارگاه، شرکت، فروشگاه و دفتر کار نسبتا بزرگی است که بصورت رسمی، با مجوز و هویت کاملا مشخصی می باشد.
ضمنا محیط کاری در این کسب و کارها، در محیطی غیر مسکونی قرار دارد.
اما در کسب و کار خانگی، قضیه کاملا متفاوت است. یعنی دفتر کار در محیط مسکونی قرار دارد و اغلب محوز رسمی کار ندارند.
