نام سبزی های معطر شمالی + کاربرد و خواص هرکدام

معرفی انواع سبزی معطر شمالی و خواص سبزی های محلی

مناطق شمالی ایران، به خاطر آب و هوای خنک و مرطوب و زمین‌های حاصلخیز، گنجینه‌ای از سبزی‌های معطر و خوشمزه را در خود جای داده‌اند. این سبزی‌ها به دلیل عطر و طعم منحصربه‌فرد خود، در تهیه غذاهای محلی گیلان و بطور کلی شمال ایران، اهمیت ویژه‌ای دارند. هر یک از این سبزی‌ها با خصوصیات و خواصی منحصر به فرد به تهیه انواع غذاها مثل سیرابیج، ترش کباب و... کمک می‌کنند. در این بخش از پلاس وی، با مهمترین سبزی‌های معطر شمالی و خواص بی‌نظیر آن‌ها آشنا خواهیم شد.

گیاه معطر خالواش

گیاه خالواش، یکی از گیاهان متعلق به مناطق شمالی کشور است که به صورت وحشی در طبیعت رشد می‌کند. این گیاه از خانواده نعناعیان است و دارای عطر و طعمی تند و تیز می‌باشد. اضافه کردن خالواش به ماست یا دوغ، باعث بهبود طعم و مزه این محصولات می‌شود. زمانی که به غذا افزوده شود، طعم و عطر این گیاه به طور قابل توجه‌ای در آن ظاهر می‌شود. اغلب افراد خالواش را به پونه کوهی یا آویشن اشتباه می‌گیرند. با اینکه خالواش برخی ویژگی‌هایی از پونه کوهی و آویشن را دارد، اما به طور کامل از آن‌ها متمایز است.

استفاده از خالواش در درمان سرماخوردگی و التهاب سینوزیت از کاربردهای شایع آن است. همچنین این گیاه می‌تواند در تسکین دردهای عضلانی و مشکلات مرتبط با سیستم گوارش نیز موثر باشد. این تنوع در کاربردها، خصوصیات مفید و درمانی خالواش را بیان می‌کند.

گیاه معطر زولنگ یا چوچاق

زولنگ یا چوچاق یک گیاه با کاربردهای متعدد است که به ویژه در تهیه ترش تره، آش ترش، و انار بیج مورد استفاده قرار می‌گیرد. از دیگر موارد استفاده‌ی آن می‌توان به سبزی پلو، سبزی مخصوص شکم‌پر، کوکو، سبزی زیتون پرورده و دلال اشاره کرد. نام فارسی این گیاه "شش شاخ" نامیده می‌شود و در مناطق از رامسر تا گلوگاه رشد می‌کند.

• این گیاه چوچاق دارای فواید بسیاری است. به عنوان مثال، خاصیت‌های آرامبخشی برای اعصاب، بهبود بواسیر، تسکین درد روماتیسم، بهبود دردهای قلبی، اثر ملین، و افزایش اشتها را داراست.
• پمادی که از ریشه این گیاه، آرد جو و برگ کاسنی تهیه می‌شود، قابلیت تسکین ورم‌ها و رفع التهابات پوستی را دارد.
• جوشانده چوچاق و ریشه آن به عنوان مسکن درد پهلو و تسکین نفخ استفاده می‌شوند.
• این گیاه با داشتن اسید سولفیک در درمان کم‌خونی نیز مؤثر است.
• همچنین، این گیاه می‌تواند به افزایش تولید شیر در مادران کمک کند و در درمان مشکلات مرتبط با سنگ‌های کلیه و مثانه نیز مفید باشد.

گیاه معطر اوجی

این گیاه دارای بویی بسیار قوی و عطری ممتاز است که در غذاهای شمالی جایگاه ویژه‌ای دارد و به عنوان یکی از سبزی‌های اصلی در تهیه شکم‌پرها، خورشت‌ها و کوکوها به کار می‌رود. اوجی از جمله سبزی‌های مهم در فرآیندهای پخت و پز محسوب می‌شود.

• این گیاه دارای طبع گرم است و خواص ضد درد و تسکین گرفتگی عضلانی را داراست.
• گیاه اوجی در درمان سردرد بسیار مؤثر است و از دمنوش آن برای بهبود علائم سرماخوردگی نیز استفاده می‌شود.
• علاوه بر این، مصرف اوجی می‌تواند اشتها را افزایش داده و به درمان سکسکه کمک کند.
• از جمله خاصیت‌های اوجی، دفع حشرات موذی است که با دود کردن این گیاه، انجام می شود.

گیاه معطر پلنگ مشک

گیاه پلنگ مشک یا پلنگ مشت اغلب در مناطق شرقی گیلان و منطقه رودبار یافت می‌شود. در آشپزی منطقه رودباری‌ها به‌طور فراوان استفاده می‌شود و جزو مواد اصلی برای تهیه شام‌های محلی به‌شمار می‌آید. از خواص پلنگ مشک و فواید بسیار مفید این گیاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پلنگ مشک به عنوان یک گیاه دارای تسکین‌دهندگی، می‌تواند در درمان دردها به کمک آمده و آسیب‌های دردناک را تسکین دهد.
• این گیاه در کاهش نفخ و مشکلات گوارشی می‌تواند موثر باشد.
• خواص آرامبخشی پلنگ مشک می‌تواند به کاهش اضطراب و تقویت سیستم عصبی کمک کند.
• از جمله خواص مهم پلنگ مشک می‌توان به توانایی در کاهش التهاب‌های مختلف، از جمله التهاب‌های ناشی از نیش حشرات اشاره کرد.
• این گیاه می‌تواند در کاهش علائم تبخال مؤثر باشد.
• مصرف پلنگ مشک ممکن است به افزایش کیفیت خواب کمک کند.
• خواص تنظیم کننده فشار خون این گیاه می‌تواند در بهبود سلامت قلبی-عروقی نیز موثر باشد.

گیاه معطر گیجاواش یا اناریجه (گینجه واشه)

گیجاواش با نام فارسی شاهپسند، یک گیاه مورد استفاده در آشپزی است که در غذاهایی نظیر ماهی و مرغ شکم پر و غذاهای شامی به کار می‌رود. از گیجاواش خشک‌شده به عنوان چاشنی برای دوغ و ماست نیز استفاده می‌شود. یکی از ویژگی‌های برجسته این گیاه، دارا بودن خاصیت آنتی‌اکسیدانی است که اهمیت بالایی دارد و به همین دلیل گیجاواش به عنوان دارای خاصیت ضد سرطانی معرفی شده است. علاوه بر این، این گیاه به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و کاهش نفخ نیز کمک می‌کند.

گیاه معطر برگ سیر

گیاهی با کاربرد گسترده، به‌ویژه در غذاهای منطقه شمالی، به نام سیرابیج گیلان. در طبقه‌بندی گیاهانی که به عنوان سبزی های معطر و محلی شناخته می‌شوند، گیاه برگ سیر جای بخصوصی دارد. از این گیاه در تهیه غذای محبوب محلی به نام "سیرابیج" بهره‌برداری می‌شود.

گیاه معطر ترش واش

نام فارسی این گیاه شبدر ترشک می‌باشد و در غذاهایی مانند ترش قله و بویا قاتوق به کار می‌رود. این گیاه دارای طعم و بوی ترش و معطری است که مصرف آن در غذاها به مرور کاهش یافته و در عوض مصارف دارویی آن افزایش یافته است. ترش واش دارای فواید بسیاری بوده و بدون عوارض جانبی است.

گیاه ترشک منبع خوبی از ویتامین‌ها است و همچنین حاوی مقدار قابل توجهی آهن و فسفر است. مصرف آن منجر به افزایش اشتها، تصفیه خون، کمک به هضم غذا و درمان عوارض پوستی و جوش‌ها نیز می‌شود.

ترش واش نیز از جمله گیاهان خودرو است که به دلیل طعم و عطر منحصر به فرد خود، به عنوان ماده‌ی اصلی در تهیه غذایی به نام ترش واش مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بینه محلی

این گیاه همان نعناع محلی است که در زبان فارسی به کار می‌رود، اما دارای برگ‌هایی با رنگ بنفش تند و عطری بسیار قوی است. از بیِنه محلی در تهیه نوشیدنی‌هایی مانند موهیتو، ترش کباب و ترش هفت‌بیجار استفاده می‌شود. این سبزی هم به صورت خشک و هم تازه به کار می‌رود و به عنوان چاشنی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.