چرا هر چه می‌خوریم چاق نمی‌شویم؟ چرا نمی‌توانم وزن اضافه کنم؟ چیکار کنم چاق بشم؟ استعداد چاقی ندارم چیکار کنم؟ خیلی‌‌ها برای افزایش وزن تلاش می‌کنند اما نتیجه‌ای ندارد. بنظر شما علت چاق نشدن و دلایل اضافه نشدن وزن چیست؟
آیا کمبود وزن خطرناک است؟
قبل از اینکه درباره دلایل چاق نشدن توضیح دهیم، خوب است که خطرات احتمالی لاغری (کمبود وزن) را بداینم. همان طور که چاقی باعث بروز مشکلات زیادی میشود، لاغری و کمبود وزن نیز خطرناک است زیرا سوء‌تغذیه، ضعف سیستم ایمنی، پوکی استخوان، کاهش سطح انرژی بدن و ضعف و خستگی، کم‌خونی، مشکلات زایمان، اختلالات قاعدگی و... را به دنبال دارد، اما در صورتی که این لاغری، بیش از حد نباشد و فرد را دچار مشکلات ناشی از سوء‌تغذیه نکند، مشکل‌آفرین نیست (1).
از کجا بدانیم که چقدر کمبود وزن داریم؟
برای شناسایی لاغری افراد از شاخص‌های زیادی استفاده میشود، اما شاخص BMI یکی از معتبرترین آنهاست. اگر BMI یا همان نمایه توده بدنی که از تقسیم وزن به کیلوگرم بر مجذور قد بر حسب متر به دست می‌آید، زیر 18.5 باشد، فرد دچار کمبود وزن است و باید به این لاغری به عنوان یک بیماری نگاه کند و فکر درمان باشد.
برای محاسبه میزان کمبود وزن، می‌توانید از ماشین حساب محاسبه BMI استفاده کنید.
علت چاق نشدن افراد لاغر چیست؟
اگر دچار کمبود وزن هستید و دوست دارید به وزن مناسب برسید باید بدانید که کمبود وزن هم مانند اضافه وزن ممکن است ناشی از رفتارهای غلط غذایی یا برخی بیماری‌هایی باشد که سلامتی ما را تهدید می‌کند.
در ادامه 15 دلیل شایع وزن اضافه نکردن را توضیح داده‌ایم:
1. بی‌اشتهایی و کمبود مواد غذایی دریافتی
بی‌اشتهایی اغلب اوقات در اثر معضلات روحی و استرس ایجاد میشود. برای افزایش وزن باید غذا بخورید و اگر بی‌اشتها هستید و می‌خواهید وزن اضافه کنید بهتر است غذاهایی که در روز استفاده می‌کنید را روی یک برگه بنویسید و خواهید دید که آنقدرها هم که فکر می‌کردید زیاد غذا نمی‌خورید.
2. با سرعت غذا خوردن
برخی از افراد لاغر بسیار کند و آهسته غذا می‌خورند. آهسته غذا خوردن باعث میشود که مغز فرصت دریافت سیگنال سیری را داشته باشد و البته تندخوری باعث چاقی میشود، زیرا دستور سیری را دیر به مغز می‌رساند.
3. اهمیت ندادن به برنامه غذایی
افراد لاغر ممکن است در طول هفته ۱ یا ۲ روز وعده کامل مغذی داشته باشند. برخی از افراد ممکن است با خوردن مواد خیلی کم و نه‌چندان مقوی به‌سرعت سیر بشوند.
4. حذف وعده صبحانه
خوردن تمام وعده‌های غذایی برای این دسته از افراد ضروری است. درحالی‌که ممکن است به‌راحتی از خوردن برخی وعده‌های غذایی بگذرند به‌خصوص صبحانه.
5. انتخاب غذای اشتباه
غذاهایی مانند سالاد و اسفناج بسیار مفید هستند اما اصلا به افزایش وزن کمکی نمی‌کنند.ما به کالری نیاز داریم باید به سراغ غذاهای متراکم مانند ماکارونی یا آجیل برویم.
6. عوامل ژنتیکی
یکی دیگر از عوامل لاغری، دلایل ژنتیکی است. برخی از افراد ممکن است غذای زیادی میل کنند اما باز چاق نمی‌شوند. درباره این افراد خیلی نمی‌توان کار خاصی انجام داد تا وزن اضافه کنند و فقط به کمک ورزش‌های ویژه‌ای، اندام آنها حالت ماهیچه‌ای و تا حدی عضله‌ای (فیتنس) پیدا می‌کند و از حالت لاغری و استخوانی بودن درمی‌آید
7. فعالیت داشتن زیاد
شاید کار فرد فیزیکی باشد و کالری زیادی بسوزاند و میزان غذایی که استفاده میشود تنها جوابگوی نیاز بدن باشد. همین باعث میشود هیچ وقت موفق نشویم.
8. تمرینات ورزشی اشتباه
ورزش در کنار رژیم افزایش وزن مناسب است اما نه هر ورزشی. مثلا ورزش‌های عضله ساز می‌تواند به ما کمک کند.
9. ترس از اضافه کردن چربی
بسیاری از ما می‌خواهیم وزن اضافه بکنیم بدون اینکه چربی به بدنمان اضافه شود. اضافه کردن وزن با این روند غیر ممکن است. راه مناسب این است که چربی‌ها را هم در روند اضافه شدن وزن بپذیریم و بعد از اینکه به نتیجه رسیدیم به فکر تبدیل آنها به عضله باشیم.
10. عدم ثبات در برنامه غذایی
هیچ روشی کارساز نخواهد بود اگر دائم پیگیری نشود. اگر چند روز رژیم بگیرید و بعد چند روز به آن عمل نکنید انتظار تغییر را هم نداشته باشید.
11. باور غلط برای چاق شدن
یکی دیگر از موانع چاق نشدن، باور ماست. باور کرده‌ایم که چون افراد خانواده لاغر هستند ما نیز لاغر می‌مانیم!
12. ناامید شدن از افزایش وزن
انتظار داریم فردای شروع رژیم غذایی نتیجه بگیریم! دائم روی ترازو می‌رویم بدون اینکه بدانیم برای دیدن نتیجه حداقل یک ماه فرصت لازم است. همین کارها باعث نا پامیدی میشود. می‌گوییم من دیگر وزن اضافه نمی‌کنم ادامه زندگی را لاغر می‌گذرانم!
13. سوخت‌وساز یا متابولیسم
معمولاً سوخت‌وساز بدن اشخاص کم‌وزن، بالا است. متابولیسم به میزانی از انرژی گفته میشود که بدن برای انجام فعالیت‌های روزمره مثل ضربان قلب، تنفس، حفظ دمای بدن و… به آن نیاز دارد.
14. استرس و تنش‌های روحی
این عوامل در برخی از افراد منجر به از دست رفتن وزن میشود، به‌اصطلاح زود آب می‌شوید. البته استرس در بعضی از افراد ممکن است دلیل چاقی بشود و در هر فردی متفاوت است.
15. ابتلا به برخی از بیماری‌ها
بیماری‌های انگلی،اختلالات گوارشی و پرکاری تیروئید می‌تواند مانع بالا رفتن وزن بشود. البته با مراجعه به پزشک و انجام آزمایش می‌توان این بیماری‌ها را کنترل و درمان کرد. چاق شدن غیراصولی برای افراد لاغر می‌تواند باعث بروز بیماری‌هایی مثل فشارخون، چربی خون و دیابت شود. بنابراین حتماً با مراجعه به متخصص تغذیه برای رسیدن به وزن ایده آلتان تلاش کنید.
چطور افزایش وزن موفقی داشته باشیم؟
اگر بارها تلاش کردید اما موفق به افزایش وزن نشدید، توصیه اول مراجعه به متخصص تغذیه و یا کمک از یک رژیم درمانگر است. همچنین چند نکته کلی برای افزایش وزن موفق وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره کرده‌ایم:
- شب‌ها به‌موقع بخوابید و به‌موقع بیدار شوید.
- پس از بیدار شدن از خواب آب بنوشید.
- استرس، عصبانیت و فشار را از خود دور کنید.
- مصرف کافئین و قهوه را کنترل یا حذف کنید.
- هرگز با معده خالی ورزش نکنید.
- در هنگام تمرین از نوشیدنی حاوی کربوهیدرات و پروتئین استفاده کنید.
- غذاهای سرشار از کالری و مواد مغذی بخورید.
- وعده غذایی خود را به‌منظور ذخیره‌ی کالری حذف نکنید!
- وعده غذایی را در تعداد دفعات زیاد و در حجم کم مصرف کنید.
- وعده صبحانه را فراموش نکنید.
